Janusz Odziemkowski, historyk i emerytowany profesor UKSW, specjalizuje się w polskiej wojskowości. W rozmowie omawia kluczowe momenty Bitwy Warszawskiej, kiedy to Polska stawiła czoła bolszewikom. Zwraca uwagę na znaczenie strategii Józefa Piłsudskiego oraz determinację młodych ochotników. Opowiada o trudnych decyzjach, które miały wpływ na przebieg walk oraz wsparciu ze strony Węgier. Podkreśla również duchowe aspekty tego zwycięstwa, które stały się symbolem narodowej jedności.
01:57:20
forum Ask episode
web_stories AI Snips
view_agenda Chapters
menu_book Books
auto_awesome Transcript
info_circle Episode notes
insights INSIGHT
Państwo Po I Wojnie Było Rozbite
II RP była zrujnowana i podzielona na różne systemy prawne, edukacyjne i komunikacyjne, co utrudniało budowę państwa po 1918 roku.
Brak kapitału i wywiezione zasoby sprawiały, że odbudowa kraju była wyjątkowo trudna.
insights INSIGHT
Armia Chłopska To Kluczowy Faktor
Szkacuje się, że 70–80% szeregowców Wojska Polskiego to byli synowie chłopscy, co dało armii fizyczną wytrzymałość i zawziętość.
Bez tej chłopskiej masy żołnierskiej „cudu nad Wisłą” prawdopodobnie by nie było.
insights INSIGHT
Edukacja W Wojsku Kształtowała Morale
Wojsko polskie w 1918–1919 budowano z ochotników, a później masowe szkolenia przekształciły chłopskie szeregi w zdyscyplinowaną armię.
Przymusowa edukacja wojskowa włączała czytanie, historię i patriotyczne wychowanie jako element motywujący żołnierzy.
Get the Snipd Podcast app to discover more snips from this episode
Zredagowana transkrypcja dostępna na radionaukowe.pl *** Latem 1920 roku los Polski wydawał się przesądzony. Wojna z bolszewikami toczyła się praktycznie od stycznia 1919 roku, ale w lipcu 1920 do Warszawy zbliżała się Armia Czerwona pod dowództwem „demona” Tuchaczewskiego. Józef Piłsudski i sztab Wojska Polskiego pod kierownictwem generała Tadeusza Rozwadowskiego zdecydowali się na słynny manewr znad Wieprza. Katastrofa była o włos: plany miał przy sobie oficer, który poległ w okolicach Włodawy, i dokumenty trafiły do bolszewickich żołnierzy. – Tuchaczewski spojrzał na to, rozważył i doszedł do wniosku, że jest to celowa zagrywka Polaków, podrzucenie fałszywych dokumentów, żeby odciągnąć oddziały Armii Czerwonej od Warszawy – opowiada mój gość, prof. Janusz Odziemkowski, specjalista od historii polskiej wojskowości, a zwłaszcza Bitwy Warszawskiej. Rozmawiamy oczywiście z okazji 105 rocznicy tzw. cudu nad Wisłą.
🎧 Słuchasz nas regularnie? Rozważ dołączenie do grona Patronów i Patronek 💛https://patronite.pl/radionaukowe
Państwo polskie tuż po odzyskaniu niepodległości było w fatalnej kondycji. – Tak się złożyło, że wszyscy Polacy, którzy mieszkali w trzech zaborach, byli obywatelami państw, które przegrały wojnę – wskazuje profesor. Nie było więc środków na odbudowę kraju, za to było mnóstwo rozbieżności do uporządkowania: trzy różne systemy prawne, komunikacyjne, społeczne. Pojawiały się trudności nawet w porozumieniu się językowym (jak nazwać sprzęt wojskowy? Jak brzmią komendy?).
Pod wpływem zagrożenia ze strony bolszewików następuje szybka mobilizacja, do wojska zgłasza się mnóstwo ochotników, przede wszystkim chłopskich synów – szacuje się, że wśród szeregowych było ich nawet 70-80%. Jak mówi prof. Odziemkowski, takie wojsko ma dobre morale: walczy o swoje, jest zawzięte i nie boi się trudów. A łatwo nie jest: brakuje zaopatrzenia, mundurów, butów, broni. Wiele państw odmówiło pomocy pod pozorem neutralności. Pomogła Francja. – Francja dawała duże kredyty i broń dobrej jakości. Bez Francji byśmy tej wojny nie mogli toczyć w ogóle – podkreśla historyk. A Węgrzy oddali polskiej armii swój zapas amunicji. Odważny plan kontrofensywy było już czym wdrożyć w życie.
W odcinku usłyszycie też, jakie znaczenie dla Bitwy Warszawskiej mieli polscy kolejarze, złamanie szyfru bolszewików przez Jana Kowalewskiego (ukłony dla patrona, pana Szymona, który zwrócił mi uwagę na ten wątek), a także jakie sposoby prowadzenia rosyjskiej polityki nie zmieniły się od stu lat i dlaczego Józef Piłsudski był jak czołg.
Radio Naukowe 