Durft Europa Trump te trotseren? | Het Spaanse wonder
Feb 1, 2025
auto_awesome
Catherine de Vries is hoogleraar politieke wetenschappen en een vaste gast bij Buitenlandse Zaken, vanuit Madrid spreken haar over Europa's machtspolitiek in tijden van Trump. Ze bespreekt de interne verdeeldheid binnen de EU en de uitdagingen rondom immigratie en klimaatbeleid. Daarnaast belicht ze het Spaanse groeimodel en de impact van sociaal-democratische waarden. Er wordt ook gekeken naar hoe de Democratische Partij zich kan positioneren tegen Trumpisme en de gevolgen van dagelijkse zorgen op de Amerikaanse politiek.
De Democratische Partij in de VS ervaart een stagnatie in mobilisatie, beïnvloed door het democratisch uitputtingssyndroom en interne frustraties.
De politieke druk van Trump leidt tot een verschuiving naar rechts in de Europese Commissie, met mogelijke schade aan milieu- en sociale agenda's.
Pedro Sánchez stelt dat Spanje's economische groei is versterkt door migratie en Europese steun, wat vragen oproept over de effectiviteit van binnenlands beleid.
Deep dives
De situatie van de Democraten in de VS
De Democratische Partij in de Verenigde Staten heeft moeite om zich aan te passen aan de politieke veranderingen die Donald Trump en de Republikeinen met zich meebrengen. De partij voelt een zekere gelatenheid, met een verschijnsel dat bekendstaat als 'democratisch uitputtingssyndroom', waardoor de energie om te protesteren of te mobiliseren afneemt. Veel Democraten voelen ook onvrede over hun eigen leiders, zoals Joe Biden, vanwege het gebrek aan effectiviteit en de lange aanhoudende rechtszaken tegen Trump. Dit heeft geleid tot een situatie waarin verzet en mobilisatie minder spontaan zijn, zolang de dagelijkse levens van Amerikanen niet daadwerkelijk bedreigd worden door de politieke bewegingen van Trump.
Europees beleid en de impact van Trump
De impact van Donald Trump op het Europese beleid is aanzienlijk, vooral met de actuele rechtslijn in de Europese Commissie onder Ursula von der Leyen. Haar benadering gaat steeds meer naar rechts, met minder focus op milieubeleid en een zekere mate van protectionisme, als reactie op de politieke druk vanuit de Verenigde Staten. Dit heeft geleid tot een discussie over de autonome politieke keuzes die de Europese Unie kan maken in plaats van louter te reageren op de acties van Trump. Critici binnen de EU, waaronder Spaanse socialisten, delen hun zorgen dat deze koerswijzigingen de milieu- en sociale agenda's kunnen ondermijnen.
Spanje's groei en de rol van migratie
Pedro Sánchez, de Spaanse premier, heeft benadrukt dat Spanje economisch niet alleen is opgeklommen door zijn eigen beleid, maar ook dankzij de bijdrage van migratie en Europese steun. Hij stelde dat Spanje is gegroeid door zijn openstelling voor migranten, wat cruciaal is gebleken voor de bevolkingsgroei en economische ontwikkeling. Daarnaast hebben Europese structurele fondsen, vooral onder het Next Generation EU-programma, het land geholpen om zijn economie te versterken en milieuvriendelijke initiatieven te implementeren. Dit heeft geleid tot vragen over de effectiviteit van Sánchez' beleid en de invloed van externe factoren op het zogenaamde 'Spaanse wonder'.
De strategische autonomie van Europa
Er is een groeiende discussie over de strategische autonomie van Europa, vooral in het licht van de groeiende invloed van de Verenigde Staten en China. Europese landen worden aangemoedigd om hun eigen kracht en regels opnieuw te evalueren in een wereld waarin machtspolitiek steeds relevanter wordt. Binnen deze context zijn er stemmen die pleiten voor een sterke Europese zelfdefinitie, die verdergaat dan de afhankelijkheid van de Verenigde Staten. Dit omvat onder meer het ontwikkelen van een eigen beleid dat niet alleen reageert op externe druk, maar ook initiatieven van binnenuit stimuleert.
De uitdagingen van machtspolitiek in Europa
De eigenaardigheden van de Europese politiek maken het moeilijk om als eenheid op te treden in reactie op machtspolitieke ontwikkelingen, zoals die van Trump. De verdeeldheid tussen lidstaten en verschillen in politieke opvattingen compliceren gezamenlijke actie, waardoor de EU slechts een club van regels lijkt te zijn zonder voldoende machtsstrategieën. Bovendien, met de recente rechtsrukkingen binnen de EU, wordt de klimaat- en sociale agenda bedreigd, wat leidt tot een debat over welke koers de EU nu moet volgen. Dit heeft implicaties voor hoe Europa zich moet verhouden tot andere grootmachten en welke rol het zelf moet opeisen in de mondiale arena.
Europa heeft moeite om echte machtspolitiek te bedrijven. Maar nu Trump de EU uitdaagt en voor het blok zet, lijkt dat onvermijdelijk. Of is Europa te verdeeld om in een nieuw tijdperk van geopolitieke turbulentie een duidelijke koers te varen? Daarover spreekt hoogleraar politieke wetenschappen en vaste Buitenlandse Zaken-gast Catherine de Vries.
In Historische Woorden: premier Pedro Sánchez over zijn Spaanse groeiwonder.
En kunnen de Democraten een nieuwe manier vinden om zich te verzetten tegen het Trumpisme? Die vraag stellen Rutger van der Hoeven en Casper Thomas.
