Gośćmi są ks. prof. Michał Heller, kosmolog i teolog, prof. Jerzy Stelmach, filozof i prawnik, oraz prof. Bartosz Brożek, prawnik i kognitywista. Rozmawiają o znaczeniu drobnych, codziennych spraw, które często umykają uwadze. Heller porusza temat entropii używając spodni jako przykład, a Stelmach wskazuje na potrzebę refleksji nad "byle czym". Brożek dodaje, że to, co średnie, formuje nasz świat. Wspólnie skłaniają słuchaczy do myślenia o filozofii w codziennym życiu.
01:09:16
forum Ask episode
web_stories AI Snips
view_agenda Chapters
menu_book Books
auto_awesome Transcript
info_circle Episode notes
insights INSIGHT
Cokolwiek Jako Szersza Kategoria
Pojęcie "cokolwiek" jest szersze niż "byt" i obejmuje także niebyt oraz byle co.
Autorzy wykorzystują ten ogólny termin, by swobodnie badać zarówno wielkie, jak i drobne aspekty rzeczywistości.
question_answer ANECDOTE
Los Spodni Jako Metafora Entropii
Michał Heller opowiada o losie pary spodni jako metaforze przemiany materii i entropii.
Spodnie rozłożą się na atomy, które kiedyś trafią do kosmosu i mogą skończyć w czarnej dziurze.
insights INSIGHT
Prawa Jako Ograniczenia Informacyjne
Prawo przyrody to ograniczenie możliwych zachowań układu i zarazem nośnik informacji.
Ułożenie czcionek w zdanie wymaga ograniczeń językowych i intencji, podobnie prawa rządzą ruchem kamienia.
Get the Snipd Podcast app to discover more snips from this episode
Gdyby zrobić sondę uliczną i zapytać, czym zajmują się filozofowie, pewnie większość powiedziałaby: myśleniem. Gdyby dopytać, o czym konkretnie myślą, odpowiedzi już by się różniły, ale pewnie obracałyby się wokół wielkich pojęć: byt, moralność, poznanie. Gośćmi dzisiejszego odcinka są naukowcy, którzy w swojej refleksji wzięli na cel coś, co rzadko kiedy bywa obiektem filozoficznego namysłu. Przed Wami autorzy książki „Cokolwiek”: ks. prof. Michał Heller, prof. Jerzy Stelmach i prof. Bartosz Brożek.
Skąd pomysł na taką książkę? – Jest pojęcie ogólniejsze od pojęcia bytu, mianowicie pojęcie cokolwiek. Dlatego że niebyt jest też czymkolwiek, skutkiem tego dyskutowanie o niczym też jest o czymkolwiek – wyjaśnia ks. prof. Heller, filozof, kosmolog i teolog. Ale to nie wszystko. W skład pojęcia „cokolwiek” wchodzi pełna skala czegoś, również coś drobnego czy niedoskonałego, jak byle co. Lubimy się skupiać na tym, co wielkie, kluczowe, a przecież w codziennym życiu obcujemy głównie z tym, co drobne, albo wręcz z byle czym. – Mam wrażenie, że w naszej refleksji nad światem brakuje właśnie refleksji nad byle czym – mówi prof. Brożek, filozof i kognitywista. – A przecież to, co średnie, decyduje o tym, jaki jest świat – ocenia.
Nieco inną perspektywę proponuje prof. Stelmach, prawnik i filozof. Wskazuje, że w porę podjęta refleksja nad tym, co w naszym życiu małe, byle jakie, „zamulające” może przynieść dużo dobrego. Można coś takiego dokładnie wskazać i wyeliminować z życia. – Wszystkie błędy, które w życiu popełniamy, to dlatego, że mylimy rzeczy, które są istotne, z byle czym. I że my temu byle czemu poświęcamy Bóg wie jak długo czasu – mówi. Uwaga: nie chodzi tu jednak o to, że powinniśmy w życiu robić tylko rzeczy wielkie i znaczące. Kluczowa jest tu świadomość. Jeśli świadomie decyduję, że poświęcę czas na coś, co innym osobom może wydawać się banalne, to wtedy nie jest już zwykłe cokolwiek, ale konkretne coś. Najgorzej robić byle co automatycznie, siłą rozpędu.
W odcinku spieramy się też o lenistwo (żyjemy w cywilizacji lenistwa czy wręcz przeciwnie?), rozmawiamy o prawie Dunsa Szkota, według którego z fałszu wynika cokolwiek, a ks. prof. Heller wyjaśnia, dlaczego prawa przyrody są ograniczeniami i co mają spodnie do filozofii. Odcinek to potoczysty, konwersacyjny i zaskakująco zabawny.
Radio Naukowe 
