Waarom verliest links steeds verkiezingen? | #1819 Jesse Frederik
Jan 6, 2025
auto_awesome
Jesse Frederik, onderzoeksjournalist bij De Correspondent, duikt in de oorzaken van het verlies van linkse partijen in Nederland. Hij bespreekt de verschuiving naar culturele thema's en de impact van rechtspopulisme. Daarnaast komt de invloed van migratie op de woningmarkt aan bod, met een vergelijking van migratiesystemen. Frederik pleit voor een genuanceerde aanpak van zorg- en woningvraagstukken, en legt de uitdagingen bloot van het communiceren over vermogensongelijkheid en economische herverdeling.
Linkse partijen verliezen stemmen omdat ze zich niet aanpassen aan de verschuivende prioriteiten van kiezers van economische naar culturele thema's.
De opkomst van rechtspopulistische partijen heeft de politiek veranderd en maakt het moeilijk voor links om hun boodschap overtuigend over te brengen.
Effectief omgaan met migratie en openstaan voor kritische discussies zijn essentieel voor de toekomst en geloofwaardigheid van linkse partijen.
Deep dives
Verlies van de linkerzijde
De podcast bespreekt het significante verlies van linkse partijen in recente verkiezingen, waarbij opgemerkt wordt dat sinds 1925 geen zo'n grote nederlaag is geleden. Het verlies wordt niet alleen toegeschreven aan de kiezer die de linkse ideeën niet begrijpt, maar aan een gebrek aan electorale realiteitszin binnen de linkse partijen. Veel analyses suggereren dat de partijen meer van hetzelfde moeten bieden, zonder dat er diepgaand naar kiezersonderzoeken wordt gekeken om de werkelijke redenen van het verlies te begrijpen. Er wordt benadrukt dat de grote meerderheid van de kiezers economisch linkse standpunten steunt, maar dat de focus in de politiek steeds meer verschuift naar culturele thema's, waarin de linkse partijen een minder populair verhaal hebben.
Verandering in prioriteiten van kiezers
Sinds de jaren negentig blijkt dat hoewel de opvattingen over herverdeling constant zijn gebleven, de prioriteiten van deze opvattingen zijn veranderd. Kiezers zijn vandaag de dag veel meer geïnteresseerd in culturele thema's dan in economische onderwerpen, waardoor de linkse partijen achterblijven. Dit fenomeen wordt bovendien wereldwijd waargenomen, waarbij rechtspopulistische partijen de culturele agenda domineren terwijl linkse partijen de economische onderwerpen niet effectief kunnen profileren. De uitdaging voor linkse partijen ligt in het adaptief vermogen om zich aan te passen aan deze nieuwe prioriteiten zonder hun kernwaarden volledig op te geven.
De rol van rechtspopulisme
De opkomst van rechtspopulistische partijen, beginnend met figuren zoals Pim Fortuyn, heeft de Nederlandse politieke arena veranderd. Fortuyn bracht een debat op gang over integratie en migratie dat voorheen jarenlang taboe was, waardoor een platform werd gecreëerd waarin het stemmen op dergelijke partijen normaal werd. Dit heeft geleid tot een steeds grotere acceptatie van rechtse standpunten, zelfs onder de bevolking die dit soort opvattingen eerder negeerde. De linkse partijen moeten constateren dat deze verschuiving niet alleen een lokaal fenomeen is, maar een reflectie van bredere mondiale trends in de politiek.
Consensus versus positionele kwesties
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen consensuskwesties, zoals goede zorg en huisvesting, en positionele kwesties, zoals immigratie en klimaat. Consensuskwesties zijn moeilijker te politiseren omdat de meeste partijen dezelfde standpunten delen, terwijl positionele kwesties duidelijke tegenstellingen creëren. Op het gebied van migratie zijn de linkse partijen vaak meer geneigd om een pro-asiel benadering te kiezen, terwijl rechtse partijen de grenzen strenger willen afsluiten, waardoor de contrasten scherp en duidelijk zijn. Dit maakt het voor linkse partijen moeilijker om een geloofwaardige en onderscheidende positie in te nemen tijdens verkiezingen.
Migratie en de toekomst van links
De toekomst van linkse partijen hangt af van hun vermogen om effectief met het migratieprobleem om te gaan en de publieke opinie rondom asielmigratie realistischer te benaderen. Het is belangrijk voor linkse partijen om niet alleen de positieve effecten van arbeidsmigratie te benadrukken, maar ook open te staan voor kritische discussie over asielzaken. De huidige aanpak, die vooral de status quo verdedigt zonder naar de zorgen van kiezer te luisteren, dreigt het draagvlak voor de linkse partijen verder te ondermijnen. Er wordt gepleit voor een immigration management systeem, geïnspireerd door modellen zoals dat van Canada, waarbij selectieve en gecontroleerde migratie kan bijdragen aan een geloofwaardiger verhaal voor de linkse partijen.
Jasper van Dijk in gesprek met Jesse Frederik, onderzoeksjournalist en correspondent Economie bij de Correspondent over zijn artikel 'Waarom links steeds verkiezingen verliest (en nee, niet omdat de kiezer links niet begrijpt)'.
--
Steun De Nieuwe Wereld en doe mee aan onze eindejaarsactie: http://gofundme.com/dnw2024.
Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld.
Patroon worden kan op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.
--
Bronnen en links bij deze uitzending:
- Lees hier het stuk van Jesse 'Waarom links steeds verkiezingen verliest (en nee, niet omdat de kiezer links niet begrijpt)': https://decorrespondent.nl/15683/waarom-links-steeds-verkiezingen-verliest-en-nee-niet-omdat-de-kiezer-links-niet-begrijpt/c69ae80a-340a-01c8-287d-24c407aa70db
- Vind hier Jesse's eerdere artikels voor de Correspondent: https://decorrespondent.nl/jessefrederik
- Lees (en luister) hier over het pleidooi van Ad Melkert tegen een fusie met GroenLinks: https://www.nporadio1.nl/nieuws/politiek/8bdf7f99-1c0d-4af2-b0cd-00e1184a87fd/oud-pvda-leider-ad-melkert-tegen-fusie-met-groenlinks-klimaatthema-is-te-geradicaliseerd-geworden
Get the Snipd podcast app
Unlock the knowledge in podcasts with the podcast player of the future.
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode
Save any moment
Hear something you like? Tap your headphones to save it with AI-generated key takeaways
Share & Export
Send highlights to Twitter, WhatsApp or export them to Notion, Readwise & more
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode