Rotterdam – Arjen van Veelen #boekencast afl 75

Het boek van Arjen van Veelen bestaat uit hoofdstukken die eerder zijn geplaatst als essays op de Correspondent. Het boek lees lekker weg, is interessant en leerzaam. Arjen neemt je mee in zijn terugkeer naar de stad Rotterdam, en de geschiedenis en ontwikkeling van Rotterdam. Je leert over de verandering van de havenstad en de inwoners. Het boek heeft 30 hoofdstukken, met ongeveer 10 pagina’s per hoofdstuk waardoor je eenvoudig een hoofdstuk leest. In het eerste hoofdstuk vertelt hoe Arjen met zijn gezin terugkeert naar zijn geboortestad. In het hoofdstuk over de postbode maak je kennis met Ahmed. Je leest over de Tweebosbuurt waar sociale huurwoningen plaats moeten maken voor nieuwe woningen. Met Ahmed maak je via Arjen kennis van wijken en mensen met name aan de onderkant van de maatschappij. Hoe de Post NL nu werkt met alleen maar tijdelijke contracten en verslechterende arbeidsomstandigheden. Rotterdam is de hoofdstad van het hokjesdenken. Een algoritme dat bepaald of je kansarm of kansrijk bent, of er ruimte voor je is in de stad, in bepaalde wijk of beter van niet. In het hoofdstuk over de huizendief komen we terug in de wijk waar Vestia probeert de laatste bewoners uit de Tweebosbuurt te krijgen. Waar tegelijkertijd krakers proberen woonruimte te claimen. Vanaf hoofdstuk 8 leer je over de havens, schepen, lossen en havenarbeiders. Arjen vertelt over de verandering op de schepen door de standaardisatie van de containers, schepen die steeds groter worden, het lossen dat grotendeels is geautomatiseerd, maar niet helemaal. Door deze standaardisatie kunnen de schepen steeds groter worden, met steeds minder bemanning. De veranderende wetgeving waardoor schepen onder de vlag van bepaalde landen konden varen met andere eisen, de bemanning op deze schepen komt het meest uit de Filipijnen. Bemanningsleden die maanden van huis zijn en het grootste deel van het geld naar huis sturen. Arjen gaat aan boord van een schip onder de Nederlandse vlag, waar de menselijke maat nog steeds geldt, maar dit is een uitzondering in deze wereld. Hoofdstuk 11 verteld over een bom onder de stad en de oorlog. Bijzonder is dat de bekende foto van het platgebombardeerde Rotterdam met de kerk in het midden, een foto is van jaren na de oorlog is. Er hadden 144 historisch waardevolle panden de oorlog overleeft, maar die moesten alsnog tegen de vlakte om ruimte te maken voor de nieuwe stad. "Alles was ten prooi gevallen van het ongebreidelde liberalisme en de zucht om geld te verdienen" (De Groene Amsterdammer). Ruim baan voor de nieuwe economie. De oude stad had zelfs grachten en bomen, zit Arjen in de film uit 1928, 'De stad die nooit rust' (Audor von Barsy). Tussen 2001 en 2021 verdwenen 25.000 sociale huurwoningen in Rotterdam, en tot 2030 moeten dat er nog 20.000 meer worden. De stad wordt steeds meer overgenomen door (buitenlandse) projectontwikkelaars. Het hoofdstuk over het sentiment van de zinken vuilnisemmer gaat over consumeren en het afval dat we daarmee produceren. Vroeger hadden we één zinkenemmer afval per week. Nu leven we in een wereld van drukte en gemak. Sinds de jaren vijftig is de gemiddelde hoeveelheid huisvuil per Nederlander verviervoudigd. Arjen heeft met zijn gezin gemiddeld vijf vuilniszakken per week. Mooi stuk in dit hoofdstuk over het leven van de ouders van Arjen, waar het niet ging om competitie of winnaars en verliezers. Ze waren niet bezig met het beste uit zichzelf te halen, maar werkten vooral aan het beste uit hun omgeving halen. In hoofdstuk 15 verteld Arjen meer over het einde van de welvaartsstaat in 1982 met Ruud Lubbers. De onzichtbare hand van de vrije markt zou de wereld eerlijk reguleren en iedereen zou profiteren. Hier noemt hij ook Lean, The Toyota way en Kaizen. Een race naar de bodemprijzen, ten koste van de planeet en de mens. De paradox van Jevons verteld dat efficiëntie winst niet wordt gebruikt om te minderen, maar vooral om nog meer te produceren en verbruiken.