Margriet van der Kooi, theoloog en geestelijk verzorger, duikt in de complexe wereld van eenzaamheid in de Bijbel. Ze onthult hoe eenzaamheid door de geschiedenis heen een diepgaand thema is, met verhalen van Adam, Sarah en Mozes als uitgangspunt. Er wordt gesproken over de impact van eenzaamheid, vooral in huwelijken en onder jongeren. Margriet benadrukt de noodzaak van verbinding en empathie, vooral rond de feestdagen, en laat zien hoe Bijbelse teksten troost en gemeenschap kunnen bieden aan hen die zich alleen voelen.
Eenzaamheid is een tijdloos thema in de Bijbel en raakt mensen van alle leeftijden, met een toenemend belang gezien de huidige sociale context.
Echte aanwezigheid en empathie zijn cruciaal in het ondersteunen van mensen die lijden aan eenzaamheid, wat blijkt uit de Bijbelse verhalen van Job, Adam en Jezus.
Deep dives
Eenzaamheid als universeel thema
Eenzaamheid is een thema dat in de Bijbel op verschillende manieren wordt behandeld en wordt als een belangrijke kwestie in de huidige tijd gezien, vooral na de COVID-19 pandemie. Studies tonen aan dat de eenzaamheidscijfers zijn gestegen, met name onder jongeren, wat de urgentie van dit onderwerp versterkt. De gesprekken benadrukken dat eenzaamheid niet alleen iets is dat oudere mensen treft, maar ook kinderen en jongeren, die zich soms verloren of gepest voelen binnen hun eigen sociale kringen. Dit toont aan dat eenzaamheid een breed effect heeft en iedereen kan raken, ongeacht leeftijd of sociale status.
De rol van aanwezigheid in eenzaamheid
De podcast benadrukt het belang van echte aanwezigheid bij mensen die lijden aan eenzaamheid. Gewoon naast iemand zitten, zonder te hoeven praten, kan al veel betekenen voor iemand die in rouw is of zich alleen voelt. Het idee is dat het niet genoeg is om alleen fysiek aanwezig te zijn; er moet een verbinding zijn waarbij je ook het leed en de emoties van de ander voelt. Dit aspect van empathie en gedeeld gevoel wordt als cruciaal beschouwd in de omgang met mensen die zich eenzaam voelen.
Bijbelse verhalen over eenzaamheid
Bijbelse figuren zoals Job, Adam en zelfs Jezus worden genoemd als voorbeelden van eenzaamheid, die helpen begrijpen hoe dit gevoel door de eeuwen heen aanwezig is geweest. Job's verhaal laat zien hoe zelfs vrienden, die in het begin steun bieden, zich uiteindelijk in hun woorden kunnen vergissen en meer pijn kunnen veroorzaken dan genezing. Het verhaal van Adam en Eva benadrukt de noodzaak van menselijke connecties, niet alleen met God maar ook met elkaar, om eenzaamheid tegen te gaan. Jezus’ eigen momenten van eenzaamheid, bijvoorbeeld in het Hof van Getsemane, illustreren hoe een diepgaande verbinding met andere mensen essentieel is, ook voor iemand die een sterke relatie met God heeft.
Het zoeken naar verbinding in de eenzaamheid
De gesprekken in de podcast moedigen aan tot het zoeken naar verbinding met anderen, vooral in perioden van eenzaamheid. Deze verbinding kan variëren van intieme relaties tot bredere gemeenschappen waarin individuen zich gehoord en gezien voelen. De rol van positieve relaties wordt benadrukt, niet enkel op fysiek niveau maar ook emotioneel en spiritueel. Het idee is dat, ongeacht de omstandigheden, we voor elkaar moeten zorgen en de eenzaamheid van anderen herkennen, vooral in moeilijke tijden zoals de feestdagen, waar het gevoel van eenzaamheid soms extra sterk kan zijn.
In deze donkere dagen voor kerst is het misschien nog wel een extra urgent thema: eenzaamheid. Het is iets van allen tijden, zo zien we in de Bijbel. Maar de Bijbel laat ook zien dat eenzaamheid veel dieper gaat dan we denken en dat het ten diepste iedereen aangaat. Wat kunnen we leren over de gevolgen van - en de mogelijke remedies tegen - eenzaamheid, in de verhalen van onder meer Adam, Sarah, Zacheüs en Jezus zelf?
David Boogerd vraagt het theoloog Margriet van der Kooi.