#145 - Vreugde (en God) vinden in extreme economische tijden (met Paul Schenderling en Stefan Paas)
Jun 17, 2023
auto_awesome
Paul Schenderling, econoom en schrijver gespecialiseerd in economische en ecologische crises, deelt zijn inzichten over de diepere oorzaken van huidige crises. Hij betoogt dat de focus op constante groei ons blind maakt voor wat echt belangrijk is. Paul vertelt hoe hij zijn leven omgooide naar eenvoud en hoe dat hem vreugde en een nauwere band met God bracht. Daarnaast bespreekt hij de impact van economische ongelijkheid, de schaduwzijde van welvaart en de noodzaak van herwaardering van menselijke waarden in onze samenleving.
Paul Schenderling benadrukt dat de huidige economische en ecologische crises onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en vragen om diepere oplossingen.
Zijn persoonlijke transitie naar een leven van 'genoeg' toont aan dat minder materieel welzijn meer tijd voor geluk en verbinding met anderen kan bieden.
Het concept van postgroei vereist een verschuiving van waarden, waarbij gemeenschapszin en spirituele rijkdom belangrijker worden dan financiële materiële rijkdom.
Schenderling stelt dat wederzijdse afhankelijkheid en samenwerking in de gemeenschap krachtige middelen zijn om vreugde te ervaren en economische druk te verlichten.
Deep dives
Extreme economische tijden
We leven in een periode van ongekende economische veranderingen, gekenmerkt door inflatie en stijgende levensonderhoudskosten. De gast van het gesprek, Paul Schendeling, benadrukt dat zowel de economische als ecologische crisis onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Deze crises zijn een signaal dat ons huidige economische model, gericht op voortdurende groei, niet meer houdbaar is. Het erkennen van deze uitdagingen is essentieel voor het ontwikkelen van oplossingen die zowel de financiële als de ecologische gezondheid van onze samenleving kunnen verbeteren.
Leven van genoeg
Schendeling vertelt over zijn persoonlijke transitie naar een leven van 'genoeg', wat betekent dat hij zijn levensstijl heeft aangepast om binnen de grenzen van de aarde te leven. Dit impliceert niet alleen een vermindering van materieel welzijn, maar ook een bewuste keuze om minder te werken en zijn inkomen aan te passen aan zijn uitgaven. Door deze levensstijl heeft hij meer tijd voor familie, vrienden en vrijwilligersactiviteiten, wat bijdraagt aan zijn algehele geluk en welzijn. Deze aanpak toont aan dat economische noodzaak niet alleen een uitdaging is, maar ook een kans voor persoonlijke groei en voldoening.
De paradox van consumptie
De discussie verkent de paradox dat het streven naar goedkopere en langere levensduur van producten in feite kan leiden tot een lagere totale kostprijs. Schendeling stelt dat consumptie hardnekkig in ons leven geworteld is en vaak leidt tot onnodige uitgaven. Dit wordt bemoeilijkt door een systeem dat de vaak kortstondige waarde van goedkope consumptiegoederen bevorderd. Het verschuiven van de focus naar duurzame producten kan zowel financieel voordelig zijn als ecologisch verantwoord, wat kan helpen om de druk van inflatie te verlichten.
Postgroei versus economische groei
Schendeling introduceert het concept van postgroei, wat betekent dat de focus verschuift van voortdurende economische groei naar kwalitatieve groei en het verbeteren van de levenskwaliteit. Hij legt uit dat we rijp zijn voor een verandering die een schifting van onze waarden vereist, waarbij gemeenschapszin en spirituele waarden belangrijker worden dan materiële rijkdom. Hierdoor werd duidelijk dat het huidige groeimodel niet alleen destructief voor het milieu is, maar ook sociale ongelijkheden kan verergeren. Het vooruitzicht van postgroei biedt een mogelijk pad naar een duurzamere en rechtvaardigere samenleving.
De rol van gemeenschap en afhankelijkheid
Een terugkerend thema in het gesprek is de noodzaak van gemeenschap en de waarde van afhankelijkheid in ons leven. Schendeling argumenteert dat je, door samen te werken en te delen, een dieper en rijker leven kunt leiden, dat je vreugde brengt en netwerkt opbouwt. Deze wederzijdse afhankelijkheid kan een krachtige manier zijn om de uitdagingen van moderne economische druk en isolatie te verlichten. Het idee is dat wanneer mensen elkaar ondersteunen, het potentieel om vreugde te ervaren en elkaar te helpen in moeilijke tijden toeneemt.
De spirituele dimensie van economie
Er komt naar voren dat de grootste uitdaging van onze tijd niet alleen economisch van aard is, maar ook spiritueel. Schendeling stelt dat de manier waarop we omgaan met geld en economie diep geworteld is in onze levensbeschouwing. Hierdoor ontstaat een belangeloze vraag naar hoe we ons spirituele leven en onze waarden kunnen heroriënteren. Dit kan ons helpen om de impact van ons consumptieve gedrag te begrijpen en de weg vrij te maken voor een meer integrale en holistische benadering van welzijn.
Vreugde in eenvoud
Schendeling legt uit dat het leven van genoeg niet alleen impliceert dat je minder hebt, maar ook dat je meer vreugde kunt ervaren in de eenvoud van het leven. Hij spreekt over hoe kleine dingen, zoals het samen koken met vrienden of het opknappen van oude meubels, bijdragen aan een gevoel van vervulling en verbondenheid. Deze vreugde uit het leven van genoeg creëert niet alleen betekenis, maar heeft ook een positieve invloed op de gemeenschap. Het idee is dat je, door de focus op materiële zaken te verleggen, je leven als geheel kan verrijken.
We leven in extreme economische tijden met ontwikkelingen die we decennialang niet gezien hebben. Dat zegt onze gast van vandaag: Paul Schenderling. Hij werd al vaak getipt door onze luisteraars, je snapt zometeen wel waarom. Hij is zo'n boeiende spreker dat het nauwelijks lukte het gesprek binnen anderhalf uur te houden. Paul Schenderling is econoom en schrijver, en heeft zich verdiept in twee grote crises van nu: de economische en ecologische crisis. Beide crises zijn volgens hem onlosmakelijk met elkaar verbonden maar de oorzaak en oplossing van de problemen gaat dieper. Dan kom je op het gebied van religie, en daar voelen we ons als Ongelooflijke wel thuis
Het is relevant om het hierover te hebben in deze tijden van inflatie, energieschaarste en koopkrachtverlies. Misschien worden we allemaal daadwerkelijk wel armer de komende tijd, hoe ga je daar goed mee om?
Paul had het als econoom goed voor elkaar - een goede baan, een goed inkomen, zelfs politieke invloed - maar besloot een paar jaar geleden zijn leven drastisch om te gooien. Hij bekritiseert het idee dat de economie altijd maar moet groeien, en past dat ook toe in zijn eigen leven. Hij leeft een eenvoudiger en materieel soberder leven, maar juist daarin schuilt een groot geheim voor hem. Een geheim dat hem vreugde geeft. Een manier van leven die hem ook dichter bij God brengt. Juist de focus op groei kan je zicht belemmeren op wat écht belangrijk is in het leven, stelt hij.
David Boogerd in gesprek met econoom Paul Schenderling en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas van de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht
Remember Everything You Learn from Podcasts
Save insights instantly, chat with episodes, and build lasting knowledge - all powered by AI.
