Waarom Nederland de hoge inflatie maar niet onder controle krijgt
Jan 14, 2025
auto_awesome
Egbert Kalse, economieredacteur bij NRC, bespreekt de schokkende hoge inflatie van 4% in Nederland, een van de hoogste in Europa. Hij legt uit hoe de stijgende kosten van levensonderhoud, inclusief bijna 7% hogere boodschappen, de zorgen over de toekomst aanwakkeren. Kalse analyseert de economische oorzaken en de politieke uitdagingen van het Europese rentebeleid. Daarnaast wordt de impact op consumentenprijzen en de maatschappelijke gevolgen van aanhoudende inflatie belicht, inclusief de onvoorspelbaarheid in internationale handel.
De inflatie in Nederland, momenteel 4,1%, beïnvloedt de kosten van levensonderhoud en de koopkracht van consumenten aanzienlijk.
Bedrijven verhogen hun winstmarges door kosten door te berekenen aan consumenten, wat leidt tot de term 'graaiflatie'.
Deep dives
De Impact van Inflatie op de Economie
Inflatie in Nederland bedraagt momenteel 4,1%, een percentage dat boven de verwachtingen ligt en de kosten van levensonderhoud aanzienlijk beïnvloedt. De prijzen van boodschappen zijn in de laatste maanden met bijna 7% gestegen, wat betekent dat consumenten steeds meer betalen voor basisproducten. Dit hoge inflatiecijfer heeft niet alleen gevolgen voor de dagelijks uitgaven, maar ook voor het spaargeld van mensen, dat in de afgelopen drie jaar in totaal 7,5 miljard euro minder waard is geworden door de stijgende prijzen. De economie ervaart de inflatie als een sluipmoordenaar, die jaar na jaar het koopkracht beperkt en mensen dwingt om meer te betalen voor dezelfde goederen en diensten.
De Loonprijsspiraal
In Nederland is er een groeiende bezorgdheid over de loonprijsspiraal, waarbij lonen niet automatisch stijgen met de inflatie, wat leidt tot onderhandelingen tussen werknemers en werkgevers. Dit systeem, dat vroeger gebruikelijk was, zorgde ervoor dat lonen en inflatie elkaar continu deden stijgen, wat inmiddels niet meer het geval is. Werknemers moeten nu vechten voor compensatie van de inflatie in hun salarissen, ondanks dat de hogere kosten van levensonderhoud hen onder druk zetten. Dit fenomeen is zichtbaar in de dienstensector, waar stijgende loonkosten direct bijdragen aan hogere prijzen voor diensten, zoals die van een hondenkapper of andere dagelijkse uitgaven.
De Rol van Bedrijven en Overheid
Bedrijven hebben tijdens de hoge inflatie hun winstmarges verhoogd, vaak door extra kosten door te berekenen aan consumenten, wat heeft geleid tot wat soms 'graaiflatie' wordt genoemd. Deze prijsstijgingen worden versterkt door taxverhogingen, zoals hogere accijnzen op tabak en alcohol, die ongeveer een kwart van de huidige inflatie vertegenwoordigen. Tegelijkertijd blijft de overheid een cruciale rol spelen in de inflatiebestrijding; hun uitgavenbeleid kan ook bijdragen aan het verhogen of verlagen van inflatie. De uitdaging ligt in het vinden van een balans, waarbij de overheid moet afwegen waar te bezuinigen zonder kwetsbare groepen nog verder in de problemen te brengen.
Betalen we voor ons kopje koffie straks misschien wel tien euro? Die kans zit erin. Want met vier procent is het inflatiecijfer in Nederland een van de hoogste in Europa. Economie-redacteur Egbert Kalse ziet dat het Nederland niet lukt de stijging te bedwingen. Waar gaat het mis?
Gast: Egbert Kalse
Presentatie: Gabriella Adèr
Redactie: Iris Verhulsdonk
Montage: Marco Raaphorst
Coördinator: Henk Ruigrok van der Werven
Eindredactie: Nina van Hattum
Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl.