Het probleem van de familiehypotheek

Veel Nederlanders blijken voor een hypotheek niet alleen aan te kloppen bij de bank, maar ook bij familieleden. Uit onderzoek van De Nederlandsche Bank blijkt dat in 2020 een zesde van de Nederlandse huishoudens met een hypotheek gebruik heeft gemaakt van zo'n familiehypotheek. En dat is een spannend onderwerpt, zegt macro-econoom Arnoud Boot.  

Wat is het probleem?   

Kijk, familiehypotheken zijn op zich geen probleem. De echte discussie begint pas als dit op een fiscale manier gaan aanmoedigen. Dan vind je mij op je weg, want dat is niet de bedoeling. Het feit dat rijke mensen geld kunnen schenken of uitlenen aan hun kinderen, vergroot de ongelijkheid en creëert problemen op de huizenmarkt. Dan heb je het over de fundamenten van onze maatschappij.  

Schenkingsbelasting en erfbelasting zijn in mijn ogen de meest redelijke belastingen die er zijn. Het geld dat ik namelijk tijdens mijn leven verdien, dat heeft deels met mijn capaciteiten te maken maar ook met geluk. Als ik doodga, dan klopt de fiscus aan bij mijn nabestaanden. Waarom zouden zij het geld dat ik heb verdiend gratis in hun schoot geworpen krijgen?  

Welke rol speelt de familiehypotheek in dit verhaal?  

Deze week heeft economenvakblad ESB een mooi verhaal gepubliceerd hierover, geschreven door een onderzoeker van De Nederlandsche Bank en iemand van de Vrije Universiteit. Zij schrijven dat de familiehypotheek invloed heeft op de woningmarkt: het drijft de prijzen op. De neiging van mensen om goed voor hun kinderen te zorgen, is belangrijk voor de maatschappij. Één van die uitwassen hiervan is, is dat je eigen kinderen een groot voordeel dan hebben ten opzichte van anderen. Maar hier zitten financiële fiscale voordelen aan, en die zijn feitelijk oneigenlijk. Want als ik een hypotheek aan mijn dochter geef, dan kan zij de rente aftrekken van de belastingen en dat heeft zij een rentevoordeel. Want zij kan netto een grotere hypotheek hebben dan als ze alleen bij de bank terecht zij kunnen. En dat is een fiscaal voordeel waar elke Nederlander eigenlijk voor betaalt. 

Hoe nu verder dan?  

Je kunt in Nederland tot 130.000 euro schenken per jaar, tegen een 10 procent. De vraag is of dat percentage voldoende is, maar met een hoger rentepercentage werk je belastingontwijking wellicht in de hand.  

Daarnaast ben ik absoluut niet tegen familiehypotheken, want het maakt de financiële instellingen eigenlijk ook wat minder belangrijk. Maar we moeten wel opletten dat de fiscale voordelen niet te groot worden, want dat werkt ongelijkheid in de hand.  

 

See omnystudio.com/listener for privacy information.