René Girard

In "Het Rijk van de Schaarste" onderzoekt Hans Achterhuis het concept van schaarste in de moderne samenleving. Hij argumenteert dat schaarste niet zozeer een objectief gegeven is, maar eerder een sociaal en cultureel construct. Achterhuis analyseert hoe schaarste wordt gebruikt om economische en politieke beslissingen te rechtvaardigen. Hij onderzoekt de invloed van schaarste op individueel gedrag en maatschappelijke structuren. Het boek biedt een kritische reflectie op de dominante economische theorieën en pleit voor een herwaardering van alternatieve vormen van welvaart en voldoening. Achterhuis stelt dat een verschuiving in denken over schaarste essentieel is voor een duurzame en rechtvaardige samenleving.

"De Zondebok" van René Girard onderzoekt hoe gemeenschappen in tijden van crisis een individu of groep aanwijzen als schuldige om de sociale cohesie te herstellen. Girard analyseert historische en literaire voorbeelden, zoals heksenprocessen en mythen, om aan te tonen hoe dit mechanisme werkt. Hij stelt dat de zondebok onschuldig is, maar wordt beschuldigd van het veroorzaken van problemen. Deze beschuldiging leidt tot geweld en uitsluiting, waardoor de gemeenschap zich tijdelijk verenigt. Girard argumenteert dat het herkennen van dit mechanisme cruciaal is om patronen van vervolging en onrechtvaardigheid te doorbreken. Het boek biedt een diepgaande analyse van de menselijke neiging tot zondebokdenken en de gevolgen daarvan.

Dans "La violence et le sacré", René Girard explore le rôle central du sacrifice dans les sociétés humaines, depuis les rites archaïques jusqu'aux institutions modernes. Il soutient que la violence mimétique, c'est-à-dire la rivalité et la compétition engendrées par l'imitation du désir, est à l'origine des conflits sociaux. Le sacrifice, en désignant un bouc émissaire, permet de canaliser cette violence et de rétablir un semblant d'ordre. Girard analyse les mécanismes de la victimisation et la manière dont le sacré naît de la violence. L'ouvrage est une critique de l'anthropologie religieuse traditionnelle et propose une nouvelle interprétation des mythes et des rites. Il explore la complexité du désir humain et son impact sur la société, remettant en question les notions de contrat social et de consensus.