Raport o książkach – „James” Percival Everett

Jun 16, 2025

Michał Choiński, profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim i autor biografii "The New Yorker", omawia powieść "James" Percivala Everetta, która reinterpretuję klasyczne dzieło Twaina. Podkreśla znaczenie roli narratora jako czarnoskórego niewolnika oraz języka jako narzędzia emancypacji. Rozmowa dotyka problematyki tożsamości, empatii oraz dekolonizacji umysłu w literaturze. Choiński zwraca również uwagę na dzieło jako formę oporu wobec rasowych uprzedzeń oraz na historyczny kontekst, w którym się osadza.

56:40

forum

Ask episode

web_stories

AI Snips

view_agenda

Chapters

menu_book

Books

auto_awesome

Transcript

info_circle

Episode notes

insights

INSIGHT

Nowa narracja w klasyce

Percival Everett zmienia narratora klasycznej powieści, stawiając czarnego niewolnika w centrum historii.
Ta zmiana umożliwia ukazanie języka jako broni w walce o wolność i podmiotowość.

insights

INSIGHT

Język jako narzędzie oporu

James włada językiem z ogromną świadomością i używa go jako narzędzia oporu.
Udaje przed białymi niewykształconego, by przetrwać w brutalnym świecie niewolnictwa.

insights

INSIGHT

Historia kształtuje teraźniejszość

Aby zrozumieć współczesną Amerykę, należy pojąć echo niesprawiedliwości niewolnictwa i segregacji rasowej.
Powieści retellingowe pomagają świadomie spojrzeć na traumę społeczną dziś.

Get the Snipd Podcast app to discover more snips from this episode

Nowa tożsamość Jamesa

03:42 • 29min

chevron_right

Literatura jako narzędzie pamięci i empatii

32:36 • 3min

chevron_right

Literatura jako opór: Książka 'James'

35:39 • 12min

chevron_right

Dialog literacki i historia w lekturze

47:36 • 3min

chevron_right

Podziękowania i wsparcie dla rozwoju audycji

50:16 • 4min

chevron_right

Analiza powieści "James" Percivala Everetta

54:01 • 3min

chevron_right

#102

• Mentioned in 110 episodes

James

Percival Everett

Percival Everett's "James" is a powerful and thought-provoking novel that reimagines the classic tale of Huckleberry Finn from the perspective of Jim. Everett's writing is both sharp and witty, blending humor and pathos to create a compelling narrative. The novel explores themes of race, freedom, and identity in a way that is both timely and timeless. Everett's unique voice and perspective offer a fresh take on a familiar story, challenging readers to reconsider their assumptions about race and American history. The novel's unexpected twists and turns keep readers engaged until the very end, leaving a lasting impression long after the final page is turned.

#1117

• Mentioned in 21 episodes

Demon Copperhead

Barbara Kingsolver

Demon Copperhead is a powerful and emotionally engaging novel that tells the story of Damon Fields, a boy born to a teenage single mother in a trailer home in the Appalachian Mountains of Virginia. The novel, inspired by Charles Dickens' 'David Copperfield', follows Demon's journey through the challenges of foster care, child labor, derelict schools, athletic success, addiction, and disastrous loves. Kingsolver vividly portrays the opioid epidemic's impact on rural communities and explores themes of love, survival, and the transformative power of storytelling. The narrative is delivered through Demon's unsparing and authentic voice, which brings to life the harsh realities and the resilience of the people in Appalachia.

#3358

• Mentioned in 8 episodes

Natasha Trethewey's "Native Guard" is a powerful collection of poems that explores themes of race, identity, and memory in the American South. The poems delve into the experiences of the Native Guard, a group of African American soldiers who served during the Civil War. Trethewey's evocative language and imagery create a moving and unforgettable reading experience. The collection explores the complexities of history and the enduring impact of the past on the present. The poems are both personal and political, offering a unique perspective on the African American experience. The book's exploration of history, identity, and the power of language is both insightful and emotionally resonant.

W pustyni i w puszczy

Henryk Sienkiewicz

Akcja powieści rozgrywa się w Afryce pod koniec XIX wieku. Staś Tarkowski i Nel Rawlison, dzieci inżynierów pracujących przy budowie Kanału Sueskiego, zostają porwani przez zwolenników Mahdiego. Podczas ucieczki przez pustynię i dżunglę przeżywają liczne przygody, walcząc z dzikimi zwierzętami, chorobami i przeciwnościami losu. W towarzystwie uwolnionych niewolników – Kalego i Mei – dzieci uczą się przetrwania w ekstremalnych warunkach.

#36323

The New Yorker. Biografia pisma, które zmieniło Amerykę

Michał Choiński

#1364

• Mentioned in 18 episodes

The Adventures of Huckleberry Finn

Mark Twain

Published in 1884 in the UK and 1885 in the US, 'The Adventures of Huckleberry Finn' is a sequel to Mark Twain's 'The Adventures of Tom Sawyer'. The novel follows Huck Finn, a young boy who escapes his abusive father by faking his own death, and Jim, a runaway slave. Together, they embark on a perilous journey down the Mississippi River on a raft. Along the way, they encounter various characters, including con artists and feuding families, and Huck grapples with moral dilemmas, particularly regarding his support for Jim despite the societal norms against helping a runaway slave. The novel is a critique of pre-Civil War American society, especially its treatment of slavery and racial issues, and it has been praised for its realistic portrayal of boyhood and its exploration of complex moral themes.

Powieść Marka Twaina, „Przygody Huckleberry'ego Finna”, opowiada o młodym chłopcu imieniem Huck, który ucieka z domu i podróżuje w dół rzeki Missisipi wraz ze zbiegłym niewolnikiem Jimem. Podczas swojej podróży doświadczają wielu przygód i spotykają różnych ludzi, co prowadzi do rozwoju ich przyjaźni i wzajemnego zrozumienia. Powieść porusza ważne tematy społeczne, takie jak rasizm i niewolnictwo, oraz moralne, dotyczące wolności i sprawiedliwości. Styl Twaina, pełen humoru i realizmu, oddaje ducha Ameryki XIX wieku i sprawia, że książka jest czytana i analizowana do dziś. Dzieło to jest uważane za jedno z najważniejszych w literaturze amerykańskiej, ze względu na swoje przesłanie i wpływ na rozwój powieści.

„Pisanie i czytanie to najbardziej wywrotowy akt, jaki możemy sobie wyobrazić” – twierdzi bohater dzisiejszego odcinka, Percival Everett, autor głośnej powieści "James".

"James" to współczesna interpretacja znanej powieści Marka Twaina "Przygody Hucka Finna". To, co różni ją od oryginału, to postać narratora, którą u Everetta jest czarnoskóry niewolnik - bo w tej historii droga do wolności wiedzie przez język. I jeśli ktoś słuchał poprzedniego odcinka Raportu o książkach poświęconego kenijskiemu pisarzowi Ngugiemu wa Thiong’o, to ta myśl może brzmieć znajomo.

"James" Percivala Everetta to – po "Demonie Copperheadzie" Barbary Kingsolver – kolejna powieść nagrodzona Pulitzerem, wpisująca się w nurt „retellingu”, który polega na opowiadaniu na nowo klasycznych dzieł literackich. Literatura to przecież dialog przeszłości z teraźniejszością.

Gość: Michał Choiński

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Książka: James Percivala Everetta, tłumaczenie: Kaja Gucio, Wydawnictwo Marginesy.

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Home Top podcasts Popular guests Top books