Elite-instituut, diplomafabriek of hoeksteen van de vrije samenleving? | #1817 Willem Halffman
Jan 4, 2025
auto_awesome
Willem Halffman, wetenschapssocioloog en universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit, bespreekt de impact van aanstaande bezuinigingen op het hoger onderwijs. Hij onderstreept dat universiteiten steeds meer functioneren als 'diplomafabrieken', met een focus op commercie in plaats van academische waarde. Halffman pleit voor toegankelijker onderwijs en benadrukt de belangrijke rol van belastinggeld voor wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast worden de gevolgen van internationalisering en de kloof tussen onderwijsinstellingen en de maatschappij kritisch belicht.
Universiteiten vervullen een cruciale rol als emancipatiemachines, maar staan onder druk door bezuinigingen en oplopende studiekosten.
De discussie over de toekomst van universiteiten moet zich ook richten op de toegankelijkheid van kennis voor een breder publiek.
Er is een groeiende kloof tussen universiteiten en de samenleving, voortkomend uit de focus op internationalisering en Engelstaligheid.
Deep dives
De rol van universiteiten in de maatschappij
Universiteiten worden vaak gezien als elitair, maar ze vervullen ook een belangrijke rol als emancipatiemachines, waar individuen uit minder hoogopgeleide milieus toegang krijgen tot kennis en ontwikkeling. Ondanks de stijgende kosten van studeren, blijft er een mogelijkheid voor talentvolle studenten om het hoger onderwijs te betreden. Echter, de toenemende financiële druk leidt tot de vraag of universiteiten wel primair gericht zouden moeten zijn op het opleiden van mensen voor goede banen, of dat ze ook een bredere maatschappelijke functie moeten vervullen. Dit roept de noodzakelijkheid op om na te denken over waarvoor universiteiten werkelijk bestaan en welke waarden zij vertegenwoordigen in de samenleving.
De impact van bezuinigingen op het hoger onderwijs
De bezuinigingen in het hoger onderwijs, die tot 1,3 miljard euro kunnen bedragen, hebben geleid tot voortdurende protesten en zorgen over de toekomst van de universiteiten. Ondanks jarenlang demonstreren en het verzamelen van argumenten om deze bezuinigingen tegen te houden, lijkt de overheid zich nu niet te laten overtuigen, wat kenmerkend is voor een steeds stabilere bezuinigingscultuur. De huidige situatie suggereert dat het draagvlak voor universiteiten in hun huidige vorm in de samenleving afneemt, wat zich uit in de publieke opinie over de rol en het nut van hoge-onderwijsinstellingen. De zorgen over hoe de bezuinigingen de universiteiten verder zullen ondermijnen, zijn niet te negeren, aangezien ze de operationele mogelijkheden van deze instellingen bedreigen.
Kennis als een publiek goed
De discussie over universiteiten moet zich ook richten op de toegankelijkheid van kennis, waarbij universiteiten gezien worden als publieke instellingen die kennis moeten delen met de samenleving. De uitbreiding van open access en het delen van onderwijs met een breder publiek kan bijdragen aan dit doel. Wetenschap en kennis mag niet alleen binnen de muren van de universiteit blijven, maar moet toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht hun achtergrond of financiën. Dit benadrukt de noodzaak voor een herziening van hoe kennis wordt aangeboden en gedeeld, met een focus op inclusiviteit en toegankelijkheid.
De rapportage tussen universiteiten en de samenleving
Er is een groeiende kloof tussen universiteiten en de samenleving door de gedwongen internationalisering en de verschuiving naar Engelstalige opleidingen, wat leidt tot een gebrek aan lokale betrokkenheid. De universiteiten lijken meer gefocust te zijn op concurrentie en buitenlandse studenten dan op het bedienen van de lokale gemeenschap. Dit heeft geleid tot een vermindering van de invloed van de Nederlandse cultuur en taal op de universiteiten, wat zowel maatschappelijke als academische gevolgen heeft. Het terugdringen van deze kloof vereist een hernieuwde focus op samenwerking en dialoog tussen universiteiten en verschillende lagen van de samenleving.
De noodzaak voor verandering en innovatie
Om de toekomst van universiteiten veilig te stellen, is het van cruciaal belang dat zij zich herpositioneren als inclusieve en toegankelijke kennisinstituten die in dialoog staan met de samenleving. Dit omvat het uitdragen van hun rol als kennismeent waarbij iedereen toegang heeft tot kennis, ongeacht hun opleidingsniveau. Daarnaast is er behoefte aan initiatieven die burgers de ruimte geven om vragen en zorgen te uiten en die de universiteit weer kunnen verbinden met de samenleving. De weg naar hernieuwde relevantie vereist een samenwerking tussen universiteiten en de gemeenschap, die moet leiden tot een wederzijds voordelige relatie.
Martijntje Smits in gesprek met wetenschapssocioloog en universitair docent Willem Halffman over de aanstaande bezuinigingen op het hoger onderwijs.
--
Steun De Nieuwe Wereld en doe mee aan onze eindejaarsactie: http://gofundme.com/dnw2024.
Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld.
Patroon worden kan op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.
--
Bronnen en links bij deze uitzending:
- Bestel het boek 'Waartoe is de universiteit op aarde' hier: https://www.boom.nl/geschiedenis/100-1213_Waartoe-is-de-universiteit-op-aarde
- Martijntje in gesprek met Ingrid Hoofd: https://www.youtube.com/watch?v=mffmiCYeS9k
- Martijntje in gesprek met Floris Cohen: https://www.youtube.com/watch?v=Ncdrqj2E33Y
Get the Snipd podcast app
Unlock the knowledge in podcasts with the podcast player of the future.
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode
Save any moment
Hear something you like? Tap your headphones to save it with AI-generated key takeaways
Share & Export
Send highlights to Twitter, WhatsApp or export them to Notion, Readwise & more
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode