Tomasz Stawiszyński, filozof i autor książek o determinizmie oraz kondycji współczesnego człowieka, podejmuje fascynujące tematy. Rozmawia o wpływie religi na psychikę oraz o kryzysie sensu współczesnego życia. Zastanawia się nad relacją między wolną wolą a duchowością, porusza kwestie żalu i smutku jako naturalnych elementów człowieczeństwa. Analizuje też, jak rewolucja przemysłowa wpłynęła na depresję i złożoność emocji. Wartością literatury jako ucieczki od codzienności podkreśla jej terapeutyczny wymiar.
W obliczu braku spójnej narracji w społeczeństwie, ludzie poszukują sensu życia poza tradycyjnymi religijnymi opowieściami.
Kryzys tradycyjnych wartości zmusza człowieka do poszukiwania nowej duchowości oraz łączenia się z większym bytem, co wpływa na wolną wolę.
Psychoterapia i literatura stają się kluczowymi narzędziami w zrozumieniu własnych emocji i przeżycia, pomagając w odnalezieniu sensu życia.
Deep dives
Czas refleksji i zatrzymania
Grudzień jest okresem refleksji i zatrzymania się w cyklu życia, niezależnie od związanych z nim tradycji religijnych czy świątecznych. Rozważany jest brak spójnej narracji w społeczeństwie, która byłaby w stanie nadać sens otaczającym nas chaosowi. Po upadku tradycyjnych opowieści religijnych obserwuje się brak nowego mitu, który łączyłby ludzi w poszukiwaniach sensu życia. Przekonanie, że istnieje coś więcej niż tylko materialne istnienie, staje się kluczowym tematem w kontekście ludzkiej kondycji.
Zmagania z kryzysem sensu
Nasza współczesność charakteryzuje się kryzysem sensu, który jest wynikiem wpływu nauki oraz rozwoju kapitalizmu. Dawne, religijne narracje nie są już w stanie zapewnić stabilności i struktury dla życia społecznego, co prowadzi do poczucia zagubienia. Wzrost popularności teorii spiskowych oraz ezoteryzmów jest próbą odpowiedzi na ten chaos, który nie daje ludziom poczucia sprawczości. To odzwierciedla szersze zjawisko zmiany w postrzeganiu świata i własnej roli w nim.
W poszukiwaniu sensu i duchowości
Wraz z kryzysem tradycyjnych systemów wartości, ludzie poszukują nowego sposobu na odnalezienie sensu i duchowości. Istnieje potrzeba łączenia się z czymś większym, co dostarcza poczucia przynależności, i wielu ludzi odwraca się od religijności, szukając rozwiązań w alternatywnych praktykach. Tematy wolnej woli i determinacji są kluczowe w kontekście tych poszukiwań, ponieważ ludzie starają się zrozumieć, jak wiele mają do powiedzenia w swoim życiu. Czasem prowadzi to do akceptacji deterministycznego podejścia, co wzmacnia poczucie fatalizmu.
Rola psychoterapii i literatury
Psychoterapia pełni ważną rolę w nowoczesnym społeczeństwie, wypełniając lukę po tradycyjnych religijnych narracjach. Daje przestrzeń do zrozumienia siebie i swoich emocji, co jest kluczowe w kontekście zrozumienia ludzkiej kondycji. Literaturę uważa się za niezbędną, ponieważ pozwala to zyskać dostęp do innych doświadczeń i światopoglądów. Czytanie powieści, które przedstawiają złożone relacje międzyludzkie, kształtuje zdolność do empatii i zrozumienia, co odnosi się do szerszego pojmowania sensu życia.
Przemiany kulturowe a duchowość
Zmiany kulturowe wpływają na to, jak ludzie postrzegają duchowość i jakie mają oczekiwania wobec życia. Trendy terapeutyczne i medykalizacja cierpienia zbierają swoje żniwo, co prowadzi do prywatyzacji doświadczeń ludzkich. Żałoba i cierpienie mogą stać się tematem tabu, co później skutkuje problemami emocjonalnymi. Istnieje potrzeba przywrócenia społecznego wymiaru przeżywania trudnych chwil, co może przyczynić się do lepszego zrozumienia ludzkiej kondycji.
Edukacja jako droga do zrozumienia
Edukacja i czytanie pełnią fundamentalną rolę w rozwoju humaniści oraz w kontekście zrozumienia własnych emocji i przeżyć. Dają możliwość spojrzenia na życie innych, co poszerza perspektywę i zrozumienie. Umożliwiają formułowanie myśli i pojęć, które są istotne w rozumieniu skomplikowanej rzeczywistości. Wreszcie, czytanie literatury wpływa na poczucie przynależności oraz pozwala dostrzegać, że każdy człowiek ma własną historię do opowiedzenia.
Z Tomaszem Stawiszyńskim rozmawiamy o jego najnowszej książce „Powrót fatum”. Czyli o determinizmie, wpływie naszych zachowań i poczynań na własne życie, relacji człowieka ze wszechświatem, wolnej woli oraz roli wiary, religii i duchowości w kondycji psychicznej współczesnego człowieka. Było też o o regułach na czas chaosu – odnosząc się także do książki Tomka o tym samym tytule – oraz przyzwoleniu na słabość, żałobę i smutek jako elemencie człowieczeństwa.
Sponsorem podcastu jest Perlage [współpraca reklamowa]
Get the Snipd podcast app
Unlock the knowledge in podcasts with the podcast player of the future.
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode
Save any moment
Hear something you like? Tap your headphones to save it with AI-generated key takeaways
Share & Export
Send highlights to Twitter, WhatsApp or export them to Notion, Readwise & more
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode