Afl. 60 - Een familiedrama in het oude Japan

In haar nieuwe dubbelbiografie De zwevende wereld beschrijft Annejet van der Zijl de uiteindelijk kansloze relatie tussen de vernederlandste Duitser Franz von Siebold en zijn half Japanse dochter Ine. Het had iets kunnen worden als de vader had begrepen dat niet de hele wereld om hem draaide. ‘Maar dat soort mannen heb je nu eenmaal, weet ik uit mijn portret van prins Bernhard.’

Ze waren emotioneel, kinderlijk en lethargisch. Dat was het beeld dat de Nederlander van ‘den inlander’ had toen in 1916 een Nederlands psychologen-echtpaar naar Indië vertrok. Marens Engelhard schreef met De Javaanse Psyche een familiegeschiedenis en een mentale historie ineen. ‘Het bijzondere aan dit boek is dat het de geestelijke weerbaarheid van de Indonesiër laat zien,’ aldus recensent Anne-Lot Hoek.

Niet het decadente Westen, maar landen als Tsjechië, Slowakije en Hongarije vertegenwoordigen het aan traditie en gemeenschap gehechte Europa. Dat vinden die landen althans zelf. Wie wil snappen waar die gedachte vandaan komt, moet het boek Begrijp jij Centraal-Europa nog? van historicus Hans Luiten lezen. ‘Een boek vol heerlijke onwelgevallige feiten en feitjes,’ zegt recensent Pieter van Os.

‘In principe en doctrine was Hitler niet slechter en gewetenlozer dan menig eigentijds staatsman,’ schreef de Engelse historicus A.J.P. Taylor in zijn boek The Origins of the Second World in 1961. Hoe haalde deze historicus het in zijn hoofd om zo positief over Hitler te schrijven, vroegen critici zich bij het uitkomen van het boek al af. Recensent Wim Berkelaar bespreekt de klassieker.