Ineke Visser, auteur en expert in stervensbegeleiding met een sterke achtergrond in de hospicewereld, bespreekt de veranderende houding tegenover de dood en de controle die mensen willen hebben tijdens het sterven. Ze benadrukt de complexiteit van palliatieve zorg en de verschillende staten van bewustzijn bij stervenden, inclusief bijna-doodervaringen. Daarnaast verkennen ze de impact van verlies op familiedynamieken en het belang van spiritualiteit in het leven en sterven. Een diepgaand gesprek over zo'n wezenlijk onderwerp!
De groeiende belangstelling voor euthanasie en palliatieve sedatie weerspiegelt het verlangen naar controle over het sterfproces.
Zorgverleners staan onder druk om de wensen van patiënten rondom sterven te respecteren, wat ongemak met zich meebrengt.
Sterven wordt vaak ervaren als een innerlijk transformatieproces dat cruciaal is voor zowel de stervende als de nabestaanden.
Deep dives
De maatschappelijke omgang met de dood
Er is een groeiende publieke belangstelling voor onderwerpen zoals euthanasie en palliatieve sedatie, hetgeen duidt op een verlangen naar controle over het sterfproces. In Nederland zien we dat steeds meer mensen, vaak in een situatie van onomkeerbaar lijden, de regie over hun levenseinde willen behouden zonder directe keuze voor euthanasie. Dit fenomeen, en de stijging van palliatieve sedatie in hospices, laat zien dat veel mensen geïnteresseerd zijn in hoe ze hun dood op hun eigen voorwaarden kunnen benaderen. De mogelijkheid om te kiezen voor een vredig sterven, ondanks de chaos rond het levenseinde, biedt een vorm van geruststelling voor zowel de stervende als hun naasten.
De veranderende rol van zorgverleners
Zorgverleners staan steeds vaker voor de uitdaging om de wensen van patiënten rondom sterven en lijden te respecteren, wat hen onder flinke druk zet. Dit leidt tot ongemak bij veel zorgverleners, die vaak terughoudend zijn om openhartige gesprekken over de dood aan te gaan. Bij de behandeling van terminale patiënten ligt de focus soms te veel op het doorbehandelen in plaats van het bieden van een waardige dood. Er wordt steeds meer nadruk gelegd op het creëren van ruimte voor gesprek en het ontwikkelen van vaardigheden om daadwerkelijk aanwezig te zijn bij patiënten die zich in deze kwetsbare fase van hun leven bevinden.
De innerlijke transformatie tijdens het stervensproces
Sterven wordt vaak ervaren als een innerlijk transformatieproces dat niet enkel fysiek is, maar ook emotioneel en spiritueel van aard. Tijdens het sterven trekken mensen zich vaak terug in hun binnenwereld, waar belangrijke levenslessen worden herbeleefd en integratie plaatsvindt. Deze liminale fase, waarin verbinding met dierbaren en het verwerken van onverwerkte ervaringen centraal staan, is cruciaal voor zowel de stervende als de nabestaanden. Het proces helpt mensen bewust afscheid te nemen, wat bijdraagt aan een herstel van de relaties met hun geliefden.
Individuele en collectieve ervaringen van sterven
Bij de uiteindelijke dood kunnen er bijzondere ervaringen ontstaan die het venster naar hogere bewustzijnstoestanden openen. Sommige stervenden ervaren visioenen of levensoverzichten die hen helpen om zich te verzoenen met hun leven en het komende sterven. De betekenis van deze ervaringen reikt verder dan de individuele beleving, en kan als collectieve kennis fungeren die ons herinnert aan het belang van het leven en de dood. Hierdoor wordt er ruimte gemaakt voor reflectie op ons eigen leven en kunnen we leren van de verhalen van anderen.
Het belang van holistische benaderingen in de zorg
Een holistische benadering van zorg rondom het sterven is belangrijk en vraagt om erkenning van verschillende lagen van het bestaan. Hierbij is ruimte voor fysieke, emotionele, mentale en spirituele aspecten van het leven van belang, die allemaal een rol spelen in de ervaringen van zowel de stervende als de zorgverlener. Dit vraagt van zorgverleners dat zij hun eigen ervaringen, pijn en onzekerheden erkennen en verwerken om in staat te zijn een veilige bedding te creëren voor de stervende. De opleiding van zorgverleners in dit veld richt zich bewust op het vergroten van deze bewustwording, zodat zij effectiever kunnen inspelen op de behoeften van hun patiënten.
Rogier van Bemmel in gesprek met Ineke Visser over haar boek 'Licht op sterven, Inzichten en ervaringen vanuit een verruimd bewustzijn'.--Steun DNW en word patroon op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld. Crypto's doneren kan via https://commerce.coinbase.com/pay/79870e0f-f817-463e-bde7-a5a8cb08c09f-- Bronnen en links bij deze uitzending: - Een eerder gesprek van Rogier met Ineke Visser over sterven: https://www.youtube.com/watch?v=q436DuCoVhE en een over orgaandonatie: https://www.youtube.com/watch?v=KjinIKsIuLY- Meer over Ineke Visser: https://www.ineke-visser.nl/- Rogier in gesprek met Pim van Lommel: https://www.youtube.com/watch?v=WnoDFc2TR_4- Rogier in gesprek met Jim van Os over euthanasie bij jongerne: https://www.youtube.com/watch?v=UIlbA86airo- Ineke Visser bij 'De verwondering': https://npo.nl/start/serie/de-verwondering/seizoen-12/de-verwondering_79/afspelen- Bestel het boek 'Licht op sterven, Inzichten en ervaringen vanuit een verruimd bewustzijn': https://www.ankh-hermes.nl/boek/licht-op-sterven/- Rogier in gesprek met Manu Keirse: https://www.youtube.com/watch?v=qz2bDUIRBSM- Rogier in gesprek met Sander de Hosson: https://www.youtube.com/watch?v=nT_bDztPI6w- Rogier in gesprek met Peter Kampschuur: https://www.youtube.com/watch?v=FfLtWKYJFDo--00:00 Introductie2:02 Veranderende houding tegenover de dood6:44 Weerstand tegen het sterven13:47 Eindeloos behandelen en spirituele armoede19:35 Sterven als overgangsfase31:30 Zeven lagen van de werkelijkheid36:43 Als een druppel in de oceaan44:53 Vitaliteit en sterven50:15 Transcendentie, religie en spiritualiteit1:07:54 Opleiding voor stervensbegeleiding1:11:30 Duistere energie rondom de dood--De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van filosoof Ad Verbrugge in samenwerking met anchors Jelle van Baardewijk en Marlies Dekkers. De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de Filosofische School Nederland. Onze website: https://denieuwewereld.tv/ DNW heeft ook een Substack. Meld je hier aan: https://denieuwewereld.substack.com/
Remember Everything You Learn from Podcasts
Save insights instantly, chat with episodes, and build lasting knowledge - all powered by AI.
