Marietje Schaake zag hoe Big Tech macht (en talent) bij de politiek wegkaapte. Hoe krijgen we het terug?
Dec 5, 2024
auto_awesome
Marietje Schaake, voormalig Europarlementariër en nu onderzoeker aan Stanford, bespreekt de overgang van technologie als democratische belofte naar een bedreiging voor onze vrijheden. Ze legt uit hoe de macht van Big Tech onze politieke structuren beïnvloedt en waarom het zo moeilijk is voor overheden om grip te krijgen op deze sector. Daarnaast benadrukt ze de noodzaak van proactieve maatregelen en strategische investeringen om de democratie te beschermen tegen deze groeiende invloed.
De opkomst van technologie leidde aanvankelijk tot democratische kansen, maar heeft nu kritieke dreigingen voor de democratie blootgelegd.
De invloed van grote technologiebedrijven schept een onzichtbare macht die de democratische besluitvorming ondermijnt en vraagt om urgente regulering.
Opleiding in technologie en ethiek is essentieel om de volgende generatie bewust te maken van de complexe maatschappelijke gevolgen van technologie.
Deep dives
De rol van technologie in het beleid
De opkomst van technologie heeft de manier waarop politici naar verkiezingen en campaigning kijken, drastisch veranderd. In de beginjaren van de sociale media was er hoop dat technologie een positieve impact zou hebben op de democratie en mogelijkheden bood voor meer participatie. Technologie werd gezien als een tool die individuen in staat stelde de gevestigde orde uit te dagen, zoals zichtbaar in de Arabische Lente en de onthullingen van WikiLeaks. Echter, deze initiatieven hebben ook geleid tot ongewenste gevolgen, waarbij autoritaire regimes technologie gebruiken voor surveillance en censuur, wat de complexiteit van de politieke interactie rondom technologie benadrukt.
Het gevaar van big tech en de democratie
De groeiende invloed van grote technologiebedrijven vormt een gevaar voor de democratie, waarbij hun macht en besluitvorming vaak onzichtbaar blijven. De spreiding van informatie, zoals de rol van sociale media in de verkiezingen van Trump, laat zien dat techbedrijven bepalend kunnen zijn voor publieke opinie en politieke dynamiek. De spreiding van desinformatie is ook een symptoom van deze problematiek, maar het echte probleem ligt dieper: wie beslist over technologie en de impact ervan op de maatschappij? De technologische macht vervaagt de lijnen van democratische besluitvorming en vereist een dringende aanpak vanuit de politiek.
De noodzaak van regulering en toezicht
Er is een toenemende behoefte aan striktere regulering en toezicht op technologie en grote bedrijven die essentiële diensten aanbieden. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) wordt vaak geprezen, maar de implementatie en handhaving daarvan blijken zwak, waardoor bedrijven nog steeds vrij uitbuiten en data misbruiken. De oproep voor meer middelen en aandacht voor handhaving door de overheid is cruciaal om de verkeerde praktijken van technologiebedrijven te vertragen. Dit is ook van belang om transparante en eerlijke concurrentie te waarborgen in de technologische sector.
Educatie als motor voor verandering
Het opleiden van de volgende generatie, met een focus op zowel technologie als ethiek, is van cruciaal belang voor het versterken van de democratie. Studenten worden vaak niet aangemoedigd na te denken over de maatschappelijke gevolgen van technologie, zoals privacy en rechten van individuen. De samenwerking tussen verschillende disciplines, zoals politicologie en computerwetenschappen, kan leiden tot een diepgaander begrip van hoe beleid technologie kan vormgeven. Dit creëert niet alleen bewustzijn, maar ook de mogelijkheid om innovatieve en verantwoorde oplossingen te ontwikkelen voor maatschappelijke vraagstukken.
Collectieve actie voor een rechtvaardige toekomst
Het is essentieel dat er een breed maatschappelijk debat plaatsvindt over de rol van technologie in onze levens en hoe deze in lijn kan worden gebracht met democratische waarden. Individuen kunnen niet alleen vertrouwen op de overheid om dit probleem op te lossen; er is actie nodig vanuit verschillende hoeken om druk uit te oefenen op beleidsmakers. Bewustwording van het publiek over de invloed van technologie, evenals de steun voor politieke initiatieven die de balans terugbrengen, zijn fundamenteel. Dit pleit voor een gezamenlijke inspanning om een toekomst te creëren waarin technologie het publieke belang dient, en niet alleen de winst van bedrijven.
Het lijkt lang geleden, maar in 2009 leek het internet nog een belofte van decentralisatie en democratisering. Sociale media gaven mensen een stem en brachten gemeenschappen samen. Echter, tegenwoordig wordt het steeds duidelijker dat diezelfde techbedrijven onze democratieën ondermijnen en machtiger zijn geworden dan we ooit hadden gedacht.
Hoe heeft het zover kunnen komen? In haar boek De tech coup legt Marietje Schaake uit wat er misging. Als Europarlementariër voor D66 (2009-2019) werkte ze aan technologiebeleid (waaronder de EU AI Act) in de periode waarin techbedrijven enorm groeiden. Nu, als onderzoeker bij Stanford, zet ze zich in om kennis beschikbaar te maken over de invloed van technologie op de democratie.
“Ik denk ook dat dit thema niet alleen voor techneuten is; het is voor iedereen”, vertelt Marietje. "Het raakt ons allemaal omdat technologie een onderdeel is van alle aspecten van ons leven. We zouden gewoon veel bewuster – en wat mij betreft dus democratischer – moeten kiezen hoe we onze samenleving weerbaarder, vrijer en ook onafhankelijker van zowel andere geopolitieke spelers als grote techbedrijven kunnen maken.”
In deze aflevering bespreken we hoe techbeloftes zijn veranderd in bedreigingen, waarom de politiek maar moeilijk grip krijgt op de techsector, en wat er nodig is om onze democratie te beschermen.
