Het verhaal is iets groter. De episode was de eerste ernstige breuk binnen het NAVO-bondgenootschap. Op de knipscherende Britten na, raakte vrijwel elke lidstaat in grote verwarring. Frankrijk kreeg knallende ruzie met Amerika. In Nederland moest de regering-Balkenende kiezen tussen weerzin tegen een nieuwe oorlog en Atlantische solidariteit, en kwam met de krankzinnige formule wél politieke, geen militaire steun. Irak is als een schaduw over het bondgenootschap blijven hangen.
Er was meer. Bij de Eerste Golfoorlog, toen Powell stafchef van de krijgsmacht was, lanceerde hij Powell Doctrine: oorlog kon Amerika alleen voeren met overweldigende militaire overmacht, en met een duidelijke exit-strategie. Je moest de vijand kunnen verpletteren, en bij wijze van spreken de datum en het uur van terugtrekking vastleggen. Daar had hij gelijk in, maar zowel in de Afghaanse oorlog, die hij heeft helpen starten, als in de Iraakse oorlog heeft hij zijn eigen doctrine genegeerd. Daarmee werd hij van een visionair een brokkenmaker.
Zijn grootste ongelijk kreeg hij in de Balkanoorlog, toen Clinton hem had overgenomen als stafchef van Bush sr. Clinton en VN-ambassadeur Madeleine Albright besloten te gaan bombarderen, tot afgrijzen van de Veiligheidsraad, trouwens. Powell was mordicus tegen. In zijn memoires beschrijft hij een moment waarop Albright zei: We hebben we aan een krijgsmacht als we die nooit gebruiken? Powell schrijft: Ik dacht dat ik een hartstilstand kreeg. Klinkt spannend, en je kunt over die bombardementen tijdens de Balkanoorlog van alles vinden, maar ze leidden uiteindelijk tot de door Amerika uit onderhandelde Dayton Akkoorden, en dus tot vrede, iets dat Europa in al die jaren niet was gelukt.
Toch gaat Colin Powell de geschiedenis in als een bijzondere man. Dat was hij ongetwijfeld, want ondanks zijn ruiterlijk erkende blunders, was hij een toonbeeld van integriteit. En die met zijn doctrine liet blijken te begrijpen hoe onmetelijk de verschrikkingen van oorlog zijn. Al was hij zelf niet bij machte die verschrikkingen tegen te houden.
Over Bernard Hammelburg
Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.
See omnystudio.com/listener for privacy information.