"De kennis van mensen die het werk doen wordt geminacht" | #1847 Gabriël van den Brink
Feb 6, 2025
auto_awesome
Gabriel van der Brink, auteur van 'De actualiteit van het archaïsche', duikt in de wisselwerking tussen archaïsme en moderniteit. Hij bespreekt hoe historische patronen ons hedendaagse mensbeeld beïnvloeden, vooral in politiek. Een interessant punt is de kloof tussen theorie en praktijk in beleid, met nadruk op de waarde van ervaring. Daarbij wordt de complexiteit van vrije wil naast breinwetenschap onderzocht. Ook komen traditionele levenspraktijken en hun rol in morele verantwoordelijkheden aan bod, wat stof tot nadenken biedt.
Gabriel van der Brink benadrukt het belang van het combineren van empirische wetenschap met filosofische reflectie voor een dieper begrip van de mens.
De evolutie van de mens beïnvloedt ons huidige gedrag, waarbij zowel biologische als culturele factoren bepalend zijn voor menselijke eigenschappen.
Moderne leiders moeten zich richten op praktische ervaring en samenwerking in plaats van enkel theoretische rationaliteit om effectief te kunnen functioneren.
Deep dives
De verbondenheid van empirische filosofie en grote vragen
Het boek van Gabriel van der Brink onderzoekt de interactie tussen empirische wetenschap en fundamentele filosofische vragen. Hij stelt dat het belangrijk is om grote vragen, zoals de vraag naar menselijke vrijheid, niet alleen vanuit gedachten maar ook vanuit feitelijk onderzoek te benaderen. Door wetenschappelijke inzichten te combineren met filosofische reflectie, biedt hij een bredere basis voor begrip van de mens en zijn praktijken. Deze aanpak leidt tot een verrijkte dialoog tussen empirische gegevens en abstracte denkwijzen.
De menselijke evolutie en zijn impact op ons gedrag
Het boek traceert de evolutie van de mens over twee miljoen jaar, vanuit primaten naar moderne mensen, en hoe deze transformatie invloed heeft op ons huidige gedrag. Van der Brink legt uit dat veel menselijke eigenschappen, zoals ons vermogen tot samenwerking en het ontwikkelen van moraal, niet alleen cultureel maar ook biologisch zijn geworteld. Deze evolutie biedt een context voor het begrijpen van hedendaagse sociale en politieke dynamieken. Door de interrelatie tussen de oude en moderne mens in kaart te brengen, benadrukt hij hoe ons verleden ons nog steeds beïnvloedt.
De beperkingen van moderniteit en de menselijke natuur
Van der Brink bespreekt de uitdagingen van de moderne tijd en hoe deze vaak in strijd zijn met onze 'archaïsche' natuur. Hij stelt dat de moderne samenleving de mens reduceert tot zelfstandige individuen met rechten, maar negeert de inherente sociale en culturele behoeften. Dit kan leiden tot moedeloosheid, vooral wanneer mensen zich gevangen voelen tussen de verwachtingen van de moderne wereld en hun fundamentele behoeften. Door dit spanningsveld te verkennen, moedigt hij heroverweging aan van hoe we onze samenlevingen structureren.
De rol van leiderschap in de menselijke ervaring
Het boek belicht de verschillende vormen van leiderschap door de geschiedenis heen en hoe deze zijn geëvolueerd van coördinerende praktijken in jachtgroepen tot moderne politieke structuren. Van der Brink argumenteert dat effectief leiderschap tegenwoordig weer vooral moet draaien om de praktische uitvoering en samenwerking, en niet alleen om theoretische rationaliteit. Hij wijst op het belang van echte ervaring en kennis in leiderschap, en pleit ervoor dat moderne leiders weer in contact komen met de werkelijkheid om effectieve beslissingen te nemen. Dit brengt ons tot de essentie van handelen en verantwoordelijkheid in leiderschap.
De waarde van ervaring en commonsense in de moderne maatschappij
Het boek onderstreept de significance van ervaringswijsheid en 'commonsense' in het begrijpen van hedendaagse vraagstukken. Van der Brink stelt dat ervaring, of het nu in de vorm van ouderdom, beroepsmatig inzicht, of praktische wijsheid is, vaak wordt genegeerd door academische en bureaucratische structuren. Deze disconnectie leidt tot tekortschietende beleidsbeslissingen die niet aansluiten bij de realiteit van de mensen. Het erkennen van deze ervaren kennis kan leiden tot een rijkere en inclusievere benadering van sociale en politieke vraagstukken.
Jelle van Baardewijk in gesprek met hoogleraar wijsbegeerte Gabriël van den Brink, over zijn laatste boek 'De actualiteit van het archaïsche. Tegen de moedeloosheid van de moderne tijd'.
--
Steun DNW en word patroon op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.
Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld.
--
Bronnen en links bij deze uitzending:
- Gabriël van den Brink, 'De Actualiteit van het archaïsche. tegen de moedeloosheid van de moderne tijd': https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/actualiteit-van-het-archaische-paperback/
- De website van Gabriël: https://gabrielvandenbrink.nl/
Remember Everything You Learn from Podcasts
Save insights instantly, chat with episodes, and build lasting knowledge - all powered by AI.
