Om de een of andere reden denken heel veel mensen dat de politiek een stroperige brei is van verouderde ideeën, en dat alleen ‘vers bloed’ het schip weer vlot kan trekken, of – nog beter – ‘outsiders’. Waarom ze dat vinden is niet helemaal duidelijk, het is een cliché en degelijk bewijs ontbreekt. Sterker nog: het is niet waar. Wat hebben, behalve verwarring, ruzie en chaos, die ‘outsiders’ eigenlijk bereikt? Trump, of Macron, of NSC, om er maar een paar te noemen.
Hetzelfde geldt voor de geopolitieke verhoudingen en de diplomatie. Daar heb je routiniers voor nodig, vrouwen en mannen met een hoop vlieguren. Amerika spant momenteel de kroon met incompetentie en onervarenheid , met Steve Witkoff als landskampioen. Ingebed in het team van Joe Biden, hielp hij bij het bestand tussen Israël en Libanon. Maar als éénpitter is hij een kluns.
Het sterkste voorbeeld is hoe hij zich een oor heeft laten aannaaien door Poetin bij de voorbereiding van diens ontmoeting met Trump in Alaska. Eerst meldde hij dat Poetin bereid was zich terug te trekken uit Zaporizja en Cherson, in ruil voor volledige controle over de Donbas. De volgende dag was zijn verhaal anders: Poetin zou een bestandslijn bij het front accepteren en zijn troepen terugtrekken. Weer een dag later moest Oekraïne toch de Donbas opgeven. Geen van deze versies bleek te kloppen, maar het is moeilijk na te gaan, want Witkoff is projectontwikkelaar en geen diplomaat , dus hij dacht er geen moment aan een notulist mee te nemen, wat gebruikelijk is.
En zo zette hij niet alleen zijn eigen president op het verkeerde been, die dacht dat hij binnen twee weken een deal binnen zou harken, maar ook de Europese bondgenoten en de NAVO, die – ten onrechte – ook op een op handen zijnde deal rekenden. In de onderhandelingen over de Gaza-oorlog is Witkoff even onhandig. Hij denkt afwisselend Hamas en Netanyahu bij de staart te hebben, is verbijsterd als die in de onderhandelingen over een bestand steeds tijdens de wedstrijd de doelpalen verzetten.
Hij werkt graag solo, maar hij is bepaald niet de fixer die Trump en hijzelf in hem zien. Het moet hem zo langzamerhand duidelijk zijn dat onderhandelen over beëindiging van een oorlog geen kwestie is van een paar bliksembezoeken en wat handjeklap. Voor Gaza en Oekraïne geldt dat de strijdende partijen elkaar decennialang haten en wantrouwen. Je moet hun geschiedenis begrijpen en bespreekbaar maken, geduld hebben, niet dreigen als je je zin niet krijgt. Zoals Richard Holbrooke het deed bij het oplossen van de Balkancrisis. En George Mitchell het Goede Vrijdag akkoord in Noord-Ierland uitonderhandelde. Beide Amerikanen.
Donald Trump zou dat alles eens moeten nalezen en dan Witkoff verzoeken terug te keren naar waar hij goed in is: vastgoed. Steentjes, beton en cement luisteren, oorlogvoerende leiders niet. Daar heb je doorgewinterde politici en ras-diplomaten voor nodig. Insiders dus – geen outsiders.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
De Wereld | BNR