De laatste cijfers over de Amerikaanse economie laten een niet geweldig beeld zien. Het consumentenvertrouwen is gedaald tot onder het niveau van vóór 2021. En toen moest de echte covidpandemie nog beginnen en stond de inflatie aan de vooravond van een historische stijging richting de 10 procent. 'Zelfs toen was het vertrouwen niet zo laag als nu', zegt macro-econoom Edin Mujagic.
Consumentenvertrouwen is één ding, wat laten andere cijfers zien?
De vooruitzichten zijn ook niet best. De groei is op het laagste punt sinds 2013 uitgekomen. Tegelijkertijd is de verwachting dat de inflatie, met 4 procent, op het hoogste niveau sinds de jaren 90 uit zal komen. Als je al somber bent of zorgen hebt over de toekomst, de economie en je eigen baan mogelijk op de tocht staat terwijl alles om je heen duurder wordt, dan is een hallelujastemming ver weg.
Maar niet heel lang geleden spraken we voornamelijk over een zeer goed draaiende economie in de VS. Wat is er veranderd?
De afgelopen jaren draaide de economie inderdaad uitstekend. Maar dat is op macroniveau. Concreet betekende dat ook dat de VS in een situatie zat waarin er per werkloze twee vacatures waren. Iedereen die wilde werken, kon zo aan de slag.
We hebben elke maand cijfers gezien waarin duizenden mensen zelf ontslag namen. Of omdat ze al een betere baan hadden gevonden, of omdat ze erop vertrouwden dat ze binnen een week wel ergens anders aan de slag konden gaan.
Inmiddels is een nieuwe president aan de slag gegaan. Heel veel mensen zijn fan van wat hij voor ogen heeft. Het komt bij heel veel Amerikanen daadkrachtig en stoer over.
Maar we zijn ondertussen in een fase aanbeland waarin dat soort dingen geïmplementeerd gaan worden. En dan zie je ook wat het betekent in je dagelijks leven. Namelijk dat heel veel spullen duurder worden, en dat raakt dus de economische groei. Dat komt nu allemaal samen en dat betekent concreet dat de gemiddelde Amerikaan een stuk zenuwachtiger is geworden. Dat leidt tot enige somberheid en dat zie je dan onder meer terug in dat consumentenvertrouwen.
Dat vertrouwen ligt op een historisch laag niveau. Wat kunnen we daaruit afleiden?
Dit is in ieder geval iets waarbij terugkijken enig houvast geeft. Wij weten uit het verleden dat een economie vooral draait op bestedingen van huishoudens. Daar heb je geld voor nodig, maar ook vertrouwen in de toekomst. Dan ga je veel makkelijker een nieuwe bank of een nieuwe auto kopen. Een somber huishouden gaat niet lukraak geld spenderen.
Ondanks een goed draaiende economie was er, net als in de VS, bij ons ook geen hallelujastemming. Maar desondanks bleef de consument wel spenderen. De vraag is dus of dat lage consumentenvertrouwen, een soft cijfer, straks terug te zien is in de harde cijfers. Gaat de consument ook echt minder geld uitgeven door dat pessimisme? Daar ga ik de komende maanden naar kijken.
Als het verleden enige waarde heeft, dan zou het niet verbazen als we deze gevoelens over niet al te lange tijd terug gaan zien in harde cijfers. En als dat inderdaad het geval is, dan denk ik dat het niet lang zal duren voordat ook de inmiddels behoorlijk verlaagde ramingen over economische groei, door onder meer de Fed, over niet al te lange tijd te optimistisch blijken te zijn.
En dan moet 2 april nog komen, de dag die door Donald Trump ‘Liberation Day’ wordt genoemd
Dat is een dag waar veel mensen naar kijken. Dan treden, als het aan de Amerikaanse president ligt, de wederkerige importheffingen in werking. Die dag kan een mini break-or-make-day worden.
Als het allemaal blijkt mee te vallen, dan kan dat een impuls geven om een deel van die somberheid ongedaan te maken. Valt het allemaal tegen, dan hebben we het over een maand over een nieuw dieptepunt in het vertrouwen.
Ik hoop in ieder geval dat die deadline gehaald wordt. Want dan is er in ieder geval meer zekerheid. Waar je niet op zit te wachten, is dat we op 1 april horen dat de plannen met een week of met twee weken worden uitgesteld. Daarmee creëer je nog meer onzekerheid.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
Macro met Boot en Mujagić | BNR