Trump wil torenhoge tariefmuren. Wat betekent dat voor Nederland?
Feb 18, 2025
auto_awesome
Gerdien Meijerink, programmaleider internationale analyse bij het Centraal Planbureau en expert in internationale handel, bespreekt de impact van Trump’s economische strategie op Nederland. Ze onthult de gevolgen van Amerikaanse invoerheffingen op de Europese economie. Daarnaast gaat ze in op de rol van Nederland in mondiale waardeketens en de kwetsbaarheid van deze netwerken. Het gesprek belicht ook de uitdagingen voor Europese industrieën en de noodzaak van strategisch handelen in de wereldhandel.
De Amerikaanse invoerheffingen hebben vergaande gevolgen voor de mondiale handel en creëren hogere prijzen voor consumenten in de VS.
De afhankelijkheid van Nederland van de Amerikaanse economie roept vragen op over strategische autonomie en de noodzaak van lokale productie.
Nederland's sterke positie in de export van diensten benadrukt het belang van de servicekant in de steeds globaler wordende economie.
Deep dives
Economische Wapenwedloop
De invoerheffingen die door de Verenigde Staten zijn opgelegd, zoals recent op staal en aluminium, zijn een diepgaand onderwerp dat de wereldwijde economische relaties beïnvloedt. De Amerikaanse regering gebruikt invoerheffingen als een middel om binnenlandse industrieën te beschermen tegen buitenlandse concurrentie, vooral uit opkomende economieën. Dit beleid, dat teruggaat tot historische maatregelen zoals de Smooth-Hawley Act, heeft als doel om ontwikkelingslanden te helpen hun eigen industrieën op te bouwen en hen de tijd te geven om te concurreren. Echter, deze tactiek kan leiden tot hogere prijzen voor consumenten en een verstoorde wereldhandel, omdat importeurs de extra kosten doorgaans doorberekenen aan hun klanten, wat de consumptie kan verminderen of zelfs kan leiden tot inflatie in de VS zelf.
Effecten van Invoerheffingen
Invoerheffingen functioneren als belastingen op buitenlandse producten, die door importeurs in de VS moeten worden betaald. Het idee achter deze heffingen is om de binnenlandse industrie een concurrentievoordeel te geven, vooral als die industrie onder druk staat van goedkopere import. De verhoogde kosten voor staal en aluminium hebben echter niet alleen gevolgen voor de genoemde sectoren, maar ook voor andere industrieën die deze materialen gebruiken, zoals de auto- en bouwsector. Dit kan leiden tot hogere prijzen en een mogelijk verminderde vraag, wat de effecten van deze handelsmaatregelen nog verder compliceert.
Afhankelijkheid van de VS
De afhankelijkheid van Nederland en andere landen van de Amerikaanse economie en defensie-industrie is onderwerp van bezorgdheid. Veel Europese landen kopen hun wapens en defensietechnologie uit de VS, wat leidt tot vragen over vertrouwen en onafhankelijkheid. Deze afhankelijkheid wordt als problematisch gezien, vooral in het licht van geopolitieke spanningen en de mogelijkheid dat de VS handelsrelaties als wapen kan gebruiken. De discussie over strategische autonomie is belangrijk geworden, aangezien landen hun kwetsbaarheid willen verminderen en overwegen om meer lokale productie en voorraadbeheer te implementeren.
Globalisering en Handelsstructuren
Globalisering heeft geleid tot een gefragmenteerde productie, waarbij de meeste producten uit verschillende landen komen en de productie in delen is opgeknipt. Deze ontwikkeling heeft internationale handel vergemakkelijkt, maar ook een afhankelijkheid gecreëerd van specifieke onderdelen en grondstoffen uit bepaalde landen. De opkomst van China als economische grootmacht heeft ook geleid tot veranderingen in de arbeidsmarkt, met verlies van banen in de Verenigde Staten, bijvoorbeeld in de auto-industrie, als gevolg van goedkopere Chinese producten. De nieuwe dynamiek in de wereldhandel laat zien dat landen zich moeten aanpassen aan deze veranderingen en nieuwe strategieën moeten ontwikkelen voor productie en handel.
De Rol van Diensten in de Economie
In tegenstelling tot de nadruk op productie, blijkt Nederland een sterke positie te hebben in de export van diensten, wat steeds belangrijker wordt in de wereldhandel. Diensten zoals transport, zakelijke en financiële diensten zijn cruciaal voor de economie, en Nederland blijkt een belangrijke speler op deze gebieden te zijn. Deze focus op diensten kan worden gezien als een strategische keuze, vooral in een tijd waarin productie steeds meer verspreid is over de wereld. Dit laat zien dat economische waarde niet alleen vanuit productie kan worden gemeten, maar ook vanuit de servicekant die de economie blijft ondersteunen.
De Amerikaanse president Donald Trump schroomt niet om de economische macht van de Verenigde Staten in te zetten om zijn doelen te bereiken. Maar wat zijn die doelen precies? In gesprek met Gerdien Meijerink van het Centraal Planbureau, die onderzoek deed naar hoe Nederland op handelsgebied met de VS is verweven.
Opname: Tom Ruijg Montage, sound design & mixage: Julius van IJperen
Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en word lid. Vragen of opmerkingen? Mail ons
