#17 - Hoe groot is de invloed van de paus op het wereldtoneel? (S07)
May 8, 2025
auto_awesome
Michel Kerres, geopolitiek redacteur bij NRC en expert op het gebied van internationale betrekkingen, bespreekt de impact van het Vaticaan op mondiale politiek. Hij onthult dat de paus meer invloed heeft dan men vaak denkt, met belangrijke inzichten in recente conflicten zoals die in Gaza en Oekraïne. Daarnaast wordt de chaotische eerste dag van Friedrich Merz als Bondskanselier belicht. Kritiek op het coronaherstelfonds van de EU komt ook aan bod, met pleidooien voor betere controle en hervormingen.
Het Vaticaan heeft een uniek diplomatiek netwerk dat de paus in staat stelt om een morele stem te zijn in wereldwijde crises.
Friedrich Merz ondervond aanzienlijke uitdagingen tijdens zijn eerste dagen als Bondskanselier, wat vragen oproept over de politieke stabiliteit in Duitsland.
Een recent rapport van de Europese Rekenkamer wijst op ernstige tekortkomingen in de controle over het coronaherstelfonds en ondermijnt het vertrouwen in de EU.
Deep dives
Friedrich Merz en het Duitse Parlement
Friedrich Merz, de nieuwe premier van Duitsland, ondervond een schokkende tegenslag tijdens een cruciale stemming in het parlement. In de eerste ronde van de stemming kreeg hij niet de benodigde 316 stemmen om zijn regering te bevestigen, wat als een blamage werd beschouwd en de stabiliteit van zijn regering in gevaar bracht. Uiteindelijk, na een tweede ronde, behaalde Merz de benodigde meerderheid, maar het incident werpt vragen op over de steun binnen zijn eigen coalitie en de politieke situatie in Duitsland. De situatie weerspiegelt de uitdagingen waarmee Merz wordt geconfronteerd in een verdeeld parlement en de groeiende invloed van de extreemrechtse AFD, die in sommige peilingen als grootste partij naar voren komt.
De rol van het Vaticaan op het wereldtoneel
Het Vaticaan heeft een unieke invloed op internationale politiek, vooral door zijn enorme netwerk van katholieke vertegenwoordigers wereldwijd. Met 1,4 miljard katholieken kan de paus als moreel gezicht fungeren in verschillende mondiale crises, hoewel hij geen directe machtsmiddelen heeft zoals een leger. Tijdens het gesprek werd benadrukt dat paus Franciscus zich actief heeft ingezet voor het humanitaire leed in conflictgebieden zoals Gaza, al heeft hij niet altijd de macht om daadwerkelijke veranderingen te bewerkstelligen. Hierdoor blijft de discussie bestaan over de betekenis en impact van zijn rol in wereldwijde conflicten, vooral in het licht van geopolitieke spanningen.
Het Coronaherstelfonds en de uitdagingen voor de Europese Commissie
Het rapport van de Europese Rekenkamer over het coronaherstelfonds legt ernstige tekortkomingen bloot in de besteding en controle van de aanzienlijke financiële middelen die aan EU-lidstaten zijn verstrekt. Ondanks de hoop op hervormingen valt het rapport de lidstaten aan voor hun gebrek aan regelgeving en verantwoording, wat heeft geleid tot grote onzekerheden. Dit heeft niet alleen financiële implicaties, maar ondermijnt ook het vertrouwen in het Europese samenwerkingsmodel. Bovendien wordt er gespeculeerd over de gevaren van het voortzetten van dergelijke ongereguleerde fondsen in de toekomst, vooral gezien de stijgende rente en de daaruit voortvloeiende kosten voor de EU.
De geopolitieke uitdagingen van de nieuwe paus
Met het conclaaf dat zich binnenkort voltrekt, is er mondiale belangstelling voor wie de nieuwe paus zal zijn en welke impact deze zal hebben op internationale politiek. Het Vaticaan heeft een unieke positie waarbij het kan functioneren als informatiebron en bemiddelaar tussen landen met geschaad vertrouwen. De rol van de paus in conflicten, zoals de recente oorlogen in Oekraïne en Gaza, laat zien hoe hij zich kan positioneren op het wereldtoneel, hoewel zijn invloed soms wordt betwijfeld. Dubbelzinnige relaties met landen zoals China, waar mensenrechten niet altijd voorop staan, compliceren de diplomatieke strategieën van het Vaticaan.
Verdeling van politieke invloeden binnen Nederland
In Nederland groeit de bezorgdheid over de toenemende politieke druk op EU-lidstaten om hun defensiecapaciteiten te versterken, wat ook linkse politici ertoe bracht om zich uit te spreken voor militaire versterking. Dit blijkt uit de discussie over hoe de militaire machten van EU-lidstaten zich verhouden tot Rusland en de eventuele dreigingen vanuit dat land. De tegenstelling tussen degenen die pleiten voor diplomatie in plaats van militaire bereidheid wordt steeds relevanter, vooral nu de geopolitieke situatie veranderlijk is. Hiermee komt de vraag naar voren hoe Nederland zijn defensie en diplomatie kan balanceren, maar ook de rol die de EU hierin speelt.
Witte rook uit de podcastbunker in Hilversum: er is weer een nieuwe aflevering van Europa Draait Door! In de week dat kardinalen zich terugtrekken in conclaaf om een nieuwe paus te kiezen, duiken wij in de geopolitieke macht van het Vaticaan. Want hoe machtig is het pausdom eigenlijk écht? Het blijft een mysterieus machtscentrum, maar gelukkig dook geopolitiek redacteur en NRC-journalist Michel Kerres in dit dossier. En we kunnen alvast verklappen: de paus heeft meer invloed dan je denkt. Verder in deze aflevering: de zachtgezegd chaotische eerste dag van Friedrich Merz als Bondskanselier en een vernietigend rapport van de Europese Rekenkamer.
