Europa Draait Door

Robert D. Kaplan, Amerikaanse journalist en politiek schrijver, duikt in de kritieke geopolitieke dynamiek van onze tijd. Hij bespreekt de recente NAVO-top en de unanieme beslissing om defensie-uitgaven te verhogen, met een scherp oog op de rol van de VS. Kaplan waarschuwt in zijn nieuwe boek voor de permanente crisis in het Westen en de zelfobsessie die ons dreigt te verlammen. Ook biedt hij een kritische blik op de toekomst van de NAVO en de vertrouwensband met Amerika. Wat betekent dit voor de internationale verhoudingen?

Arjen van der Horst, NOS-correspondent voor het VK en Ierland, en voormalig man in de VS, deelt zijn inzichten over de huidige spanningen tussen Israël en Iran. Hij bespreekt hoe Trump verschilt van zijn eerste termijn en de impact hiervan op de geopolitiek. Verder worden de rol van de VS in de wereldpolitiek en de gevolgen van Brexit voor Europese samenwerking belicht. Arjen gaat dieper in op de complexe relaties in het Midden-Oosten en de toekomst van internationale betrekkingen.

Heleen D’Haens, voormalig Italië-correspondent voor de NOS, blikt terug op vier jaar in Rome. Ze bespreekt hoe Italië vergrijst en hoe parmaham onverwacht als politiek wapen wordt ingezet. Daarnaast onthult ze hoe Giorgia Meloni, ondanks politieke chaos, stabiel weet te blijven. Heleen gaat in op de demografische en economische uitdagingen van het land, en hoe coronafondsen nog niet de gewenste vooruitgang hebben gebracht. Haar inzichten geven een fascinerend kijkje in de complexe Italiaanse politiek.

Saskia Dekkers, Europa-correspondent voor Nieuwsuur, bespreekt de recente val van het kabinet-Schoof en de implicaties voor Europa. Wat betekent dit voor de stabiliteit van de politiek in Nederland en de impact op landen als Polen en Hongarije? Ze duikt in de zorgen rondom de rechtsstaat in Hongarije, waar de Europese Commissie overweegt om maatregelen te nemen. Ook komen generatieverschillen en de 'relatierecessie' uitgebreid aan bod, met interessante inzichten over singles en de groei van eenpersoonshuishoudens in Europa.

Dore van Duivenbode, een Nederlands-Poolse journalist die de politieke situatie in Polen nauwgezet volgt, werpt licht op de spannende presidentsverkiezingen. De rivaliteit tussen de pro-Europese en de PIS-kandidaat creëert een nerveuze politieke atmosfeer. Van Duivenbode bespreekt de trage hervormingen van premier Tusk, de gevolgen voor de rechtsstaat en de heftige verdeeldheid binnen de Poolse samenleving. Ook de veranderende Duitse houding ten opzichte van Israël komt ter sprake, wat de internationale relaties kan beïnvloeden.

In deze aflevering is Fulco Treffers te gast, een stedenbouwkundige die samenwerkt met meer dan 100 architecten in Oekraïne. Hij deelt zijn ervaringen over de wederopbouw van het door oorlog verwoeste land, ondanks de aanhoudende bombardementen. De veerkracht van de Oekraïners en hun vastberadenheid om aan de toekomst te werken, staan centraal. Daarnaast wordt besproken wat Europa kan doen om Oekraïne te steunen en de impact van de oorlog op steden zoals Mariupol.

In dit gesprek komt Geert Mak, een gerenommeerde schrijver en journalist, aan het woord. Hij bespreekt zijn boek 'Wisselwachter' dat de parallellen tussen de jaren '30 in de VS en de hedendaagse situatie onderzoekt. Mak wijst op de impact van de Grote Depressie en hoe dit leidde tot wantrouwen in de politiek. Hij reflecteert op de rol van Amerika in de Tweede Wereldoorlog en de lessen die we daaruit moeten trekken voor de huidige geopolitieke uitdagingen, inclusief het effect van Trump op Europa.

Michel Kerres, geopolitiek redacteur bij NRC en expert op het gebied van internationale betrekkingen, bespreekt de impact van het Vaticaan op mondiale politiek. Hij onthult dat de paus meer invloed heeft dan men vaak denkt, met belangrijke inzichten in recente conflicten zoals die in Gaza en Oekraïne. Daarnaast wordt de chaotische eerste dag van Friedrich Merz als Bondskanselier belicht. Kritiek op het coronaherstelfonds van de EU komt ook aan bod, met pleidooien voor betere controle en hervormingen.

Er is weer een nieuwe aflevering, en Arend Jan is gelukkig terug! Deze week duiken we in de Roemeense presidentsverkiezingen. Die gaan in de rest van Europa normaal gesproken geruisloos voorbij, maar eind vorig jaar stond Roemenië ineens in het middelpunt van de wereldwijde aandacht. De verkiezingen werden toen plotseling geannuleerd, omdat er sprake zou zijn van Russische beïnvloeding. De pro-Russische kandidaat die onverwachts opkwam, werd uitgesloten toen duidelijk werd dat de Roemenen op 4 mei opnieuw naar de stembus zouden gaan. Zijn opvolger op radicaal-rechts, Simion, uit zich eveneens regelmatig uitermate sceptisch over de Europese Unie. Hoe belangrijk is Roemenië voor de EU? En wat zou het voor Brussel betekenen als er – na Orbán in Hongarije en Fico in Slowakije – opnieuw een mogelijke dwarsligger bijkomt? Dat bespreken we met de Roemeens-Nederlandse schrijver Stefan Popa en Europarlementariër namens PvdA-GroenLinks, Thijs Reuten.

Bob Deen, Oost-Europa deskundige van Instituut Clingendael, biedt zijn deskundige inzichten over de huidige situatie in Oekraïne. Hij bespreekt de enorme druk op Oekraïne om akkoord te gaan met een vreedzaamheidsplan, en de schokkende vraag of ze de Krim en NAVO-lidmaatschap moeten opgeven. Deen verheldert ook de rol van Europa in deze complexe situatie en de geopolitieke dynamiek die zich in Oost-Europa afspeelt. Dit gesprek is een noodzakelijke gids voor het begrijpen van de uitdagende realiteit van de regio.