Hoe Duitsland zich verhoudt tot de winst van extreem-rechts
Sep 5, 2024
auto_awesome
Nynke van Verschuer, correspondent met een focus op de Duitse politiek, bespreekt de recente overwinning van de extreemrechtse partij Alternatieve voor Duitsland. Ze analyseert de ongekende impact op de Duitse politiek en maatschappij. Hoe beïnvloeden de verkiezingsresultaten het stemgedrag, vooral in Oost-Duitsland? Nynke gaat in op de verschuiving naar extremisme binnen de AFD en de rol van historische en sociale factoren, zoals onvrede over energieprijzen en klimaatbeleid, die de opkomst van deze partij versterken.
De overwinning van de AfD weerspiegelt groeiende onvrede onder kiezers in Oost-Duitsland, vooral onder oudere, minder hoogopgeleide mannen.
De opkomst van extreem-rechts in Duitsland leidt tot bezorgdheid over de veiligheid van minderheden en de sociale cohesie in de samenleving.
Deep dives
Historische verkiezingsresultaten in Duitsland
De recente verkiezingen in de Duitse deelstaten Thüringen en Saksen hebben geleid tot een grote overwinning voor de extreemrechtse partij Alternatief voor Duitsland (AfD), die in Thüringen met 33% en in Saksen met meer dan 30% van de stemmen de grootste partij werd. Deze overwinning markeert de eerste keer dat de AfD de sterkste parlementaire kracht is geworden in haar elfjarige geschiedenis, wat te maken heeft met groeiende onvrede over de huidige politieke situatie in Duitsland. Ook de nieuw opgerichte linkse populistische partij van Sahra Wagenknecht deed het goed met respectievelijk 13% en 16% van de stemmen. De uitslag heeft geleid tot veel aandacht en discussies over de impact op de Duitse politiek en de samenleving, vooral omdat bijna de helft van de stemmen naar partijen aan de flanken ging.
Oorzaken van de groei van de AfD
De AfD heeft haar succes te danken aan verschillende factoren, waaronder een verhoging van de onvrede onder kiezers in Oost-Duitsland, waar economische krimp en demografische veranderingen hebben geleid tot frustraties. Vooral oudere, minder hoogopgeleide mannen blijven vaak achter in deze gebieden, wat het kiezerspubliek van de AfD versterkt. Daarnaast maakt de AfD slim gebruik van sociale media, waarbij 70% van de politieke content op TikTok afkomstig is van de partij, wat hen helpt om jongere kiezers te bereiken. Deze onvrede wordt verder vergroot door de huidige coalitie onder kanselier Olaf Scholz, die sinds de oorlog in Oekraïne met interne conflicten kampt en de verwachtingen van de kiezers niet lijkt waar te maken.
Gevolgen voor de Duitse samenleving
De overwinning van de AfD heeft geleid tot een toenemende bezorgdheid over de veiligheid van minderheden in Duitsland, waarbij mensen in kleinere steden zich steeds minder veilig voelen en het gevoel hebben dat ze hun politieke voorkeuren niet openlijk kunnen uiten. Dit draagt bij aan een groeiend gevoel van onbehagen binnen de samenleving en de sociale cohesie in deze gebieden. De gevestigde partijen, zoals de SPD, staan onder druk om strategieën te ontwikkelen die hen helpen zich te profileren zonder zich alleen te meten aan de AfD. Er is ook waarschuwing vanuit extremisme-onderzoekers dat partijen niet het discours van extreemrechtse partijen moeten overnemen, maar in plaats daarvan bij hun eigen standpunten moeten blijven.
Afgelopen weekend boekte Alternative für Deutschland de grootste overwinning voor extreem-rechts in de Duitse geschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog. De overwinning zet de politieke verhoudingen op hun kop. Nu het eerste stof is gaan liggen vertelt correspondent Nynke van Verschuer wat deze uitslag betekent voor de Duitse politiek en voor de samenleving.
Gast: Nynke van Verschuer
Presentatie: Egbert Kalse
Redactie: Ignace Schoot, Iris Verhulsdonk en Ruben Pest
Montage: Misja van Waterschoot
Coördinatie: Iddo Havinga
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl
