Afl 63. – ‘Het fascisme was wel degelijk een ideologie’

Nederland schafte de slavernij pas in 1863 af, maar al ver daarvoor lieten slavinnen zich in Suriname vrijkopen door witte mannen. Vrijkoping -- later ook door vrije zwarte Surinamers -- vrat het systeem van binnenuit aan, zo blijkt uit het levensverhaal van Paulina van der Meer. Ellen Neslo schreef De schat van de vrijheid over haar verre voormoeder. ‘Sommige slaven kregen verschrikkelijke namen als “matras” en “helleveeg”.’

Het fascisme is geen ideologie, maar een draaiboek, schrijft politicoloog Rosan Smits in haar pamflettistische essay Dit is fascisme. ‘Een boek waar ik het voor 50 procent mee eens ben en voor 50 procent oneens,’ zegt fascismekenner Robin te Slaa. ‘Smits waarschuwt terecht voor extreem-rechts, maar het onvervalste fascisme was wel degelijk een ideologie die de democratie wilde afbreken, nog veel gevaarlijker dan Orbán en Wilders nu.’

Hoofdredacteur Bas Kromhout tipt een verhaal over de geschiedenis van Soedan uit de nieuwste editie van Historisch Nieuwsblad. Het land worstelt nog altijd met de erfenis van het Ottomaanse Rijk, dat er in de negentiende-eeuwse een plunderstaat stichtte.