Meritocratie en Sociale Ongelijkheid: Een Kritische Analyse

Vandaag bespreken we het boek Gelijkheid van Thomas Piketty en Michael Sandel. Ondertitel: Wat het is en waarom het er toe doet Klein boek - 150 pagina’s - twee experts op het gebied van gelijkheid in de maatschappij, een met Europese visie ander met Amerikaanse visie. Eerder bespraken we De tirannie van verdienste van Sandel. https://decideforimpact.com/tirannie-van-verdienste-boekencast-afl-77/  Voorwoord Tom ‘S Jongers - Armoede uitgelegd aan mensen met geld https://decideforimpact.com/armoede-uitgelegd-aan-mensen-met-geld-boekencast-afl-105/  Het is een fijn boek, de transcriptie van een gesprek tussen Piketty en Sandel op 20 mei 2024 aan de Paris School of Economics - waar Piketty professor is. Het leest fijn en gaf mij veel inzichten in korte tijd. Ik ben een groot fan van dit boek omdat het gelijkheid aan veel meer mensen kan uitleggen in begrijpelijke taal, al is er nog ruimte voor verbetering. Zoals ik zelf voor sociale én ecologische gelijkheid ga. Het gesprek lijkt zich te concentreren op gelijkheid in de Westerse omgeving, waarbij de kapitalistische economie een belangrijke rol blijft spelen. Het boek heeft negen hoofdstukken Voorwoord Tim ‘s Jongers 1 Waarom moeten we ons zorgen maken over gelijkheid? 2 Zou geld minder belangrijk moeten zijn? 3 De morele grenzen van markten 4 Globalisering en populisme 5 Meritocratie 6 Lotingen: zouden ze een rol moeten spelen bij de toelating tot universiteiten en de selectie van parlementaire vertegenwoordigers? 7 Belastingheffing, solidariteit en gemeenschap 8 Grenzen, migratie en klimaatverandering 9 De toekomst van links: identiteit en economie Nawoord Voorwoord Tim ‘s Jongers Tim onderschrijft uiteraard de visie van Sandel en Piketty, sterker nog hij ziet ze als gidsen op het pad van de radicale wending. OF het wachten op de hooivorken. Tim noemt alvast twee ideeën voor deze radicale wending, limitarisme (boek van Robeyns) en belastingen op erfenissen. 1 Waarom moeten we ons zorgen maken over gelijkheid? In Europa rijkste 10 procent bezit meer dan 50% van totale vermogen. Al is de lange langetermijntrend richting meer gelijkheid. Drie redenen waarom ongelijkheid een probleem is: universele toegang tot basisvoorzieningen, politieke gelijkheid (inspraak, invloed, macht en participatie) en waardigheid. Liberté, égalité et fraternité ofwel Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Als je als rijkere tijd van anderen kunt kopen, dan schept dat sociale afstand. Piketty benoemt de Noord-Zuid-dimensie - de welvaart in het Noorden heeft kunnen groeien door de exploitatie van natuurlijk en menselijke hulpbronnen uit het Zuiden. 2 Zou geld minder belangrijk moeten zijn? Sandel drie aspecten om ongelijkheid tegen te gaan: progressievere belastingheffing, een uitbreiding van de welvaartsstaat en successiebelasting (erfenis voor iedereen). Als burgers hun krachten bundelen kunnen ze voor verandering zorgen. Participatief en democratisch socialisme. Decommodificatie om inkomens en vermogensongelijkheid irrelevant te maken (99 procent). Het monetaire component van het inkomen is 1 procent van het nationaal inkomen. Een sociale staat (ipv welvaartsstaat) mogelijk gemaakt door opkomst van vakbonden, socialezekerheidsfondsen, en sociale bijdragen. De salaris en inkomenskloof drastisch verminderen. 3 De morele grenzen van markten 4 Globalisering en populisme 5 Meritocratie Het is niet ‘jouw’ geld. 6 Lotingen: zouden ze een rol moeten spelen bij de toelating tot universiteiten en de selectie van parlementaire vertegenwoordigers? 7 Belastingheffing, solidariteit en gemeenschap publieke dienstverlening met publieke middelen verbeteren 8 Grenzen, migratie en klimaatverandering 9 De toekomst van links: identiteit en economie Immigratie een kwestie die ons dwingt om te kijken naar het morele belang van nationale grenzen, en het morele belang van landen.