OVT

Wie waren de 400 mannen die tijdens de Februaristaking van 1941 zijn opgepakt, en van wie slechts een handvol de naziterreur overleefde? Historica Wally de Lang begon een intensieve speurtocht en heeft de levens van bijna al deze mannen en hun familie kunnen reconstrueren in een boek en een tentoonstelling. Sandra Rottenberg maakte er een documentaire over. Verder: Vakantieman Bareez Majid tipt een museum in Iraaks-Koerdistan, OVT 17-07-2022

Kort na de oorlog verscheen een vernietigend rapport: zowel de regering in Londen als het Rode Kruis hadden gefaald bij de hulpverlening aan gedeporteerde Joden en politieke gevangen. Het vormde de aanzet voor de enquête naar het regeringsbeleid 1940-1945. Want als het Londense oorlogskabinet bij zoiets cruciaals als de opvang van overlevenden tekort was geschoten, had het dat misschien meer steken laten vallen? Verder: met de James Webb ruimtetelescoop kijken we ‘terug in de tijd’. Wat betekent dat, in hemelsnaam?, OVT 17-07-2022

Iedereen doet wel eens wat stoms in zijn jeugd, maar wat als je daden uit het verleden je je hele leven blijven achtervolgen? In Sporen van Drugs zoekt Emmie Kollau drie overlevers op van de heroïne-epidemie van de jaren zeventig en tachtig. Verder: Vakantieman Femke van Zeijl gaat naar de Braziliaanse wijk van Lagos, Nigeria, OVT 10-07-2022

De ‘Enquête betreffende werking en uitbreiding der wet van 19 september 1874 en naar den toestand van fabrieken en werkplaatsen’, zoals ze officieel heette, onderzocht de arbeidsomstandigheden in Nederland. Als initiatief van vooruitstrevende liberalen werd de enquête na veel mitsen en maren geaccepteerd door behoudende kamerleden. Want ook zij begrepen wel dat er iets helemaal mis was met ‘de toestand der werkende klasse’. Verder: is de moord op Shinzō Abe echt wel zo uitzonderlijk als de media melden? Japanoloog Luk van Haute is te gast. OVT 10-07-2022

De actievoerende boeren roepen op om maandag 'heel Nederland plat te leggen’. Eerder deze week brak een groep door een politieblokkade bij het huis van minister Van der Wal. ‘Dit gaat niet om geld, maar om onze identiteit’, zo wordt er gezegd. Dat sentiment klonk ook zo’n dertig jaar terug: in 1989 en 1990 hielden boze boeren een reeks ingrijpende protesten. Verder: het dagboek van Anne Frank verscheen 75 jaar geleden, de zwaarste Tour de France uit de geschiedenis, podcast 'Schandaal en controverse in de Russische literatuur', de column van John Jansen van Galen, OVT 03-07-2022

Het Zuid-Afrika van eind 20e eeuw was het schoolvoorbeeld van een racistische samenleving, waar met Apartheid rassensegregatie geïnstitutionaliseerd werd. Tegenwoordig zijn witte mensen in Zuid-Afrika een demografische minderheid, die op politiek gebied gedomineerd worden door de zwarte bevolking. Om zich, na de afschaffing van apartheid, aan de nieuwe werkelijkheid aan te passen, moest de witte bevolking ‘racisme afleren’, aldus socioloog Jacob R. Boersema. Verder: Het Spoor Terug: Een halve eeuw interrail, OVT 03-07-2022

In oktober 1595 heeft de eerste Nederlandse expeditie naar Azië net Kaap de Goede Hoop gerond, en legt de vloot aan bij Madagaskar, aan de oostkant van Afrika. Als ze weer vertrekken rooft de bemanning twee tieners van het eiland mee. De jongens worden aan boord gebracht, in de boeien geslagen en ‘verdeeld’ onder de hoge piefen op het schip. Daarmee zijn de twee jongens, voor zover bekend, de eerste Nederlandse tot slaaf gemaakten. Journalist Leendert van der Valk ontdekte dit verhaal tijdens zijn onderzoek naar de beginperiode van de Nederlandse slavernij. Verder: de column van Abdelkader Benali, in Het Spoor Terug: de Hunebedbouwer, OVT 26-06-2022

Vele millennia was de grote vraag voor de mens: hoe kom ik aan genoeg eten om te overleven? Sinds kort kampt vooral het Westen juist met het luxeprobleem van overvoeding. In reactie daarop lijkt een 'gezonde leefstijl', met dieetpillen en fitnessgoeroe's, een ware cultus geworden. Hoe is het zover gekomen? John Verriet deed onderzoek naar de opkomst van de gezondheidscultuur. Verder: de tand van Lumumba, Hooggerechtshof draait recht op abortus terug in VS, OVT 26-06-2022

Op een industrieterrein in Amsterdam-Noord staat een oud, wit poortgebouw. Het is de enige herinnering aan Asterdorp, de woonschooldie in 1927 opende om 'ontoelaatbare' en 'onmaatschappelijke' gezinnen te huisvesten en op te voeden. Ignace Schoot en Mandula van den Berg duiken in de geschiedenis van dit vergeten dorp en zien de gevolgen van het doorgeslagen maakbaarheidsideaal. Wat gebeurt er als beleidsmakers huisvesting gebruiken om goede burgers te kneden? Verder: Historische Boeken met Wim Berkelaar, OVT 19-06-2022.

De NAVO moet haar tanden laten zien om onze democratie te verdedigen, zo klinkt het sinds de oorlog in Oekraïne. Binnenkort overlegt de NAVO in Brussel over toetreding van Finland en Zweden. Is onze democratie nog in veilige handen? En is uitbreiding wijs, of juist een verkeerd gebaar naar Poetin? Verder: 'Onze koloniale erfenis' in het Tropenmuseum, waarom de T. Rex zulke korte armpjes heeft, Frank Westerman over onwaarschijnlijke reisverhalen, de column van Micha Wertheim, OVT 19-06-2022.