De Wereld | BNR

Poetins invasie in Oekraïne heeft de verhoudingen op het wereldtoneel in rap tempo veranderd. In Europa zou je zelfs kunnen spreken van een nieuw IJzeren Gordijn. Dat vindt Uri Rosenthal, voormalig minister van Buitenlandse Zaken. Rosenthal ziet ook dat de de oorlog in Oekraïne invloed heeft op andere brandhaarden in de wereld. Hij is te gast. Luister ook | Toekomst van Rusland op het spel in Oekraïne De oorlog in Oekraïne vanuit de Chinese media China houdt zich afzijdig wat betreft de oorlog in Oekraïne. Maar in de Chinese media wordt de Russische propaganda voor een groot deel overgenomen. Zo wordt er bijvoorbeeld niet over een 'oorlog' gesproken. Te gast is Ardi Bouwers, sinoloog en directeur van China Circle. Luister ook | #55: Het Europese defensiebeleid en de angst aan de oostgrens Europa Update: Alle ogen op Biden Hij is dan wel geen Europeaan. Maar de spotlights stonden in Brussel gericht op Joe Biden. Naast de G7 en de NAVO deed de Amerikaanse president ook de EU-top aan, dat is nog nooit vertoond. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn is net terug van een reis uit Litouwen en Polen en neemt de pijnpunten van de EU-top door.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij alle voorspellingen over de Oekraïense oorlog ontbrak er één: niemand, inclusief Poetin, had kunnen vermoeden dat er na een maand nog geen winnaar was. Hoe hard Poetin ook probeert de tegenstander te verpulveren, het Oekraïense verzet is niet gebroken. Zo langzamerhand wordt een oude wijsheid bewaarheid: als de sterkste niet wint, heeft hij verloren. En als de underdog niet verliest, heeft hij gewonnen. Hoe lang deze oorlog gaat duren valt niet te voorspellen. Maar dat Poetin er niet in slaagt Zelenski te verslaan, wordt waarschijnlijker. Volgens de Israëlische premier Bennett, die probeert te bemiddelen, heeft Poetin de eis dat Zelenski het veld ruimt, inmiddels laten varen. Daarmee fladdert het frame over de neonazistische kliek die Oekraïne regeert, als een lekke ballon het raam uit. Het zou naïef zijn te veronderstellen dat Poetin zich bij zijn verlies neerlegt. New York Times commentator Thomas Friedman veronderstelt dat de vlucht van miljoenen burgers naar Europa – het grootste aantal sinds de Tweede Wereldoorlog – een door Poetin bedacht wapen is, want miljoenen Oekraïners zullen de EU-landen ontwrichten. Denkt Poetin. Of hoopt hij. Daarmee is zijn arsenaal niet uitgeput. Hij overweegt ook de diplomatieke betrekkingen met Amerika te verbreken, als wraak op Joe Biden, die hem een oorlogsmisdadiger heeft genoemd. Dat was misschien niet zo tactisch van Biden, maar het is niet ondenkbaar dat Poetin het aangrijpt als opmaat om ook de betrekkingen met andere landen te verbreken, bijvoorbeeld in Europa. Op het slagveld blijft Oekraïne nog steeds overeind. Maar buiten het slagveld staat de westerse wereld voor keuzes die tot nu toe zijn vermeden. Wordt het tijd om de rollen om te draaien? Moet de EU, ondanks tegenwerpingen van bijvoorbeeld Mark Rutte, het aandurven om de olie- en gastoevoer te stoppen? Of, à la Poetin, dreigen de betrekkingen met Rusland te verbreken? Isolement, in plaats van overleg? Gaat allemaal niet gebeuren, omdat we hebben uitgerekend dat we ons dat niet kunnen veroorloven. Of omdat we – eigenwijs, of goedgelovig – op diplomatie blijven vertrouwen. Hoe het ook zij, Oekraïne zal de conclusie trekken dat het er met alleen westerse schouderkloppen en schouderraketten niet komt. Dat het er dus alleen voorstaat, en zich opmerkelijk goed redt. Als het niet verliest, heeft het gewonnen – op eigen kracht. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De toekomst van Rusland zou wel eens af kunnen hangen van het verloop van de oorlog in Oekraïne. Dat denkt Hubert Smeets, Ruslandkenner van Raam op Rusland. Het land wordt hard geraakt door de sancties, en hoewel Poetin nog veel steun heeft, is het verzet zichtbaar. Smeets is te gast. Luister ook | Cancelcultuur tegen Rusland Oekraïne-update President Poetin lijkt geenzins van plan te zijn om te stoppen met de oorlog. Hij gaf een opmerkelijke toespraak voor de Russische televisie. Europa-verslaggever en voormalig Oekraïne-correspondent Geert Jan Hahn gaat in op Poetins toespraak en komt met het laatste nieuws uit Oekraïne. Luister ook | #54: Hoe Maastricht van Europa profiteert Solidair met Oekraïne Het Westen is solidair met Oekraïne door wapens te leveren aan het land en door sancties in te stellen tegen Rusland. Maar dat niet alle neuzen dezelfde kant opstaan bleek deze week toen drie centraal-Europese landen zelf Oekraïne bezochten. Wat heeft het Westen nog meer in petto voor Oekraïne tegen Rusland of leidt onze solidariteit nergens toe? Daarover te gast is Kati Piri, buitenlandwoordvoerder namens de PvdA in de Tweede Kamer. Luister ook | #119 Biden en het zwarte goud Postma in Amerika Waar Russische staatsmedia zoals RT en Sputnik in Europa verbannen zijn kan je in Amerika nog altijd naar Russische propaganda luisteren. Dat gaat via Sputnik Radio. Amerika-correspondent Jan Postma beluisterde de zender een avond en laat horen wat hij ervan vindt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat hartverwarmend om te zien hoezeer de EU haar best doet om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. Gemeentes, particulieren, regeringen – iedereen heeft de deuren wagenwijd opengezet. Het is één groot Europees ‘Wir schaffen Dass,’ de Oekraïners zijn knuffelvluchtelingen. Ook in Polen. Ook in Hongarije. En vanzelfsprekend in Duitsland en Nederland.  De New York Times beschrijft het lot van twee vluchtelingen, ongeveer even oud, die op dezelfde dag aan de Poolse grens aankwamen. De 21-jarige Katja, uit de buurt van Odessa, kreeg onderdak van een man die ze een heilige noemt, met elke dag vers brood en een goed gevulde koelkast. De andere vluchteling is Abagir, student geneeskunde. Bij de grens werd hij in elkaar geslagen, zowel lichaam als gezicht, en uitgescholden door politie en grenswachters die dat met overgave en genoegen deden. Want Abagir, 22 jaar, komt uit Darfoer, de hel van Soedan. Bijna drie jaar is hij onderweg geweest, en uiteindelijk in het Wit-Russische fuik gelopen. Belarus probeert vluchtelingen immers te dumpen in Polen. Nu zal bijna iedereen zeggen: dit zijn appels en peren. Een Afrikaanse asielzoeker, gevlucht voor de barbaren in Soedan, en die Europa binnen wil – dat is echt iets anders dan een Oekraïense vrouw, op de vlucht voor de Russen. Voor Abagir is dat verschil niet duidelijk. Waarom wordt hij mishandeld en vernederd, terwijl Katja een gratis vliegticket kan krijgen om waar dan ook in Europa heen te reizen, met open armen ontvangen waar ze maar wil. Waarom buigt de EU de regels om en geeft verblijfsvergunningen voor drie jaar? Waarom wordt er voor de Abagirs van deze wereld geen 106 miljoen euro bijeen-gecollecteerd? Ja, het zijn appels en peren. Maar waarom zijn voor Katja woonruime en banen beschikbaar, en wordt Abagir gezien als iemand die, als het hem al lukt Europa binnen te komen, de woning van een rechthebbende inpikt? Hoe zou het zijn als Abagir Albert heette, wit was en christen? En omgekeerd: als Katja Fatima heette en moslim was? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat Rusland hard geraakt wordt door sancties is een logisch gevolg van de acties van Poetin. Maar ondertussen worden Russen in Nederland aangesproken op de oorlog en richt het anti-Russische sentiment zich ook op de Russische cultuur, terwijl het zich juist tegen Poetin zou moeten richten. Volgens voormalig Rusland-correspondent Michel Krielaars is er sprake van een cancelcultuur tegen Rusland. Hij is te gast. Luister ook | Ondernemers vierkant achter anti-Russisch EU-beleid Oekraïne-debat Door de oorlog in Oekraïne is het belang van een goed buitenland- en defensiebeleid weer extra duidelijk geworden. Ondertussen vluchten Oekraïners voor de oorlog richting de EU-buurlanden. De Tweede Kamer debatteert er donderdag over. Te gast is Don Ceder, buitenlandwoordvoerder in de Tweede Kamer, namens de ChristenUnie. Luister ook | #53: Frans Timmermans zit op (te) hete kolen Poetin spreekt President Poetin heeft in een publieke kabinetsbijeenkomst weer van zich laten horen, terwijl 's ochtends het overleg tussen de buitenlandministers Kuleba en Lavrov van Oekraïne en Rusland op niets uitliep. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn heeft het laatste nieuws.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Denazificering, een van de doelstellingen die Vladimir Poetin zich heeft gesteld voor Oekraïne, is een behoorlijk potsierlijk streven voor een man die voor zijn eigen land steeds meer het klassiek-fascistische model kiest. Wie lijkt meer op Mussolini, Zelensky of Poetin? Ik zou zeggen: gemakkelijke keus.  Poetins nazi-referentie gaat over de omarming van het Duitse nationaalsocialisme door een deel van West-Oekraïne, nadat Stalin in 1932 en 1933 miljoenen Oekraïners de hongerdood had ingejaagd, een episode die de geschiedenis inging als de Holodomor – de hongernoodterreur. Iets waaraan Zelensky en de naoorlogse generaties Oekraïners part noch deel hebben.  Over de precieze definitie van fascisme verschillen historici en politicologen van mening. Maar over de belangrijkste kenmerken zijn ze het eens: het mythologiseren van het grote rijk dat het land ooit was (in elk geval in de fantasie van de grote leider), de verering van machtsvertoon en geweld, het systematisch buiten werking stellen van de vrije meningsuiting, een klopjacht op de media, strenge censuur en slimme propaganda. En de gelovigen dwepen graag met een oorlogssymbool – in dit geval de mysterieuze letter Z, die op tanks, t-shirts auto’s en etalages verschijnt. Niemand weet waar die Z – een letterteken dat het Cyrillisch niet eens kent – vandaan komt, trouwens. Het kan een runenteken zijn.  En misschien wel de meest verderfelijke eigenschap: klikken. Dus het gevaar dat je door je eigen buren of collega’s wordt verraden. Je bent in het Rusland van nu snel verdacht, vooral als verdediger van het vrije woord. Als een van de laatste kampioenen daarvan gooide Derk Sauer, uitgever van de Moscow Times, de handdoek in de ring.  Twee derde van de Russen steunt de oorlog in Oekraïne, de populariteit van Poetin ligt ruim boven de 60 procent, iets dat weinig staatshoofden en regeringsleiders hem nadoen. Dat was bij Mussolini ook zo – totdat het niet meer zo was. Dus wie weet. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze podcast hoor je een update over het allerlaatste nieuws over de oorlog in Oekraïne. Presentator Meindert Schut geeft je de laatste updates met analyses en verhalen van onder meer buitenlandcommentator Bernard Hammelburg.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ondernemers in Europa kunnen zich vinden in de sancties die de EU heeft ingesteld tegen Rusland. Dat zegt Frank Heemskerk, secretaris-generaal van de European Round Table of Industry (ERT). Heemskerk - die in het verleden ook bewindvoerder bij de Wereldbank en staatssecretaris was -  doet ook een oproep aan Europa om meer zelfvoorzienend te worden in het digitale domein. Luister ook | #52: De kanttekeningen bij een krankzinnige week in Europa Europa Update: Oekraïne Het laatste nieuws uit Oekraïne is dat het megakonvooi van de Russen tot stilstand is gekomen op weg naar Kiev. Europa-verslaggever en voormalig Oekraïne-correspondent Geert Jan Hahn heeft het laatste nieuws. Luister ook | BNR Special | Vlucht uit Oekraïne Knarsetandend kijkend China China zit met de Russische invasie in Oekraïne in zijn maag. Het land veroordeeld de inval niet hardop, maar gaf wel een duidelijk signaal door zich te onthouden van stemming bij anti-Russische revoluties in de Veiligheidsraad en Algemene Vergadering van de VN. Te gast is Ron Keller, voormalig ambassadeur in China, Rusland en Oekraïne. Luister ook | #117 Terug van weggeweest: Koude Oorlog Postma in Amerika De oorlog in Oekraïne vormde een belangrijk onderdeel van de State of the Union van president Biden. Hij kwam met nog meer sancties richting Rusland. Toch waren de reacties op zijn rede wisselend, legt Amerika-correspondent Jan Postma uit.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Contact met onze correspondent Joost Bosman in Kiev gaat moeizaam. Met spraakberichten over en weer proberen we zo goed en kwaad als het kan contact te houden. We zenden de berichten uit op de radio, spreken hem af en toe telefonisch, maar het blijven fragmenten. Samen met een vriendin ontvlucht hij Kiev, en reist via Lviv naar het veilige Polen.  In Vlucht Uit Oekraïne neemt Connor Clerx je mee op de reis van Joost Bosman, van Kiev naar Polen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat Vladimir Poetin de oorlog tegen Oekraïne gaat winnen is waarschijnlijk, maar niet zeker. Wat wel zeker lijkt is dat hij zich heeft misrekend op de geopolitieke schok die hij teweeg heeft gebracht. Hij dreef de doorgaans kibbelende westerse mogendheden in elkaars armen, isoleerde zijn land financieel, cultureel en sportief en haalde zich zelfs de toorn op de hals van China, de reus die hem doorgaans gedwee volgt.  In de Europese Unie voltrekt zich een ware revolutie. De Brusselse moloch, die jarenlang overhoop kan liggen over landbouwsubsidies of visserijprijzen, sloot binnen enkele dagen de rijen en transformeerde zich tot een militaire unie, die indrukwekkende hoeveelheden zware wapens aan Oekraïne levert. Dissidente geluiden, bijvoorbeeld uit Hongarije, zijn verstomd.   Duitsland, sinds de Tweede Wereldoorlog met een uitsluitend defensieve krijgsmacht, besloot tot wapenleveranties aan Oekraïne, en gaat 100 miljard euro steken in zijn landsverdediging, waarmee ruim de NAVO-norm van twee procent van het BNP wordt gehaald waarop elke Amerikaanse president, van Reagan tot Biden, heeft aangedrongen. In het oog van een mogelijke derde wereldoorlog, vergeet Duitsland de tweede, onder daverend applaus van de Bondsdag en met instemming van de bondgenoten. De Ostpolitik van Willy Brandt, met als kern liever handel dan ruzie met de Russen, gaat het raam uit.  Ook die andere supermacht, China, distantieert zich van Poetin – niet met zoveel woorden, maar in de VN-Veiligheidsraad onthield China zich van stemming over een resolutie die de Russische invasie afkeurde. En president Xi gaf aan dat hij niet gediend is van agressie tegen een onafhankelijk land – des te opmerkelijker, omdat hij zelf het voornemen heeft Taiwan binnen te vallen.  De Amerikaanse rol als leider van de NAVO is in allerijl hersteld, maar ook bondgenoten als Japan, Taiwan, Zuid-Korea en Australië steunen de koers van sancties en scherpe afkeuring van Poetins oorlog. Zweden en Finland, bang geworden en diep gegriefd door Poetins dreigementen, omarmen de NAVO nu ook. Solidariteit onder de westerse bondgenoten is de afgelopen decennia vaak ver te zoeken geweest, maar nu is die er. Als het niet zo’n tragedie was voor de Oekraïners, zou je er Poetin bijna voor bedanken. See omnystudio.com/listener for privacy information.