Militair historicus Christ Klep wist het zeker: aan het eind van de zomer is de oorlog in Oekraïne voorbij. Nu is het herfst, dus Klep verklaart waarom hij het mis had. Toch boeken de Oekraïners langzaam maar gestaag terreinwinst. Waarom blijven de Russen achter, en hoe past dat bij de manier waarop Rusland eerder oorlog heeft gevoerd? Luister ook | Hanke Bruins Slot: 'De Verenigde Naties zijn géén circus' 'Stalin maakte overal een potje van' Duizenden etnische Armeniërs zijn de regio Nagorno-Karabach in Azerbeidzjan intussen ontvlucht. Maar een schuldige in het conflict aanwijzen, is veel moeilijker dan op op het eerste gezicht lijkt. Dat heeft onder andere te maken met de verschillende belangen van Turkije, Iran en Rusland. Te gast is Bob Deen, Oost-Europa deskundige en afdelingshoofd veiligheid bij instituut Clingendael.   Lees ook | 'Nagorno Karabach wordt etnisch gezuiverd'See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het zuiden van Oekraïne heeft vannacht te maken gehad met een regen aan drones vanuit Rusland. We bespreken deze aanval en de actuele situatie aan het front met Europaverslaggever Geert Jan Hahn. See omnystudio.com/listener for privacy information.

En wij maar denken dat we met het migratieprobleem, en de val van het kabinet, een probleem hebben. Nee, dan de Amerikanen, die kunnen er ook wat van. Daar is migratie tot een nationale ramp uitgegroeid. De totale chaos kan de doodklap betekenen voor het presidentschap van Joe Biden.  Sinds Reagan poogt elke president de immigratie aan de grens met Mexico onder controle te krijgen. Het is onbegonnen werk. Ze springen met gevaar voor eigen leven de Rio Grande rivier in, ze kruipen door prikkeldraad, ze proberen het in een andere grensstaat als het niet lukt. En als ze worden gepakt, gebruiken ze de toverwoorden ‘politiek asiel.’ 9000 mensen per dag, en ze komen uit alle windstreken, van Brazilië tot Burkina Faso, tot Oezbekistan, tot India.  De grensstaten hebben de meeste problemen: Texas, Arizona, New Mexico en Californië. De Republikeinse gouverneur Abbott van Texas heeft daar iets op gevonden. Hij zet asielzoekers in bussen en stuurt ze naar steden met een Democratisch bestuur, vooral New York. Onder het motto: jullie linkse wereldverbeteraars weten zo goed hoe het moet, dus leef je eens lekker uit.  In New York heeft dat catastrofale gevolgen. De stad heeft sinds 1981 een wet die bedoeld was voor daklozen: de ‘recht op onderdak wet.’ Burgemeester Adams heeft de rechter nu gevraagd om die wet buiten werking te stellen, want opvangcentra kunnen de aanloop niet aan. Wat de Republikeinen die een immigratiestop bepleiten uiteraard aangrijpen om in hoongelach uit te barsten over de New Yorkse hypocrisie.   Sinds het voorjaar arriveren in New York dagelijks bussen met vluchtelingen. Het zijn er inmiddels 116.000. Een deel zit in een kamp op Rikers Island, waar misschien wel het beruchtste huis van bewaring in het land staat. De rest is verdeeld over 200 plekken, waaronder 140 hotels. De kosten bedragen 383 dollar per persoon per dag, dus dat loopt tot in de miljarden.  Een van de problemen is dat asielzoekers wel een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen, maar geen werkvergunning, dat duurt vaak meer dan een jaar. Een deel van de oplossing zou het versnellen van die procedure kunnen zijn, dan kunnen ze in elk geval aan het werk en in hun eigen levenskosten voorzien. President Biden heeft nu besloten 472.000 Venezolaanse migranten een werkvergunning te geven.  New York is er blij mee, evenals andere grote, Democratische steden waar bussen met immigranten zijn gedumpt, zoals Chicago en Washington. Maar het lost het probleem niet op, en het drama aan de grens gaat onverminderd door. Het is niet de schuld van Biden. Maar de critici die zeggen dat het probleem nog nooit zo ernstig is geweest, hebben gelijk. Koren op de molen van Trump, hoewel diens Mexicaanse muur ook een fiasco was. Dus de pot verwijt de ketel. Het is Ter Apel in het kwadraat, en net als wij, hebben de Amerikanen geen oplossing.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In New York spreekt Bernard Hammelburg met demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren over de steun van de Verenigde Staten aan de Europese bondgenoten. Voor Amerika spelen andere prioriteiten een belangrijke rol.  Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg brengt je scherpe analyses over de internationale politiek.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar nu eerst: ook over de 78ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties hangt de grauwsluier van Oekraïne. Althans, dat vinden vooral de westerse landen. Het zogenaamde Globale Zuiden – Afrika, Latijns-Amerika en een groot deel van Azië – ziet vooral dalende aandacht voor hún problemen. Hebben de Global South landen een punt? En welke waarde hebben de Verenigde Naties überhaupt nog? Te gast is, vanaf de Algemene Vergadering, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, Hanke Bruins Slot. Luister ook | De balanceeract van Von der Leyen Rusland en Noord-Korea  Kim Jong-un was een week lang aan Poetins zijde. Samen bekeken ze een kosmodroom, raketten, bommenwerpers en een walrus die sit-ups deed. Maar wat betekent deze vriendschap voor de positie van Poetin? Dat bespreek ik met historicus en Ruslandkenner Hubert Smeets.  Lees ook | China en Rusland bespreken relatie met Noord KoreaGraanbonje in Polen | Europa Update Een ruzie over graan in Polen heeft ervoor gezorgd dat premier Morawiecki  geen wapens meer aan Oekraïne levert, omdat het zichzelf wil bewapenen. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn praat ons bij. Luister ook | #194: Is Polen het Sterkste Land van Europa?Korte broeken in de Senaat | Postma in Amerika  Trump wil de shutdown gebruiken om zijn strafzaken te stoppen, maar in Washington maakten opiniemakers en politici zich deze week vooral druk om de kledingvoorschriften van de Senaat?   Luister ook | #197 Impeachment-carrouselSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Zelenski zoekt meer militaire steun in Amerika, maar ondertussen moet hij eigenlijk bij zijn buurland zijn. Polen stopt namelijk met het leveren van militaire steun aan Oekraïne.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat moet Joe Biden voor een duivels dilemma hebben gestaan. Hij slaagde erin vijf Amerikaanse gevangenen in Iran uit te wisselen tegen vijf Iraniërs in Amerikaanse gevangenschap. Maar via een tussenrekening in Dubai werd wel zes miljard dollar vanuit de VS naar Iran overgemaakt. Biden wist dat hij, naast respect, vooral een emmer bagger over zich heen zou krijgen.  Donald Trump noemde het meteen ‘zes miljard dollar gijzelaars-losgeld.’ Oud-vicepresident Mike Pence, ook verkiezingskandidaat, voorspelde dat het ‘terrorisme in het Midden-Oosten zal opbloeien.’ Natuurlijk is het verhaal genuanceerder, maar dat er zes miljard is overgemaakt staat vast.  Het was geen Amerikaans geld, maar een deel van de Iraanse tegoeden die in het kader van de sancties tegen Iran waren bevroren. Hoe dat juridisch precies zit is nog een behoorlijke puzzel. Zo zijn er vele voorstanders van het gebruiken van bevroren Russische tegoeden of de opbrengst van in beslag genomen jachten en vliegtuigen voor de wederopbouw van Oekraïne. Anderen zeggen: vasthouden en aan de ketting leggen mag, maar inpikken en aan iets anders uitgeven is diefstal. Weer anderen bepleiten een soort internationale verbeurdverklaring, maar niemand weet precies hoe dat moet.  Regeringsleiders zeggen altijd heel stoer dat ze niet onderhandelen met terroristen en geen losgeld betalen. Dat is onzin. De Taliban hebben er, net als verschillende maffiaorganisaties, een verdienmodel van gemaakt. Zomaar een wat ouder voorbeeld: in 1974 werd de Franse ambassade in Den Haag bestormd en bezet door Japanse terroristen. Ze werden, met een dikke zak geld, uiteindelijk met een Nederlands vliegtuig naar Damascus gevlogen en vrijgelaten. De moderne geschiedenis krioelt van de voorbeelden. Maar elk geval is ook weer uniek.  Amerikanen gaan, net als bijvoorbeeld Israëliërs, tot het uiterste om burgers in benarde omstandigheden in het buitenland te redden, en de consulaire regels kennen ook de zogenoemde zorgplicht. Wij hebben alleen consulaire bijstand, wat wezenlijk anders is. Dus dat Joe Biden tot het uiterste gaat om landgenoten te bevrijden vindt iedereen vanzelfsprekend. Maar losgeld betalen, en dan zo openlijk? Dat is een gele kaart. De Republikeinen proberen gehakt van hem te maken, en in de verbeten verkiezingsstrijd neemt hij een enorm risico. Dat wist hij van tevoren, en hij koos voor de gijzelaars. Losgeld heeft een hoge prijs.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vandaag trapt de 78e Algemene Vergadering van de Verenigde Naties af in New York, waar de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de leden toe zal spreken. Ook is er een bijeenkomst op de Amerikaanse basis in het Duitse Ramstein.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ursula von der Leyen sprak in haar State of the European Union vol trots over haar Europese Commissie. Is dat terecht? Te gast is Mendeltje van Keulen, Europa-expert verbonden aan de Haagse Hogeschool.  Waar bleef het onderwerp defensie? | Europa Update Ook Europa-verslaggever Geert Jan Hahn heeft aandachtig naar de speech van Ursula von der Leyen geluisterd. Vanuit Straatsburg praat hij ons bij. Waarom ging het bijvoorbeeld zo weinig over defensie? Daarover sprak hij Poolse Europarlementariër Radek Sikorski. Luister ook | Kijkje in de keuken van de G20-top Kim Jong-un in Rusland  De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un was deze week voor het eerst in 4 jaar weer in het buitenland. In het Rusland sprak hij met Vladimir Poetin. Kim Jong-un kan Poetin enorm uit de brand helpen met munitie, maar daar wil Kim wel iets voor terug. Wat precies bespreek ik met hoogleraar Koreastudies Remco Breuker.  Lees ook | 'Poetin heeft niet zoveel andere keuzes meer' Weg met de boomers | Postma in Amerika  De aankondiging van het onderzoek naar impeachment van Biden zorgt voor spanningen in Washington. En Senator Mitt Romney gaat niet op voor herverkiezing. Daarmee verliest de senaat een anti-Trump stem. Romney had bij vertrek nog een boodschap voor Trump en Biden, die volgens hem wel héél oud zijn. Correspondent Jan Postma vertelt wat hij precies zei.  Luister ook | Amerika Podcast #196: De campagne als groot rechtbankdramaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

9/11 herinneren we ons als het moment waarop het kwaad zich in alle hevigheid stortte op de liberale, westerse wereld. Het moment waarop vanzelfsprekend vertrouwen veranderde in automatisch wantrouwen. Het moment waarop de vijand onze vrijheid als verachtelijke decadentie zag. Het moment waarop een miljardenindustrie ontstond: de beveiliging, die kantoren in bunkers veranderde en vliegvelden in vestingen. ‘Het einde van de onschuld,’ zeiden we tegen elkaar. Er is veel veranderd in die 23 jaar.  Er is ook een hoop veranderd door die andere 9/11 – 11 september 1973, nu vijftig jaar geleden. Toen de democratisch gekozen socialistische president van Chili, Salvador Allende, door de krijgsmacht werd afgezet, zelfmoord pleegde en werd opgevolgd door generaal Augusto Pinochet, die al spoedig het parlement en bijna alle instituties buiten werking stelde en 17 jaar een schrikregime voerde. 3.200 mensen verdwenen of werden vermoord – net zoveel als op die andere 9/11. 40.000 burgers werden politieke gevangenen, die meedogenloos werden gemarteld. In tegenstelling tot die andere 9/11 was Amerika geen slachtoffer, maar medeplichtig.  In 1961 had president Kennedy de Alliantie voor Vooruitgang opgezet, een organisatie die de verspreiding van het socialisme door Latijns-Amerika bestreed. Chili kreeg, onder Allende’s voorganger Frei, enorm veel steun. Anti-Allende media kregen subsidie van de CIA. Met de keuze van Allende, zagen Richard Nixon, inmiddels president, en zijn rechterhand, Henry Kissinger, twee gevaren: een marxistische dreiging voor het hele continent, en de onteigening van lucratieve kopermijnen en een telecombedrijf, alle Amerikaans bezit. De staatsgreep leidde tot grote onrust in de VS, wat Nixon, die toen tot over zijn oren in de Vietnamoorlog en Watergate zat, slecht uitkwam en dus ontkende hij rechtstreekse betrokkenheid. Maar, zoals de officiële historicus van het State Department keurig meldt, een onderzoek door de Senaat toonde aan dat Amerika weldegelijk de handen in de staatsgreep had gehad.  Dezer dagen maken wij ons erg druk over Russische en Chinese bemoeienis met onze verkiezingen, overheden en bedrijven. De Amerikanen deden het in de jaren ’60 en ’70 nog niet via cyber, dus het middel verschilde, maar verder leek het erg op elkaar. Het is ook maar hoe je ernaar kijkt. De huidige rechtse oppositie in Chili verzet zich tegen officiële herdenkingen. ‘Vooringenomen en links’ noemen ze het. Pinochet overleed in 2006 op 91-jarige leeftijd. Hij heeft nooit voor de rechter gestaan.See omnystudio.com/listener for privacy information.