Laten we wel zijn: de landbouw en veeteelt zijn hartstikke inefficiënt.Neem de koe. Hoe maak je een kilo biefstuk? Het begint natuurlijk met zonlicht. Via fotosynthese wordt 1 à 2 procent van de zonne-energie omgezet door planten, waarvan slechts een deel eetbaar is. Om die planten (bijvoorbeeld: soja) te verbouwen, kappen we kilometers regenwoud, om de opbrengst te voeren aan de koe, die al helemaal inefficiënt is. Koeien hebben namelijk de neiging om rond te lopen in de wei, en ja: dat kost energie. Het gevolg is dat je voor één kilo biefstuk maar liefst 25 kilogram voer nodig hebt.Dan doet de moderne plofkip dat een stuk efficiënter. De kippen bewegen zo min mogelijk en leven zo kort mogelijk, want hoe meer beweging en leven in het beestje, hoe minder eten op jouw bord. In de afgelopen decennia heeft de moderne bio-industrie zo ongeveer alle efficiencyvoordelen uit de boerderijdieren geknepen. De gevolgen voor de kip – 'het meest mishandelde stukje vlees' – zijn overigens verschrikkelijk geweest.Maar inmiddels is het einde van deze ontwikkeling wel bereikt. De moderne veeteelt is een doodlopende technologie. Eigenlijk is het gewoon een hele rare en omslachtige manier om zonne-energie om te zetten in eiwitten en calorieën.Alles maar plantaardig dan? Dat zou inderdaad een flinke stap voorwaarts zijn voor dier en planeet. Het is stukken duurzamer om planten meteen op te eten in plaats van ze eerst aan dieren te voeren en daarna de dieren op te eten. Maar eigenlijk zijn ook die planten nog niet de beste oplossing. Planten gebruiken namelijk fotosynthese, en zoals ik (Rutger) al schreef: de efficiëntie van fotosynthese is hoogstens een paar procent. Ter vergelijking: een modern zonnepaneel haalt makkelijk 20 procent!En het goede nieuws: energie uit zonnepanelen is nu al de goedkoopste vorm van energie. Alles wijst erop dat zonnepanelen nog veel en veel en veel goedkoper worden deze eeuw. Stel dat we die energie via een andere, efficiëntere (oftewel: duurzamere) route dan planten of dieren omzetten in voedsel. Zou dat kunnen? Het antwoord is ja. Dat kan met fermentatie. Oftewel: met schimmels en bacteriën.We hebben het hier over een van de meest veelbelovende technologieën van dit moment, die de hele landbouw op zijn kop kan zetten, en waar Nederland nu al in vooroploopt. In de toekomst kunnen we een landbouw zonder land hebben, met veel goedkoper, gezonder, lekkerder en gevarieerder voedsel, waarna we al die landbouwgrond gewoon weer terug kunnen geven aan de grutto, de snip en de zandhagedis.Over dit aanlokkelijke vooruitzicht hebben we het met Adnan Oner, oprichter van het fermentatiebedrijf Farmless. En nee, we hebben geen aandelen! Maar we zijn wel enthousiast.Leesvoer bij deze aflevering• Oner stelde dat de volgende pandemie begint in de kippenstallen. Eerder publiceerde Correspondent Voedsel Thomas Oudman daar dit stuk over: De volgende pandemie wordt uitgebroed in kolossale kippenstallen. (https://corr.es/f2ef59)• We noemden kort dit artikel van Pepijn Vloemans, waarin hij de toekomst van landbouw schetst als een die elektrisch, verticaal en cellulair is. (https://corr.es/e90607)• En van dezelfde auteur dit interview met journalist en activist George Monbiot. (https://corr.es/9fcd40)• Jesse begon over een artikel van The Protein Brewer CEO Sue Garfitt: Europe must speed up the route market for novel food technologies. (https://corr.es/8647c0)• In dit artikel van Techcrunch kom je meer te weten over de plantaardige proteïnen die op dit moment door Nederlandse startup Farmless ontwikkeld worden. (https://corr.es/9491d4)Als altijd horen we graag wat jullie vinden. We zijn te bereiken op rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! We spraken Marnix van Rij (CDA), staatssecretaris van Financiën.Dat de Belastingdienst het zwaar heeft is geen nieuws. Het is zelfs stokoud nieuws. De staatssecretaris van Financiën was de afgelopen jaren een soort politieke crashtestdummy. Iemand die elk moment weer de laan uit kon worden gestuurd, omdat er ergens bij de Belastingdienst weer een lijk uit een kast donderde (de toeslagenaffaire, de vertrekregeling, totaal verouderde ICT).Daadkrachtige bewindslieden kondigden al heel wat daadkrachtige actieplannen aan: de Brede agenda (2014); de Investeringsagenda (2015); de Herijkte investeringsagenda (2017); Beheerst vernieuwen (2018); Beheerst vernieuwen/Zichtbaar beter (2019); de splitsing van de Belastingdienst (2020). Maar veel beter hebben al die structuuringrepen de situatie niet gemaakt; integendeel.Marnix van Rij legt in de podcast uit dat hij het anders gaat doen: hij wil namelijk niks doen. Geen grote ingrepen, rust in de tent, en eindelijk al het achterstallige onderhoudswerk afronden.Of nu ja, er zijn misschien nog wel een paar dingen om af te schaffen. Nederland kent meer dan honderd fiscale regelingen – belastingdouceurtjes voor Jan en alleman. Kwarttarieven voor kampeervoertuigen, accijnsvrijstellingen voor kleine brouwerijen, hypotheekrentaftrek voor woningbezitters.Als er al een doel is van zulk belastingbeleid, dan wordt dat doel vaak tegen grote kosten behaald. In een Kamerbrief kondigde Van Rij aan dat hij ‘negatief geëvalueerde regelingen [wil] afschaffen, versoberen of aanpassen’. Dat zijn revolutionaire teksten, als je beseft dat slechts een fractie van de fiscale regelingen positief is geëvalueerd door economen.Maar zal het versoberen en afschaffen van regelingen ook echt lukken? Er liggen nu namelijk negatieve evaluaties van het verlaagde btw-tarief op geneesmiddelen, voedingsmiddelen en cultuur. Zullen die populaire belastingkortingen werkelijk verdwijnen? Er is grote politieke druk om het btw-tarief op groente en fruit verder te verlagen (hoewel een vooronderzoek nu al laat zien dat het moeilijk is een juridisch houdbare, gezondheidsbevorderende en doelmatige variant te verzinnen).En wat als een regeling negatief wordt geëvalueerd, maar de regeling wel de achterban van de staatssecretaris raakt? Houdt hij dan de rug recht? Wat bijvoorbeeld te denken van de bedrijfsopvolgingsfaciliteit, een belastingregeling waardoor erfgenamen van bedrijfseigenaren geen belasting zijn verschuldigd over de bedrijven die zij erven (negatief geëvalueerd)? Of de landbouwvrijstelling, waardoor boeren geen vennootschapsbelasting betalen over de winst op hun landbouwgronden (negatief geëvalueerd)?Tot slot bespraken we nog de rol die Nederland speelt in het internationale systeem van belastingontwijking door multinationals. Is Nederland nog altijd een soort belastingparadijs, of is er inmiddels vooruitgang geboekt?Leesvoer bij deze aflevering• We noemden meerdere malen de toeslagenaffaire. Jesse schreef hier eerder een boek over: 'Zo hadden we het niet bedoeld'. (https://corr.es/toeslagenaffaire)• Ook bespraken we een interview met Van Rij in NRC in navolging van de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen: Staatssecretaris Marnix van Rij over de hervormingen bij de Belastingdienst: ‘Ik vind het veel te lang duren’. (https://corr.es/29c0a9)• De erfbelasting kwam ook aan bod. Meer daarover lees je in dit stuk van Jesse: 'Hoe een goedbedoelde belastingregel voor de bakker op de hoek een goudmijn voor de allerrijksten werd'. (https://corr.es/578c7d)• Met betrekking tot de afschaffing van de btw op groente en fruit noemden we dit artikel van Marjolein Moorman in Trouw: 'Nul btw op fruit en groente is haalbaar én effectief'. (https://corr.es/0f9063)• Aan het einde grepen we even terug op een eerdere aflevering van De Rudi & Freddie Show, waarin we spraken met belastingexpert Gabriel Zucman. (https://corr.es/2d1419)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Ik (Jesse) dacht altijd: de energietransitie duurt een eeuwigheid en kost een fortuin. Een eeuwigheid, want een overgang naar andere energiebronnen is nooit eerder snel gegaan. Van kolen naar olie, van olie naar gas, van gas naar hernieuwbaar – er gingen decennia, zo niet eeuwen overheen. En het kost een fortuin, omdat hernieuwbare energie nu eenmaal duurder is dan gestolde energie (kolen, gas, olie) uit de grond peuren.Maar: ik ben bekeerd! Wie nu ziet hoe snel zonne-energie zich ontwikkelt, kan niet anders dan optimistisch zijn. Inmiddels is het omslagpunt zelfs bereikt: zonne-energie is goedkoper dan fossiele energie. In 2000 kostte zonne-energie zo'n 610 dollar per megawattuur over de levensduur van een paneel. Een prijs die ongeveer tien keer hoger lag dan die van een moderne gascentrale (in normale tijden: rond de 60 dollar per megawattuur over de levensduur van de centrale). Maar in 2021 was de mediane prijs van zonne-energie wereldwijd al gedaald tot zo'n 48 dollar per megawattuur (en nog lager in zonnige oorden).Een verrassend onstuimige opmarsEigenlijk alle experts zijn verrast door deze onstuimige opmars. In de rapporten van het IPCC, het orgaan dat de stand der klimaatwetenschap samenvat, werd en wordt steevast gerekend met pessimistische technologiekosten. Zelfs het meest gunstige IPCC-scenario uit 2014 ging er bijvoorbeeld van uit dat een geïnstalleerd zonnepaneel in 2050 zo’n 885 dollar per kilowatt ging kosten. In 2021 – dertig jaar voor de deadline – waren de installatiekosten al gedaald naar 820 dollar per kilowatt.Terwijl zelfs de meest optimistische klimaatscenario's het tempo van kostenmindering onderschatten, krijgen de meest pessimistische klimaatscenario's van het IPCC (RCP 8.5) steevast de meeste aandacht. Wie de wetenschappelijke publicaties achter vrijwel elke schokkende krantenkop leest, zal dit extreme klimaatscenario terugvinden.Maar dit scenario is volstrekt onrealistisch. Het zou een inktzwarte energiepolitiek vergen: alle windmolens en zonnepanelen zouden moeten worden afgebroken, de prijzen van zon en wind zouden – om onverklaarbare redenen – weer moeten stijgen, en het kolenverbruik zou voor het einde van de eeuw verveelvoudigen. Zelfs onze auto's zouden op kolen moeten gaan rijden (door synthetische brandstof te maken van kolen). Toch wordt dit scenario steevast in de media (en helaas ook in veel wetenschap over de impact van klimaatverandering) beschreven als business as usual, als het scenario dat uitkomt als we niks doen.Maar business as usual is juist dat de kosten van zon, wind en batterijen kelderen. Business as usual is dat hernieuwbare energie nu al goedkoper is dan fossiele energie. Kortom, goed nieuws! De meest pessimistische scenario's over een onleefbare planeet zijn in toenemende mate onwaarschijnlijk, terwijl zelfs de meest optimistische scenario's vaak nog niet optimistisch genoeg zijn over de snelheid van technologische ontwikkelingen.Leesvoer bij deze aflevering• We hadden het over het artikel 'The Supply Chain to Beat Climate Change Is Already Being Built' van Bloomberg. (https://corr.es/7f8788)• Verder bespraken we de World Energy Outlook 2010. (https://corr.es/3bcce1)• Lees ook 'Empirically grounded technology forecasts and the energy transition' (2022) van Rupert Way et al. (https://corr.es/8f2fbf)• We noemden het boek How Solar Energy Became Cheap (2019) van Gregory Nemet. (https://corr.es/e4e222)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij is nog maar 36 jaar oud, maar wordt nu al gezien als een van de grootste deskundigen als het gaat om de vele, vele manieren waarop (extreem) rijke mensen proberen zo min mogelijk belasting te betalen. We hadden het voorrecht om hem te mogen interviewen tijdens zijn korte bezoek aan Nederland: Gabriel Zucman.De jonge Franse professor studeerde aan de Paris School of Economics, met ene Thomas Piketty als zijn mentor. Zijn eerste werkdag viel precies op de maandag nadat de bank Lehman Brothers was omgevallen en de financiële crisis begon. En hij is onderdeel van een hele nieuwe generatie van economen die baanbrekend onderzoek doen naar ongelijkheid.Zelfs als je nog nooit van hem hebt gehoord, dan heb je waarschijnlijk wel een van zijn grafieken gezien – bijvoorbeeld over de dramatische groei van de ongelijkheid in de Verenigde Staten in de afgelopen vijftig jaar. Zijn cijfers zijn eindeloos geciteerd door politici als Bernie Sanders – bijvoorbeeld het feit dat de rijkste 1 procent van de Amerikanen in totaal bijna evenveel vermogen bezit als de armste 90 procent van de bevolking.Enfin, in deze podcast gaan we behoorlijk de diepte in met Zucman. Hoe groot is de belastingontwijking en -ontduiking door de rijken? Hoe betrouwbaar zijn al die statistieken eigenlijk? En hoe kunnen we het belastingstelsel verbeteren?Leesvoer bij deze aflevering:• Zucman stond samen met zijn Frans-Amerikaanse collega Emmanuel Saez eerder in The New York Times als meest zichtbare en polariserende econoom van de Amerikaanse verkiezingen van 2020. (https://corr.es/43d52f)• We bespraken kort het paper Inequality and Redistribution in the Netherlands van Wouter Leenders et al. (https://corr.es/769cd5)• Een volledig overzicht van de inkomsten die landen mislopen door winstverschuiving is te vinden op missingprofits.world. (https://corr.es/336f39)• Lees ook een van de eerdere artikelen van Zucman zelf, The Missing Wealth of Nations, over hoe activa van landen in het buitenland niet goed op waarde geschat worden. (https://corr.es/5d521d)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Het is nu iets meer dan vijf jaar geleden dat ik samen met onder anderen de makers van documentaireserie Schuldig een manifest schreef: ‘Schuldvrij!’ Daarin deden we allerlei suggesties voor verbeteringen aan het hele circus rond schuldenproblematiek.Sindsdien is het politiek getij behoorlijk omgeslagen. Wat indertijd nog politiek onhaalbaar leek wordt nu op een achternamiddag tot wet gestemd. Zo werden tijdens een debat in januari opeens allerlei ingrijpende amendementen aangenomen. Bijvoorbeeld: om de schuldsanering te verkorten (nog maar 18 maanden in plaats van 36 maanden op een houtje bijten voordat je schuldvrij bent) en om de toegang tot schuldsanering te versoepelen (ook bij fraude niet na tien jaar, maar na vijf jaar al toegang tot schuldsanering).Maar hoewel er nu al veel verbeteringen komen blijft het een tamelijk onnavolgbaar traject. Wij schreven het al in ons manifest: ‘In Nederland is het doodnormaal dat de directeur van V&D naar de rechter kan om die middag nog zijn bedrijf failliet te laten verklaren, maar om als burger van je schulden af te komen moet je eerst een bureaucratische triatlon lopen – ongetraind.’Daarom praat ik deze podcast met Taco Schaafsma en Martijn Schut, die een voorstel schreven voor een nieuwe Schuldenwet. Een plan dat verdacht veel lijkt op een onlangs ingediende initiatiefnota van Kamerlid Hülya Kat van D66, genaamd ‘Sneller uit de schulden’: één loket, één plan, één regisseur.Leesvoer bij deze aflevering:• Ik noemde aan het begin van de aflevering de Initiatiefnota 'Sneller uit de schulden' van D66-Kamerlid Hülya Kat. (https://corr.es/2c1ff7)• Lees ook het artikel 'Eén Schuldenwet: meer mensen sneller geholpen’ in het tijdschrift Sociaal Bestek, als je meer wilt weten over de Schuldenwet. (https://corr.es/15060b)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ze was nog maar drie weken Kamerlid toen Leonie Vestering een amendement indiende met verstrekkende gevolgen voor de Nederlandse veehouderij. Wonder boven wonder ging de meerderheid van de Tweede Kamer akkoord. Zelfs JA21, de PVV en Forum voor Democratie stemden in, al zei de laatste partij achteraf dat het per ongeluk was gegaan. Een paar weken later werd de wet, inclusief het amendement-Vestering, unaniem aangenomen door de Eerste Kamer, en op 21 juni 2021 volgde publicatie in het Staatsblad.Wat nu alleen nog miste, was de handtekening van de minister. Maar die kwam niet. Op het ministerie van Landbouw beseften de ambtenaren namelijk wat de consequenties waren van het amendement: dit legde een bom onder de hele veehouderij.Want wat stond er in het amendement? Het waren slechts een paar, ogenschijnlijk onschuldige zinnen: Aan artikel 2.1, eerste lid, wordt een zin toegevoegd, luidende: Onder een redelijk doel wordt in elk geval niet begrepen het kunnen houden van dieren in een bepaald houderijsysteem of een bepaalde wijze van huisvesting.'Redelijk doel' – het zijn twee cruciale woorden in de Nederlandse dierenwetgeving. Je mag namelijk geen dorst, honger, pijn, verwonding, ziektes, angst of chronische stress veroorzaken bij dieren, en ze ook niet beperken in hun natuurlijke gedrag, tenzij – en hier komt het – je 'een redelijk doel' hebt.Maar wat is een 'redelijk doel'? Is de grootschalige productie van vlees en zuivel een redelijk doel? En welke prijs mogen dieren daarvoor betalen? In de toelichting van het amendement-Vestering lezen we 'dat het na 2022 niet langer is toegestaan om een dier pijn te doen of bij een dier letsel te veroorzaken, dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen met als doel om het dier op een bepaalde manier te kunnen huisvesten.'Zie hier: de reden waarom de ambtenaren in paniek waren. Die 'bepaalde manier van huisvesten' geldt namelijk voor zo ongeveer de gehele veehouderij. Vrijwel alle veedieren worden voortdurend beperkt in hun natuurlijke gedrag, zodat ze kunnen worden gehouden in grote stallen. Dieren wordt systematisch letsel toegebracht en pijn gedaan zodat ze dicht op elkaar kunnen staan. De staarten van varkens worden afgeknipt, kalfjes komen nooit buiten, eendjes zwemmen nooit in het water (tenzij ze worden geëlektrocuteerd in het elektrocutiebad), en ga zo maar door. Zonder dit soort 'houderijsystemen' (lees: bio-industrie) zouden we allemaal véél minder vlees en zuivel kunnen consumeren.De grote vraag is dus: had de Tweede Kamer wel door waar ze mee instemde toen ze akkoord ging met het amendement-Vestering? Eén ding is zeker: het amendement legt op pijnlijke wijze de spagaat bloot waarin we bijna allemaal zitten. Enerzijds willen we lekker veel vlees eten (bijna 40 kilogram per persoon per jaar), anderzijds willen we van onszelf geloven dat we goed omgaan met dieren. Maar wat als het niet allebei kan?Daar hebben het over met niemand minder dan Leonie Vestering zelf.Kijk- en leesvoer bij deze aflevering:• Leonie Vesterings maidenspeech als Tweede Kamerlid, in april 2021. (corr.es/5655d6)• Het advies van de Raad van State over het wijzigingsvoorstel van de Wet dieren. (corr.es/6be744)• Het boek Vasthouden aan jouw idealen, geschreven door Jeroen Siebelink en voormalig PvdD-leider Marianne Thieme. (corr.es/43298a)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een derde van de wereldbevolking doet het. Het heeft dramatische gevolgen voor het milieu, het klimaat, vrouwen en de gezondheid van 2,4 miljard mensen. En toch hebben we het er vrijwel nooit over: koken op open vuur. Luchtvervuiling is zo'n onderwerp dat je niet meer loslaat, als je de cijfers tot je laat doordringen. Ga maar na: de Wereldgezondheidsorganisatie schat dat er tussen 2030 en 2050 ongeveer 250.000 mensen zullen sterven aan de gevolgen van klimaatverandering. Dat is enorm en verschrikkelijk, maar eigenlijk nog maar weinig vergeleken met de impact van luchtvervuiling. Want in dat laatste geval hebben we het namelijk over 10 miljoen doden per jaar. Niet over dertig jaar, maar nu al, ieder jaar weer.In een grote stad als Delhi verliezen mensen maar liefst tien jaar aan levensverwachting door het inademen van vervuilde lucht. Als de wereld verder opwarmt tot 2 graden hebben we het over 153 miljoen extra doden (!!!). Niet door overstromingen, droogtes, orkanen of tsunami's – maar door de extra luchtvervuiling die het verbranden van al die fossiele brandstoffen met zich mee brengt. Oftewel: eigenlijk is luchtvervuiling een nóg sterkere reden om over te stappen op groene energie.Maar naast het verbranden van kolen, olie en gas, is ook het binnenshuis verbranden van hout een gigantisch probleem. Deze week hebben we het erover met wetenschapper Esther Boudewijns, die onlangs een groot paper publiceerde in het prestigieuze tijdschrift The Lancet over de implementatie van 'schoon-kokenoplossingen' in armere landen.Want juist omdat het probleem zo groot is, zijn de oplossingen ook zo veelbelovend. Wie zich bezighoudt met schoon koken, strijdt niet alleen tegen luchtvervuiling, maar ook tegen ontbossing, klimaatopwarming en genderongelijkheid – het zijn namelijk vooral vrouwen die koken. We hebben het hier, kortom, over een win-win-win-winoplossing.Boudewijns vertelt over haar onderzoek en over de leidende rol die Nederland speelt in het – helaas – nog veel te kleine wereldje van schoon-kookactivisten. Als altijd zijn we benieuwd wat jullie vinden van deze aflevering. We zijn te bereiken op rudienfreddieshow@decorrespondent.nlLeesvoer bij deze aflevering:De studie 'Facilitators and barriers to the implementation of improved solid fuel cookstoves and clean fuels in low-income and middle-income countries: an umbrella review' (2022) in The Lancet, waarvan Boudewijns eerste auteur is. (corr.es/87561d)Het artikel 'Ten Million a Year' van David Wallace-Wells in de London Review of Books (corr.es/9289e4) en zijn klimaatboek The Uninhabitable Earth. (corr.es/ab74fa)De Internationale Klimaatstrategie van het kabinet-Rutte IV, waarin Nederland de ambitie uitspreekt om 100 miljoen mensen toegang te geven tot duurzame energie. (corr.es/d2b9be)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Een nieuwe aflevering met niemand minder dan de man van moment. Hij is een denker met vele petten: ex-advocaat, presentator, ondernemer, podcaster, journalist, schrijver, twitteraar, enfant terrible van rijk Nederland, professioneel klasseverrader en – in de woorden van Alexander Klöpping (zelf toch ook een talent om in de gaten te houden) – een heuse 'national treasure.'We hebben het natuurlijk over Sander Schimmelpenninck. De beste man zat verlegen om nog wat media-aandacht en daarom hebben wij speciaal voor de trouwe luisteraars van De Rudi & Freddie Show misschien wel het langste interview over zijn nieuwe pennenvrucht – Sander en de brug – opgenomen. Als je dit hebt geluisterd, kun je met gezag de juiste opinie debiteren op feesten en partijen en hoef je het boekje alleen nog maar te kopen om zo veel mogelijk VVD-stemmers in je omgeving mee lastig te vallen.We hebben het, natuurlijk, over Sanders vijf radicale voorstellen. Dat wil zeggen: over het belasten van vermogen en erfenissen, over het hervormen van het onderwijs, over het belasten van pensioenen, over het uitkeren van een jubelton aan iedere 25-jarige én over een maatschappelijke dienstplicht.Verder komen we te spreken over de kantelende tijdgeest en de overwinningen die in de afgelopen jaren al zijn geboekt. Huisjesmelkers worden aangepakt, de jubelton voor rijke kinders is afgeschaft, het lenen van de eigen BV in box 2 is beperkt (lang verhaal – luister de podcast!) en trouwens, is Nederland eigenlijk nog wel een belastingparadijs?Maar niet te vroeg gejuicht: we zijn er nog lang niet. Natuurlijk is Sander en de brug een pamflet dat met de grote pen is geschreven en kan niet ieder voorstel van de ene op de andere dag worden ingevoerd (het aanpassen van de Grondwet schijnt een dingetje te zijn), maar wat je er ook van vindt: dit zijn de thema's waar we het nú over moeten hebben.Leesvoer bij deze aflevering:• Koop het boekje van Sander Schimmelpenninck in onze kiosk: Sander en de brug. Vijf voorstellen voor een eerlijker Nederland
(https://corr.es/ec5848)• Lees ook het stuk 'Ongelijkheid aanpakken? Geef iedereen van 25 een ton', waarin Sander zijn visie op de jubelton uiteenzet.
(https://corr.es/b34348)• Op de website van Het Instituut voor Publieke Economie vind je veel van de berekeningen die Sander in zijn boek maakt ook terug.
(https://corr.es/a1aced)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hallo! Stikstofcrisis, asielcrisis, energiecrisis, woningcrisis: het wemelde in 2022 van de crises. Haast zou je vergeten dat er ook nog wat goed nieuws was te melden. Om het jaar goed te beginnen daarom deze podcast met een volstrekt willekeurige opsomming van positieve ontwikkelingen. Wat te denken van Niger? Het eerste Afrikaanse land dat rivierblindheid heeft uitgebannen. Slaapziekte? Verdwenen uit Benin, Oeganda, Rwanda en Equatoriaal-Guinea. Malariadoden? Bijna 30 procent minder in het afgelopen decennium (en vorig jaar werd bekend dat onderzoekers van de Universiteit van Oxford een werkzaam vaccin hebben ontwikkeld!). Scheepsbrandstoffen met 3,5 procent zwaveloxides? Mag niet meer (en scheelt 30.000 doden per jaar!).En dan zijn er nog de gunstige binnenlandse ontwikkelingen. Hele categorieën van criminaliteit die nauwelijks meer bestaan. Autodiefstal, ooit een plaag, inmiddels een zeldzaamheid. Fietsdiefstal? Factor vijf gedaald. Inbraak, diefstal, geweldsmisdrijven, vernielingen, muntmisdrijven: allemaal op zijn retour! Schoolverlaters: twee keer minder dan twintig jaar eerder. Fijnstof, stikstofoxiden, zwaveloxides: minder, minder, minder.Leesvoer bij deze aflevering:• We begonnen met het noemen van het artikel dat deze aflevering inspireerde: '99 Good News Stories You Probably Didn't Hear About in 2022'. (https://corr.es/67c28e)• 2022 werd uiteindelijk het jaar met mondiaal de laagste kindersterfte ooit gemeten. Een gegeven dat Rutger deed denken aan een boek dat hij jaren geleden las: Getting Better van Charles Kenny, waarin al te lezen viel dat we wereldwijd grote successen aan het boeken zijn op het gebied van gezondheid. (https://corr.es/d27834)• Jesse vertelde dat het Planbureau voor de Leefomgeving alle uitstoot van 2022 op een rijtje gezet heeft en vertelde over de — voor hem — meest opvallende statistieken. Het hele overzicht vind je hier. (https://corr.es/3227f0)• We tipten ook een aantal podcasts. Als je klaar bent met het luisteren van deze aflevering, luister dan ook zeker eens naar Redefining Energy (https://corr.es/d157f5) of Hear This Idea. (https://corr.es/08c8b3)See omnystudio.com/listener for privacy information.

29 november 2022 is een dag die we niet snel zullen vergeten. Die ochtend vroegen Jesse en ik (Rutger) het algoritme GPT-3 om een paar zinnen te herschrijven in de stijl van Hugo Claus. Onze mond viel open terwijl het resultaat op het scherm verscheen. Om eerlijk te zijn: ik denk dat ik nog nooit zo onder de indruk ben geweest van een nieuwe technologie. Bijna tien jaar geleden alweer pende ik een stuk over 'de race tegen de machine', oftewel: het gevaar van robots die onze banen komen inpikken. Er is weinig van die angst uitgekomen. Integendeel, de krapte op de arbeidsmarkt is groter dan ooit! Tien jaar geleden werd er nog gewaarschuwd dat de meeste vrachtwagenchauffeurs hun baan zouden verliezen, maar in werkelijkheid kampt Nederland met een nijpend tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Tesla-rijders klagen nu zelfs Tesla aan omdat die beloofde software-update die hun auto volledig zelfrijdend zou moeten maken (en waar ze een dikke premium voor hebben betaald) er nóg niet is.Dromen van vooruitgang willen, kortom, weleens tegenvallen. Maar toen ineens, in slechts twee weken tijd, waren er twee verbluffende nieuwsberichten. Eerst kwam ChatGPT online, het nieuwste taalmodel van het bedrijf OpenAI. In de kranten kon je er weinig over lezen, maar Twitter stond meteen in vuur en vlam – mensen van over de hele wereld deelden de meest verbluffende voorbeelden van waar deze computer toe instaat is. En toen kwam het tweede bericht, een grote scoop van de Financial Times, over een doorbraak in de ontwikkeling van kernfusie. We hebben het hier over een potentieel eindeloze bron van schone energie. Energie is de basis van onze beschaving, en de technologische mogelijkheden in een wereld van overvloedige energie zijn duizelingwekkend. Wat dacht je, bijvoorbeeld, van een vliegende auto? Enfin, in deze podcast hebben Jesse en ik het over de vraag waarom de innovatie van de afgelopen vijftig jaar eigenlijk gewoon is tegengevallen, en waarom dat in de toekomst wel eens radicaal zou kunnen veranderen. Het begint met een stukje verbeeldingskracht: wat als wij in de ogen van onze nazaten nog een soort holbewoners zijn?See omnystudio.com/listener for privacy information.