Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
May 2, 2022 • 23min
De schokkende cijfers over microplastics
Microplastics vinden we inmiddels overal. Op land, onder water en zelfs in ons lijf. Wetenschappers ontdekken intussen steeds meer over de schadelijke gevolgen van dit spul. Er is als mens geen ontkomen aan, piepkleine stukjes plastics zitten werkelijk overal. In cosmeticaproducten en tandpasta bijvoorbeeld. In een potje huidzalf vind je met gemak 1,5 miljoen stukjes nanoplastics. Recent onderzoek laat zien dat er inmiddels zelfs microplastics in ons bloed te vinden is. Hoog tijd voor een goed gesprek met Maria Westerbos van The Plastic Soup Foundation. Ons Groene Geweten is Aniek Moonen van de Jonge Klimaatbeweging.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 25, 2022 • 23min
Een filosofisch gesprek over het klimaat
Willen we de planeet redden, dan moet ons gedrag veranderen. Dat blijkt alleen zo eenvoudig niet. De lange rijen voor de incheckbalies op Schiphol lieten dat afgelopen weekend nog maar weer eens zien. Van vliegschaamte lijkt in Nederland nog weinig sprake. We praten erover met hoogleraar Marc Davidson, die onderzoek doet naar morele kwesties die spelen bij het klimaatvraagstuk. We voeren met hem een filosofisch gesprek over welvaart, gedrag en schuldgevoelens naar volgende generaties. Ons Groene Geweten is Yvette Watson. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 18, 2022 • 24min
Local grids helpen tegen files op elektriciteitsnet
Het wordt alsmaar drukker op het elektriciteitsnet en dat zit de transitie naar groene energie flink dwars. Meer investeren in local grids kunnen opstoppingen tegengaan. Dat stelt Ardo Leijen van Eaton, specialist in Powermanagement. Toch zijn er in ons land nog relatief weinig lokale energienetwerken, waar de duurzame stroom die wordt opgewekt meteen wordt afgenomen. Technisch gezien is er volgens Leijen al veel mogelijk. Trage wetgeving en de hoeveelheid verschillende partijen die voor local grids nodig zijn maken een snelle uitrol lastig. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 11, 2022 • 22min
Zo duurzaam is de elektrische auto nou echt
Er rijden in Nederland steeds meer elektrische auto’s. En dat klinkt heel duurzaam, maar rijden die niet gewoon op kolenstroom? En hoe zit dat met de productie van die accu? We vragen het aan Auke Hoekstra van de TU Eindhoven, die veel onderzoek doet naar nieuwe vormen van mobiliteit. De eerste drie maanden van dit jaar werden er ruim 12.000 nieuwe elektrische auto's geregistreerd. Met Hoekstra nemen we alle aspecten van die elektrische bolide onder de loep, van productie tot gebruik. En iedere keer maken we de vergelijking met de benzine-auto. Het resultaat van die rekensom hoor je in deze uitzending.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 4, 2022 • 22min
Minder biodiversiteit: een stille ramp met giga-gevolgen
Een weiland vol met bijen, vlinders en fluitende vogels. Of een berm waar het krioelt van de insecten en inheemse bloemen. We zien het op steeds minder plekken in ons land. Een aflevering over biodiversiteit, die stond al lang op het verlanglijstje van Harm. Dat het niet goed gaat met ons klimaat is bekend, maar veel minder mensen weten dat het verlies aan biodiversiteit een crisis is die daar qua impact niet voor onderdoet. Onze gast Franciska de Vries van de Universiteit van Amsterdam noemt het de bron van al het leven op aarde. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 28, 2022 • 24min
Hoe wetenschappers naar klimaatmodellen kijken
Houden we de temperatuurstijging binnen 1,5 graden? Om daarachter te komen, hanteren wetenschappers klimaatmodellen. Die worden steeds nauwkeuriger, vertelt Peter Sigmund. Hij is natuurkundige en werkt als klimaatwetenschapper voor het KNMI. Sigmund legt uit hoe hij en zijn collega's naar al die grafieken, getallen en formules kijken en waarom die in grote mate iets zeggen over het klimaat over twintig, vijftig of zelfs honderd jaar. Ons Groene Geweten is Muriel Arts van IMPACTING.Today.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 21, 2022 • 22min
Kan thorium ons klimaat redden?
Het is een energiebron waar we oneindig veel van hebben en de CO2-uitstoot is vrijwel nul. Is thorium de route om grootschalig groene stroom op te wekken? We vragen het aan Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar Kernreactorfysica aan de TU Delft. Thorium is nu nog een bijproduct van mijnbouw. Met de hoeveelheid die jaarlijks wordt gewonnen, kan de wereld 40 jaar(!) van stroom worden voorzien. China opent dit jaar de eerste test-faciliteit, maar daarmee zijn we er nog lang niet. Volgens Kloosterman is er nog zeker twintig jaar onderzoek nodig om de eerste grote thorium-centrale echt operationeel te krijgen. Ons Groene Geweten is Charlotte Exercatte, van Transform4C. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 14, 2022 • 23min
Een college over de rol van oceanen
Extreme hitte in oceanen is het nieuwe normaal geworden, blijkt uit nieuw onderzoek door ecologen. Verontrustend, want dit water speelt een centrale rol in onze klimaathuishouding. Te gast is Gert-Jan Reichart van het NIOZ, het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. Oceanen zijn met afstand ‘s werelds grootste CO2-buffers. Eenderde van al het extra CO2 dat de mensheid uitstoot wordt opgenomen door dit water. Voor de toegenomen warmte geldt zelfs een percentage van 97(!) procent. De vraag is alleen hoelang oceanen dit nog volhouden.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 7, 2022 • 22min
Draaien aan de thermostaat van de planeet
Van aerosolen in de lucht tot spiegels in de woestijn. Wetenschappers onderzoeken hoe we de temperatuur op aarde kunnen beïnvloeden met cosmetische ingrepen. Climate-engineering noemen we dit. En Herman Russchenberg is als hoogleraar Atmosferisch Onderzoek aan de TU Delft deskundige op dit gebied. Hij vertelt over de mogelijkheden van deze technische noodrem en welke risico’s daar mogelijk aan kleven. Daarnaast pleit hij voor een internationale organisatie die climate-engineering op grotere schaal gaat onderzoeken. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Feb 28, 2022 • 23min
Oh jee, de permafrost smelt
De permafrost is aan het ontdooien. Nederlandse onderzoekers hopen snel weer naar Siberië te kunnen afreizen om daar verder onderzoek te kunnen doen. Eén van hen is Runa Magnusson, promovenda aan de Wageningen University and Research. Permafrost is de permanent bevroren grond in delen van Rusland, Groenland, Alaska en Canada. Door de opwarming van de aarde dreigen er enorme hoeveelheden CO2 vrij te komen, dat grote gevolgen heeft voor het leven op aarde.See omnystudio.com/listener for privacy information.
