Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
Mar 27, 2023 • 21min
En weer slaan klimaatwetenschappers alarm
De Nederlander Detlef van Vuren schreef mee aan het voorlopig laatste klimaatrapport van het IPCC. De wetenschap stelt nu vast dat je zo ongeveer een verrekijker nodig hebt om de belangrijke anderhalve graad nog ergens te kunnen zien. Heeft het stellen van klimaatdoelen eigenlijk nog wel zin, willen we weten. Verder vertelt Van Vuren, die in het dagelijks leven werkzaam is bij het Planbureau voor de Leefomgeving, hoe dit soort klimaatrapporten tot stand komen. Zo moest deze keer de term ‘vegetarisch dieet’ in de eindversie wijken voor ‘gezond dieet’. Aniek Moonen van de Jonge Klimaatbeweging is ons groene geweten.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 20, 2023 • 22min
Is deze batterij de missing link in de energietransitie?
Het grootschalig opslaan van groene stroom is één van de grootste uitdagingen van de energietransitie. Elestor claimt de oplossing te hebben. Deze startup uit Arnhem heeft een zogeheten flow-batterij ontwikkeld, waarmee energie uit zon en wind kan worden opgeslagen. Zo kunnen we in de toekomst de pieken in het stroomnet opvangen en de productie van duurzame stroom opschalen. Het bedrijf ziet zichzelf vooral als schoon alternatief voor gascentrales. Groot voordeel is de haast oneindige beschikbaarheid van grondstoffen die voor deze technologie worden gebruikt.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 13, 2023 • 20min
Waarom deze waterschapsverkiezingen zo belangrijk zijn
Van meer biodiversiteit tot klimaatadaptatie; water speelt bij tal van duurzame kwesties in ons land een centrale rol. Het is de week van de Waterschapsverkiezingen. Sander Mager is vice-voorzitter van de Unie van Waterschappen en lijsttrekker van Water Natuurlijk in de regio Amstel, Gooi & Vecht. Met hem bespreken we de belangrijkste water-vraagstukken van dit moment. De kwaliteit van sloot- en rivierwater bijvoorbeeld, maar ook de vraag of het grondwaterpeil omhoog moet. Iets waar veel boeren het niet mee eens zijn. Kelly Ruigrok is ons groene geweten.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 6, 2023 • 22min
De klimaatimpact van vlees en zuivel
Van kalfsragout tot schouderham, een biefstuk, kippenpoot of glas melk. We consumeren met z’n allen steeds meer vlees en zuivel. De gemiddelde Nederlander stopt elk jaar zo’n 76 kilo vlees in z’n mond. Dat consumptiepatroon jaagt klimaatverandering aan en tast de biodiversiteit aan. Hoeveel precies? Dat vragen we aan Imke de Boer, hoogleraar Dieren & Duurzame Voedselsystemen aan Wageningen University & Research en Margot van Hout. Zij is van de de Nationale Week zonder Vlees en Zuivel die vandaag van start is gegaan. Aniek Moonen is ons groene geweten.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Feb 27, 2023 • 20min
Bodemtransplantatie, natuur op de operatietafel
We kunnen transplantatie-technieken inzetten om de bodem een adrenalineshot te geven. Op die manier gaat het herstel van beschadigde natuur veel sneller. Dat concludeert het Nederlands Instituut voor Ecologie na het bestuderen van 46 experimenten op verschillende plekken in de wereld. Bodemtransplantatie betekent dat je een gezond natuurgebied als donor neemt, inclusief al het bodemleven en plantenzaden. Daarvan verplaats je een dun laagje grond naar een andere plek, waar de bodem door bijvoorbeeld landbouw is uitgeput. Jasper Wubs is van het Nederlands Instituut voor Ecologie en leidt dit onderzoek naar het toepassen van bodemtransplantatie. Luister ook | Wat als we de natuur weer vrij spel geven?See omnystudio.com/listener for privacy information.
Feb 20, 2023 • 21min
Zo betrekken we burgers bij klimaatbeleid
Zijn nieuwe kerncentrales een goed idee? En hoe belangrijk is het dat we voor onze energievoorziening niet meer afhankelijk zijn van het buitenland? Duizenden mensen praten deze weken mee over belangrijke energie-kwesties in Nederland. Ze doen dat via een online volksraadpleging die wordt georganiseerd door Populytics, waarin tien belangrijke dilemma’s worden voorgelegd. Op deze manier wil de overheid meer burgers betrekken bij belangrijke beslissingen over klimaat en energie. En dat werkt, vertelt Niek Mouter van Populytics. Luister ook | Deze CO2-stofzuiger lost klimaatprobleem deels op.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Feb 13, 2023 • 20min
Wat als we de natuur weer vrij spel geven?
Maak van gebieden in Europa weer ongerepte natuur. Waar dieren en planten vrij hun gang kunnen gaan, met weinig bemoeienis van die nogal dominante homo sapiens. Dat is de missie van Rewilding Europe, die in heel Europa grote gebieden ontwikkelt waarin de natuur vrij spel heeft. Zo krijgen bedreigde diersoorten weer een kans en kan biodiversiteit zich ontwikkelen. Bovendien helpen al die bomen en planten om CO2 op te slaan. In Brussel zien ze wel wat in de missie van Rewilding Europe. Later dit jaar wordt daar namelijk gestemd over een nieuwe wet, die het landen verplicht om veel meer te investeren in ongerepte natuur.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Feb 6, 2023 • 22min
Dit is het weerbericht in 2050
De temperaturen komen morgen uit op 35 graden langs de kust en tegen de 38 graden verder landinwaarts, met uitschieters tot 40 graden in Limburg. Nu nog komen dit soort weersvoorspellingen zelden voor, maar dat zal in de toekomst waarschijnlijk gaan veranderen. Klimaatmodellen laten ons dat zien. Er komen hete zomers en zachte winters, periodes van droogte worden afgewisseld met hoosbuien. We stappen in de tijdmachine met Helga van Leur en kijken naar het weerbericht in 2050. Wat staat ons te wachten? En welke maatregelen moeten we nu al nemen om grote problemen in de toekomst aan te kunnen? See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jan 30, 2023 • 22min
'Deze CO2-stofzuiger lost klimaatprobleem deels op'
Op de High Tech Campus in Eindhoven komt binnenkort een machine die CO2 uit de lucht kan filteren. Deze test-unit is ontwikkeld door Carbyon en kan per jaar 1 ton CO2 uit de atmosfeer halen. Dat is slecht een druppel op de gloeiende plaat, als je bedenkt dat er jaarlijks ruim 35 miljard ton de lucht in verdwijnt. Toch is Carbyon-oprichter Hans de Neve hoopvol over de toekomst. Zijn machine gebruikt aanzienlijk minder energie en is daardoor veel goedkoper in gebruik. Hij verwacht dat zijn bedrijf al in 2030 zo’n 50 miljoen ton CO2 uit de lucht kan filteren, ongeveer een derde van wat Nederland per jaar uitstoot.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jan 23, 2023 • 23min
Wat als de Groenlandse ijskap smelt?
Kantelpunten kunnen onomkeerbare gevolgen hebben voor het klimaat. Zo wordt bijvoorbeeld gevreesd dat het smelten van de Groenlandse IJskap een proces in gang zet dat de opwarming verder aanwakkert. Ook het vrijkomen van permafrost in Siberië en de afkalving van het Amazone-regenwoud zijn voorbeelden van kantelpunten. Maar wat weten we nou daar nu eigenlijk over? Hoe goed zijn we in staat om ze te voorspellen. Met welke zekerheid valt iets te zeggen over de impact? En is de natuur veerkrachtig genoeg om zichzelf te herstellen? Dat vragen we aan Bregje van der Bolt van Wageningen University en Research en Arjen Doelman, als wiskundige verbonden aan Leiden University. See omnystudio.com/listener for privacy information.
