Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
Jan 30, 2023 • 22min
'Deze CO2-stofzuiger lost klimaatprobleem deels op'
Op de High Tech Campus in Eindhoven komt binnenkort een machine die CO2 uit de lucht kan filteren. Deze test-unit is ontwikkeld door Carbyon en kan per jaar 1 ton CO2 uit de atmosfeer halen. Dat is slecht een druppel op de gloeiende plaat, als je bedenkt dat er jaarlijks ruim 35 miljard ton de lucht in verdwijnt. Toch is Carbyon-oprichter Hans de Neve hoopvol over de toekomst. Zijn machine gebruikt aanzienlijk minder energie en is daardoor veel goedkoper in gebruik. Hij verwacht dat zijn bedrijf al in 2030 zo’n 50 miljoen ton CO2 uit de lucht kan filteren, ongeveer een derde van wat Nederland per jaar uitstoot.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jan 23, 2023 • 23min
Wat als de Groenlandse ijskap smelt?
Kantelpunten kunnen onomkeerbare gevolgen hebben voor het klimaat. Zo wordt bijvoorbeeld gevreesd dat het smelten van de Groenlandse IJskap een proces in gang zet dat de opwarming verder aanwakkert. Ook het vrijkomen van permafrost in Siberië en de afkalving van het Amazone-regenwoud zijn voorbeelden van kantelpunten. Maar wat weten we nou daar nu eigenlijk over? Hoe goed zijn we in staat om ze te voorspellen. Met welke zekerheid valt iets te zeggen over de impact? En is de natuur veerkrachtig genoeg om zichzelf te herstellen? Dat vragen we aan Bregje van der Bolt van Wageningen University en Research en Arjen Doelman, als wiskundige verbonden aan Leiden University. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jan 16, 2023 • 23min
Hoe we de aarde blijven uitputten
Ieder jaar onttrekken we 100 miljard ton aan grondstoffen aan de aarde. Daarvan gaat na gebruik nog maar 7,2 procent op een goede manier terug de keten in. Dat staat te lezen in het nieuwe Circularity Gap Report. Een paar jaar geleden lag dit percentage nog op ruim 9 procent. De doelstelling is een circulaire economie in 2050, maar van die ambitie zijn we dus nog mijlenver verwijderd. De afgelopen zes jaar gebruikten we wereldwijd meer materialen dan in de hele 20e eeuw en die aantallen blijven toenemen. We praten erover met Marc de Wit van Circle Economy, dat aan het rapport meeschreef. Ons Groene Geweten is Yvette Watson.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jan 9, 2023 • 24min
Hoe de walvis helpt tegen klimaatverandering
De natuur is onze belangrijkste bondgenoot in de strijd tegen een veranderend klimaat. Dat stelt Tim van Hattum van Wageningen Environmental Research in zijn boek ‘Only Planet’. Als voorbeeld noemt hij de walvis, die tot 33 ton koolstof kan opslaan. Bovendien bemesten deze zoogdieren de oceanen waardoor fytoplankton kan groeien. Deze microscopisch kleine organismen leveren niet zuurstof, ze halen ook grote hoeveelheden CO2 uit de lucht. Andere nature-based oplossingen die hij noemt zijn onder meer de grootschalige aanleg van mangroves en het planten van 1 miljard bomen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jan 2, 2023 • 22min
Dit wil de Nationaal Coördinator Duurzame Ontwikkelingsdoelen in 2023
Sandra Pellegrom is nu 3 jaar de Nationaal Coördinator Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Zo’n 1300 organisaties in ons land hebben zich daar inmiddels bij aangesloten. De 17 Sustainable Development Goals zijn mondiale doelen voor een betere planeet in 2030. Ze gaan onder meer over duurzame energie en klimaatactie. De SGD-agenda is een vrijwillige agenda, wel ziet Pellegrom in het bedrijfsleven steeds meer bereidheid om met de SDG’s aan de slag te gaan. Specifiek voor Nederland liggen er grote uitdagingen op het gebied van milieu.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Dec 19, 2022 • 22min
Nieuw VN-akkoord tegen uitsterven plant- en diersoorten
Over zeven jaar moet minimaal 30 procent van al het land en water op aarde beschermd gebied zijn. Die afspraak hebben ongeveer 200 landen gemaakt tijdens de VN-biodiversiteitstop in Montreal. Daar is maandag een akkoord gesloten om het uitsterven van plant- en diersoorten tegen te gaan. Roel Nozeman is biodiversiteitsmanager van ASN Bank en was bij de onderhandelingen aanwezig. Hij is gematigd positief over de afspraken die zijn gemaakt.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Dec 12, 2022 • 22min
'Maak minder consumptie pijler van klimaatbeleid'
In het Nederland van 2040 krijgt de natuur alle ruimte, zijn we gestopt met fossiele brandstoffen en is de welvaart op peil gebleven. Dat beeld schetsen de auteurs van het boek ‘Er is leven na de groei’. Econoom Paul Schenderling schreef het boek samen met een schrijverscollectief, onder wie Rob van der Rijt van Het Klimaatplein. Ons land gaf de afgelopen 35 jaar maar liefst 265 miljard euro uit aan milieubeleid, geld dat vooral ging naar producenten. Intussen bleef economische groei heilig. De auteurs stellen echter dat we de klimaatproblemen pas echt onder controle krijgen als we consumptie zwaarder gaan belasten. Denk aan vliegen, vlees eten en andere producten die voor veel CO2-uitstoot zorgen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Dec 5, 2022 • 22min
In Amsterdam worden klimaatstudenten opgeleid
Milieuwetgeving toepassen binnen je eigen bedrijf of een rechtszaak voeren tegen een oliereus. Aan de VU in Amsterdam doen rechtenstudenten klimaatkennis op voor dit soort belangrijke kwesties. International Business Law: Climate Change & Corporations heet de eenjarige opleiding voluit. Het is de eerste business law master in Europa waarin klimaat zo’n prominente rol in het curriculum krijgt. Studiecoördinator Tim Bleeker vertelt dat bij grote bedrijven en de overheid steeds meer vraag is naar specifieke klimaatkennis. Dit wordt onder meer gevoed door wetgeving over uitstoot.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nov 28, 2022 • 21min
Een nieuw duurzaam model voor de economie
Kunnen we naar een duurzame economie zonder groei? Dat vragen we aan Sandra Phlippen, hoofdeconoom van ABN AMRO. Ze noemt true pricing als één van de instrumenten om dit voor elkaar te krijgen. Maatschappelijke en ecologische aspecten moeten in de kostprijs van producten verrekend worden. Toch mogen we ook regulering niet uitsluiten, benadrukt Philippen. Verder maakt ze zich grote zorgen om sentimenten in de samenleving, over de betaalbaarheid van duurzamere alternatieven. Ons Groene Geweten is Muriel Arts. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nov 21, 2022 • 20min
Heeft een klimaattop eigenlijk nog wel zin?
De wetenschap is duidelijk: extra maatregelen zijn nodig om binnen de 1,5 graden opwarming te blijven. Toch zijn die tijdens de klimaattop in Sharm-el Sheikh niet gemaakt. Laurens Dassen van Volt en Aniek Moonen van de Jonge Klimaatbeweging waren erbij in Egypte. Ook zij zagen dat er een wereldwijd fonds komt voor landen die extra kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering. Maar extra maatregelen om die opwarming tegen te gaan zijn dus niet aangekondigd. Wij vragen ons af of het organiseren van zo’n klimaattop eigenlijk nog wel zin heeft. See omnystudio.com/listener for privacy information.
