Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
Sep 8, 2025 • 22min
CO2 onder de zeebodem: doorbraak of tijdelijke uitweg?
Noorwegen start met het opslaan van miljoenen tonnen CO2 onder de zeebodem. Ook Nederland zet miljarden in op deze technologie. Maar is dit dé oplossing?Deze aflevering in het kort:☑️ Waarom Noorwegen met Northern Lights internationaal als voorbeeld geldt☑️ Wat de plannen van Porthos betekenen voor Nederland☑️ De impactpluim is voor Danielle de Nie van Wij.land en Aardpeer In Noorwegen is met het Northern Lights-project het grootste Europese initiatief voor CO2-opslag van start gegaan. Afgevangen uitstoot wordt in lege gasvelden onder de zeebodem geïnjecteerd. Het project geldt internationaal als toonbeeld: schaalbaar, commercieel haalbaar en met brede steun van industrie en overheid. Ook Nederland werkt intussen aan eigen grootschalige projecten. In de Rotterdamse haven moet Porthos de komende jaren miljoenen tonnen CO2 gaan opslaan en zo een cruciale bijdrage leveren aan de klimaatdoelen voor 2030.🎧 Luister ook | Zomercolumn Klaske Kruk: Grondstoffen, punt!Toch zijn er hobbels. De techniek is kostbaar en roept vragen op over veiligheid, lange termijn-effecten en politieke steun. Bovendien blijft de kritiek dat CO2-opslag slechts een dure tussenstap is, terwijl echte verduurzaming van de industrie achterwege blijft. Hoe groot is de belofte van deze technologie en hoe afhankelijk is ze van subsidies? In deze aflevering spreekt Harm met Hans Meeuwsen, directeur van Porthos. Hij vertelt over de stand van de Nederlandse projecten, de technische uitdagingen en welke rol CO2-opslag kan spelen in ons klimaatbeleid.🎧 Luister ook | Zomercolumn Yvette Watson: de rijkdom van genoegDe impactpluim is deze keer voor Danielle de Nie, oprichter van Wij.land en Aardpeer, zet zich in voor de transitie van landbouw en natuur. Met Wij.land werkt ze in het 125.000 hectare grote veenweidegebied rond Amsterdam en Utrecht, samen met 400 boeren en experts. Daar bewijst ze dat duurzaam ondernemen loont. Via Aardpeer zorgt ze voor betaalbare grond: essentieel om natuurinclusieve landbouw mogelijk te maken en boeren letterlijk grond, tijd en geld te geven voor verandering.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Sep 1, 2025 • 22min
Steeds meer geld naar groene energie
Wereldwijd breken de investeringen in hernieuwbare energie opnieuw records. Maar kunnen we dit tempo volhouden?Deze aflevering in het kort:☑️ Wereldwijde investeringen in hernieuwbare energie bereiken records☑️ Kleinschalige zonneprojecten blijken de motor achter de groei☑️ Impactpluim voor World Youth 4 Climate JusticeDe energietransitie draait op volle toeren. In de eerste helft van 2025 werd wereldwijd maar liefst 386 miljard dollar geïnvesteerd in hernieuwbare energie, een stijging van 10 procent vergeleken met vorig jaar. Vooral kleinschalige zonneprojecten jagen die groei aan. Ze zijn snel te realiseren en leveren relatief snel rendement op, wat ze aantrekkelijk maakt voor zowel investeerders als lokale gemeenschappen. China verdubbelde zelfs de investeringen in deze categorie. Tegelijkertijd blijft offshore wind sterk groeien, met ruim 33 miljard dollar aan nieuwe projecten.🎧 Luister ook | De zomercolumn: grondstoffen, punt!Toch zijn er ook uitdagingen. In Europa stegen de investeringen met maar liefst 63 procent, mede dankzij stimulerend beleid en een aantrekkelijk klimaat voor duurzame financiering. In de Verenigde Staten daarentegen daalde het kapitaal voor hernieuwbaar met 36 procent – een signaal dat politieke keuzes direct invloed hebben op investeringsstromen. En dan zijn er de knelpunten: netcongestie, negatieve stroomprijzen en het trage tempo van grootschalige projecten. Hoe lossen we dat op? In deze aflevering van spreken we over deze kwesties met Adriaan Kamp van Energy for One World.🎧Luister ook | De zomercolumn: onzichtbaar gif in je lijfOns groene geweten Nikki Trip deelt een impactpluim uit aan de jongeren van World Youth 4 Climate Justice. Zij startten drie jaar geleden met een idee op eilandstaten als Vanuatu en Fiji en groeiden uit tot een internationale coalitie, met ook een sterke Nederlandse inbreng. Dankzij hun inzet vroeg de VN om een historische uitspraak van het International Court of Justice in Den Haag. Die was unaniem: landen kunnen juridisch verantwoordelijk worden gehouden voor klimaatverandering. Een krachtig precedent en - terecht - een impact-pluim.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Aug 25, 2025 • 23min
Bosbranden in Europa: de oorzaken, gevolgen en oplossingen
Deze zomer laaiden op tal van plekken in Zuid-Europa natuurbranden op. Van Griekenland tot Frankrijk en nu weer in Spanje. Wat zijn de gevolgen van al dat vuur?Deze aflevering in het kort:☑️ De impact van zoveel grote bosbranden in Zuid-Europa☑️ Plastictop in Genève mislukt, een terugblik☑️ KnopOm wil einde maken aan energiearmoedeDuizenden hectaren bos gingen de afgelopen maanden in vlammen op, dorpen werden geëvacueerd en het brandseizoen lijkt elk jaar langer te worden. Wat maakt deze branden zo heftig en wat betekenen ze voor ons klimaat? In deze aflevering spreken we met Guido van der Werf, hoogleraar mondiale koolstofcyclus en landgebruik aan Wageningen University & Research. Hij onderzoekt al jaren hoe natuurbranden ontstaan, wat hun impact is op ecosystemen en hoeveel CO2 ze wereldwijd uitstoten.🎧 Luister ook | Zomercolumn Klaske Kruk: Grondstoffen, punt!We bespreken de rol van klimaatverandering, maar ook van menselijk handelen. Want waarom zien we tegenwoordig branden buiten het traditionele zomerseizoen? En hoe lang duurt het voordat natuur zich herstelt? En kunnen we grote branden überhaupt voorkomen? Van der Werf legt uit hoe branden de mondiale koolstofcyclus beïnvloeden en waarom preventie minstens zo belangrijk is als blussen. Daarnaast kijken we dichter bij huis. Want ook in Nederland neemt het risico toe, bijvoorbeeld op de Veluwe en in droge duingebieden.🎧 Luister ook | Zomercolumn Yvette Watson: de rijkdom van genoegDeze week zet ons groene geweten Suze Gehem Roebyem Anders in het zonnetje. Als sociale ondernemer strijdt ze tegen energiearmoede, een probleem dat in 2024 ruim 510.000 huishoudens raakte. Bekend van zonnepanelenbedrijf Sungevity, richt Roebyem zich nu met haar initiatief KnopOm op woningcorporaties. Met innovatieve oplossingen zoals de ‘Warme Flat’, warmtepompen, zonnepanelen en een AI-model van TNO helpt ze woningen verduurzamen. Zo maakt ze duurzame energie bereikbaar voor iedereen en dus niet alleen voor mensen met een dikke portemonnee. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Aug 18, 2025 • 5min
Zomercolumn | De distelvlinder als transitieheld
Mensen kunnen veel leren van de distelvlinder, betoogt Aniek Moonen in haar zomercolumn. Deze gevleugelde wereldreiziger legt jaarlijks een migratiereis van 15.000 kilometer af, verspreid over tien generaties. De Amerikaanse fotograaf Lucas Foglia trok drie jaar met entomologen op om dit wonder vast te leggen en ontdekte hoe de route van de vlinder overlapt met die van menselijke migranten. Zijn werk laat zien hoe mens en natuur in beweging blijven, afhankelijk van samenwerking en bereidheid tot verandering. Deze maand maak je trouwens een goeie kans om de distelvlinder in jouw eigen buurt op een bloem te spotten. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Aug 11, 2025 • 3min
Zomercolumn | Wat als je niet wist wie je was?
De zomer is het perfecte moment om je keuzes eens vanuit een ander perspectief te bekijken. Nikki Trip geeft daarvoor de handvatten in haar zomercolumn.Stel je voor dat je niet wist of je arm of rijk bent, jong of oud, gezond of ziek. Zou je dan dezelfde keuzes maken? Deze gedachte van filosoof John Rawls helpt om eerlijker en duurzamer te denken over beleid, investeringen en de toekomst. Juist nu, in een tijd van verkiezingen en verandering, is het volges Trip goed om jezelf deze vraag te stellen. Het kan het begin zijn van beter en rechtvaardiger handelen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Aug 4, 2025 • 4min
Zomercolumn | De rijkdom van genoeg
Altijd meer die drang naar meer, meer, meer? Het is tijd om onze groeiverslaving los te laten en te kiezen voor échte rijkdom.We hebben genoeg om iedereen te voeden en de wereld mooier te maken. Toch blijven we streven naar groei, vanuit angst en gewoonte. Yvette Watson pleit in haar zomercolumn voor een andere mindset: niet meer winst of spullen, maar meer welzijn, creativiteit en verbinding. Bedrijven én mensen kunnen kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit. Zo ontstaat er een economie die groeit in wat écht telt: geluk, natuur en betekenisvolle relaties.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jul 28, 2025 • 5min
Zomercolumn | Grondstoffen. Punt.
Grondstoffen zijn de vergeten sleutel tot veiligheid, klimaatbeleid én migratievraagstukken. Tijd om dit eindelijk serieus te nemen.Dat stelt Klaske Kruk in haar zomercolumn. Grondstoffen bepalen anno 2025 onze veiligheid, onafhankelijkheid en geopolitieke positie. Minder verspillen en meer hergebruiken maakt Nederland minder kwetsbaar voor oorlog, migratie en schaarste. Slimme circulaire keuzes dragen niet alleen bij aan klimaatoplossingen, maar zorgen ook voor minder conflicten en minder migratiedruk. Dus aan alle verkiezingsprogramma-schrijvers: vergeet de korte slogans en zet gewoon op die poster wat echt telt. Grondstoffen. Punt.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jul 21, 2025 • 4min
Zomercolumn | Onzichtbaar gif in je lijf
Wat je koopt en eet maakt uit. Suze Gehem waarschuwt in haar zomercolumn voor de chemische indringers die overal in ons leven zitten.PFAS zitten in zonnebrand, pannen, regenjassen en zelfs pizzadozen. Deze ‘forever chemicals’ breken nauwelijks af en stapelen zich op in ons lichaam. Suze Gehem liet haar bloed testen en wat bleek? Net als vrijwel alle Nederlanders zat dat vol met deze schadelijke stoffen. PFAS kan het milieuschandaal van deze eeuw worden. De oplossing is wat haar betreft een algemeen verbod en werken aan alternatieven. Tot die tijd: let op wat je koopt, eet en smeert.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jul 14, 2025 • 3min
Zomercolumn | Zonder natuur geen economie
Bedrijven draaien op winst en technologie, maar vergeten vaak hun grootste levenslijn: gezonde natuur en ecosystemen.Zonder schone lucht, vruchtbare bodem en voldoende water is ondernemen onmogelijk. Toch bedreigt natuurverlies wereldwijd meer dan de helft van onze economie. Muriel Arts pleit in haar column daarom voor Nature-Based Solutions: investeringen die natuur herstellen én bedrijven beschermen tegen risico’s als overstromingen, oogstverlies en stijgende kosten. Bedrijven zijn geen buitenstaanders, maar medespelers. Wie natuurverlies aanpakt, bouwt volgens haar tegelijk aan een toekomstbestendige economie.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jul 7, 2025 • 24min
Wat planten ons leren over klimaat en biodiversiteit
De Hortus Botanicus in Amsterdam heeft een nieuwe klimaatkas geopend. Een plek waar tropisch regenwoud, subtropisch gebied en droge woestijn samenkomen. Wat vertelt dit ons over klimaatverandering, biodiversiteit en over onszelf?Deze aflevering in het kort:☑️ De Hortus Botanicus opent een volledig duurzame klimaatkas☑️ Hoe biodiversiteit onder druk staat en wat wij daaraan kunnen doen☑️ Meer klimaatrechtszaken, maar ook méér verzet tegen streng beleid In de nieuwe kas zijn drie klimaatzones ingericht: tropisch, subtropisch en woestijn. Bezoekers maken een reis langs planten uit verschillende ecosystemen die elk hun eigen manier hebben gevonden om te overleven in een veranderend klimaat. “Van reuzenlelies tot cactussen: de kas laat zien hoe planten reageren op hitte, droogte of juist overvloedige regenval. En dat is meer dan interessant, het is ook relevant. Want als planten verdwijnen, verdwijnt ook de basis van ons bestaan”, aldus Carlien Blok. Ze is directeur van Hortus Botanicus.🎧 Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenBlok legt uit hoe de kas niet alleen een visueel spektakel is, maar ook een bewustwordingsmachine. De biodiversiteit op aarde staat immers onder druk, met een miljoen soorten die mogelijk verdwijnen. Dat raakt ons voedsel, medicijnen en leefomgeving. Toch blijft het onderwerp vaak onder de radar. Waarom is dat eigenlijk? En hoe schud je mensen wakker zonder doemverhalen? Zelf iets doen tegen het verlies van biodiversiteit kan natuurlijk ook. Planten in plaats van stenen in de tuin, geen bestrijdingsmiddelen meer gebruiken, inheemse soorten kiezen en lokale natuurorganisaties steunen bijvoorbeeld.🎧 Luister ook | Kees Klomp pleit voor radicale herstart van de economieDaarnaast duiken we in de wereld van klimaatrechtszaken. Het Britse Grantham Instituut telde wereldwijd bijna 300 nieuwe rechtszaken in tien jaar tijd – vaak aangespannen door burgers tegen hun overheid. Maar er is ook een nieuwe trend: rechtszaken tégen strenger klimaatbeleid. Vooral in de VS proberen sommige staten klimaatactie juist terug te draaien. Wat zegt dit over het spanningsveld tussen politiek, recht en klimaat?See omnystudio.com/listener for privacy information.
