

Dick en Daniël Geloven het Wel
Nederlands Dagblad
Alles wat je wilt weten over geloof en kerk met elke week interessante gasten en altijd Dick Schinkelshoek en Daniël Gillissen. Elke vrijdag een nieuwe aflevering.
Episodes
Mentioned books

Dec 19, 2025 • 53min
#227 Hoe BN'er Joris Linssen geraakt werd in de kerk, en bij ds. Anne-Marie van Briemen uitkwam
Dick en Daniël smeden nu al plannen voor 2026. Wat vind jij als luisteraar? Welke onderwerpen moeten zij oppakken? En wie wil jij dat er aanschuift? Denk mee op nd.nl/denkmee en win een boekenpakket!
Met tv-presentator Joris Linssen en dominee Anne-Marie van Briemen. Het is bijna Kerst. Iedereen lijkt dan wel een beetje geloviger: kerststalletjes en kerstliederen overal, de kerken zitten vol. Hoe luisteren mensen die zich nooit gelovig zouden noemen naar al die bijbelverhalen? Wat spreekt hen aan in de kerk, en hoe sluit je daar als dominee en kerkganger bij aan?
Joris - bekend van o.a. tv-programma Joris’ kerstboom - werd bij het kerkasiel in Kampen zeer geraakt door wat gelovigen kunnen betekenen. Met dominee Anne-Marie van Briemen voerde hij lange gesprekken over geloof, in de aanloop naar zijn theatervoorstelling Lieve hemel. Dat gaat over het bijbelboek Ruth. Wat heeft Joris van dominee Anne-Marie geleerd? Is hij dichter bij het geloof gekomen?
‘Het valt me op dat jullie graag willen dat iemand bij de club komt’, zegt Joris lachend. Hij blijft zich niet-gelovig noemen, maar de ‘medemenselijkheid’ raakt hem diep. Al ziet hij ook christenen handelen in weerwil van een geloof. ‘Wees wat meer een Jezus!’
🎧 Twee eerdere afleveringen van Dick en Daniël die voorbij komen in deze podcast: #139 BN’er Bastiaan Ragas is na zijn ‘ommekeer’ gegrepen door de Bijbel https://open.spotify.com/episode/3pz4wFzIG0HyOyUIKOCc2O?si=qD2EFSECRHGoRktyMVqFHQ
#199 Keert het kerkasiel in Kampen zich niet vroeg of laat tegen de kerken? https://open.spotify.com/episode/5lv27BboKG4gpdYah4e3uv?si=x_imxzqGQnadaN2U-aWyTg
Theatertickets voor Joris Linssen zijn voorstelling: theaterlievehemel.nl

Dec 12, 2025 • 53min
#226 Het is zover: de Christelijke Gereformeerde Kerken zijn gescheurd. Wat betekent dit voor gewone kerkleden?
Dick en Daniël smeden nu al plannen voor 2026. Wat vind jij als luisteraar? Welke onderwerpen moeten zij oppakken? En wie wil jij dat er aanschuift? Denk mee op nd.nl/denkmee en win een boekenpakket!
Te gast zijn CGK-dominees Alwin Uitslag en Cees-Jan Smits. Ze staan hetzelfde in het geloof en óók in de gevoelige discussies als over de vrouw in het ambt. Ze willen allebei christelijk-gereformeerd blijven, en zouden zo samen avondmaal kunnen vieren. En toch horen ze straks niet meer bij hetzelfde kerkverband. De scheuring van de Christelijke Gereformeerde Kerken was al een tijdlang aanstaande, maar is nu een feit. Hoe kon dat zo mis gaan? Alwin, dominee op Urk en lid van de ‘Rijnsburg-groep’ en Cees-Jan, dominee in Papendrecht en vastbesloten om ‘gewoon christelijk-gereformeerd’ te blijven, gaan daarover met Dick en Daniël in gesprek. En met elkaar. ‘Hoe ver gaat de liefde dan volgens jou?’, vraagt Alwin aan Cees-Jan. ‘Is een onderdeel daarvan elkaar ook niet de waarheid zeggen?’ Bij Cees-Jan overheerst het verdriet. Hij hoopt intussen maar dat de scheurende christelijk-gereformeerden een ‘wakeup-call’ voor de gereformeerde gezindte zijn. ‘Misschien dat een onafhankelijke, derde partij eens met ons kan meekijken? Zelf komen we er niet meer uit.’
🎧 Eerdere afleveringen van Dick & Daniël over de CGK:
#54 Gaan de Christelijke Gereformeerde Kerken uit elkaar vallen?
https://open.spotify.com/episode/3rcSN0yy8MO30k8TiuKHK4?si=AymTAR-dT9WP20Muoc1gjg
#160 Waarom de kans groot is dat de Christelijke Gereformeerde Kerken gaan scheuren
https://open.spotify.com/episode/4dhqCkO490VrZ5ZBDPo77g?si=L8I4N9YsQXaFBY2TqtsZqA
#174 Wat vrouwen zelf eigenlijk vinden van de vrouwendiscussie in de Christelijke Gereformeerde Kerken
https://open.spotify.com/episode/4tEZDycqAU6Ly3FK8aSc9x?si=JFaqIJQnSTacRkMYxso9Qw
#187 Gaat deze oplossing de Christelijke Gereformeerde Kerken redden?
https://open.spotify.com/episode/7gbaZCOkV3zmi7m9SLPUN0?si=-xbAHC53Szm3bompjijaKg
#208 De Christelijke Gereformeerde Kerken storten in. Hoe moet het verder?
https://open.spotify.com/episode/3sO3yjK78loEWCnsxz836I?si=Z1AZOcGhTZ-UivprLh6hLw

Dec 5, 2025 • 49min
#225 Kan de geloofsbelijdenis van Nicea christenen weer bij elkaar brengen?
Dick en Daniël smeden nu al plannen voor 2026. Maar wat vind jij als luisteraar? Welke onderwerpen moeten zij oppakken? En wie wil jij dat er aanschuift?
Denk mee met Dick en Daniël op nd.nl/denkmee en win een boekenpakket!
===
Met Bert Jan Lietaert Peerbolte, hoogleraar Nieuwe Testament aan de VU en Jeroen Kloosterman, hersteld-hervormd predikant in Lunteren. De Apostolische Geloofsbelijdenis (of ‘12 Artikelen’) - die kennen de meeste kerkgangers wel. De langere van ‘Nicea’ is een stuk minder bekend, maar ‘minstens zo rijk’, zegt Jeroen. De Geloofsbelijdenis van Nicea is (deels) ontstaan tijdens het gelijknamige concilie dat dit jaar precies 1700 jaar geleden werd gehouden. Dé grote vraag die Nicea beantwoordt, is wie Jezus Christus precies is, legt Bert Jan uit. ‘En dat Hij net zozeer God is als God de Vader’. Dat had veel voeten in de aarde. Zo werd er tijdens het concilie - zelfs letterlijk - gevochten, en had de keizer een ongewoon grote vinger in de pap. Toch wil Jeroen in de uitkomst de leiding van God zien. Tijdens een conferentie in Iznik (zoals Nicea tegenwoordig heet) ervoer wat het betekent dat christenen van heel verschillende richtingen allemaal ‘Nicea’ onderschrijven. Kan de geloofsbelijdenis - in tijden van een scheuring in de Christelijke Gereformeerde Kerken - juist weer bij elkaar brengen? Want dit is het laatste document dat door zo ongeveer alle christenen ter wereld wordt onderschreven.
Hoe prachtig ook, Nicea heeft één groot probleem veroorzaakt: in het jaar 325 werd de band met het Jodendom en Joodse christenen radicaal doorgeknipt.

Nov 28, 2025 • 55min
#224 Is het avondmaal wel voor mij? Waarom reformatorische christenen ermee worstelen
De politici Chris Stoffer (‘lastige zondagen’) en Derk Boswijk (‘een worsteling’) gaan niet aan het avondmaal. Voor veel reformatorische christenen is hun ervaring herkenbaar. De vrees voor het avondmaal is groot. Ben ik bekeerd? Heb ik mij voldoende voorbereid? Voldoe ik wel?
Avondmaalsmijding komt veel voor in reformatorische kerken. Er zijn kerken van de Gereformeerde Gemeenten waar minder dan tien procent van de kerkgangers aan het avondmaal gaat.
Te gast zijn Maarten Wisse, hoogleraar dogmatiek, en Ditty Meerkerk, theoloog en contextueel therapeut.
Maarten legt uit dat de spanning rond het avondmaal zo oud is als het christendom zelf, maar dat de Nadere Reformatie hier een specifieke Nederlandse draai aan gaf. En avondmaalsmijding is breder dan alleen de gereformeerde gezindte - ook in de Protestantse Kerk blijven mensen thuis op avondmaalszondagen, alleen is het daardoor minder zichtbaar. Uit onderzoek van Ditty blijkt het belang van ‘de stem’ van ouders of grootouders die meeklinkt in de keuze om wel of niet aan te gaan.
Kun je van de avondmaalsvrees afkomen? Maarten vertelt dat hij er zelf voor koos om ‘gewoon te vieren in plaats van te voelen’. Ditty benadrukt dat pushen niet werkt. Ze pleit voor meer samen delen als gemeente. De echte doorbraak kan alleen komen door zoveel mogelijk aandacht te besteden aan ‘de overstelpende genade van God’.
📘 Besproken boek: ‘Te heilig om …? Avondmaalsviering in de gereformeerde gezindte’: https://www.debanier.nl/te-heilig-om
✏️ Analyse van Dick over avondmaalsmijding: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1289105/reformatorische-kerkgangers-blijven-massaal-weg-bij-het-avond
🎧 Podcast met Chris Stoffer: https://open.spotify.com/episode/3jM6cyn3kwYeN6TPeWqmJw?si=95KIZrqTRBS-SQlR1NB0mw
🎧 Podcast met Derk Boswijk: https://open.spotify.com/episode/2XZdADCp15bcWSpFtneHJ5?si=sTeqhYHnTlufI_VyXXiN1g

Nov 21, 2025 • 51min
#223 David de Vos reageert op kritiek dat hij zijn geloof kwijt is. 'Ik ben vrijer dan ooit'
David de Vos was de ideale schoonzoon, maar is nu het enfant terrible van evangelisch Nederland. Meer dan twintig jaar verkondigde hij het evangelie op podia in binnen- en buitenland. Maar hij stopt, want volgens hem hem zijn ‘alle mensen kinderen van God’. Dick en Daniël praten met David over wat hij over zich heen krijgt, maar stellen hem kritische vragen. Maakt het dan echt niet uit of je christen bent of niet? En wat betekent Jezus’ verlossingswerk nog? David benadrukt dat hij het geloof niet kwijt is, maar dat hij zijn theologische ontwikkeling juist als een verdieping ziet. En antropoloog en theoloog Miranda Klaver zit aan tafel om de ontwikkeling van David te duiden. Wat betekent zijn stap voor evangelisch Nederland? Geloven veel christenen niet uiteindelijk hetzelfde als David en waartoe kan dit leiden? En Miranda heeft tips voor mensen die in verwarring raken nu David een andere kant op gaat. ‘Lees een goed boek.’
David de Vos was eerder te gast bij Dick en Daniël:
#148 Van Jezus als quick fix naar eerlijk naar jezelf kijken. Hoe evangelische voorganger David de Vos veranderde https://open.spotify.com/episode/1VC8mSCleRm3XkZUfhFizV?si=UUvjtNA8R-aACscqju413A Zijn boek is verkrijgbaar via zijn eigen site: https://daviddevos.nl/webshop/ Miranda Klaver tipt het boek ‘De weg van vrede’ van theoloog Stefan Paas: https://www.kokboekencentrum.nl/boek/de-weg-van-vrede/

Nov 14, 2025 • 46min
#222 Nieuwe ‘theoloog der Nederlanden’ Arnold Huijgen over tiktokkende theologen en zijn scheurende kerkverband
Arnold Huijgen maakte naam met zijn boeken over Maria en de hel – geen thema’s waarover je dominees vaak hoort. De christelijk-gereformeerde Arnold ziet zich graag als ‘theoloog van de vergeten groenten’. Hij gaat aan op vergeten onderwerpen. Bij Dick en Daniël ontvouwt hij als kersverse ‘theoloog der Nederlanden’ zijn plan voor komend jaar. Wat hebben theologen te melden als catastrofes over de wereld trekken en, bijvoorbeeld door de klimaatcrisis, onze levens blijvend veranderen? In de podcast deelt Arnold ook zijn verdriet over de aanstaande scheuring van zijn christelijk-gereformeerde kerkverband – ‘Zo onnodig en zo onbijbels’ – en legt hij uit waar het groeiende aantal theologiestudenten volgens hem vandaan komt .Theologen zouden tot slot een voorbeeld moeten nemen aan tiktokkers: kun je als dominee ook in 30 seconden je punt maken?
Andere afleveringen met Arnold Huijgen:
🎧 #20 Waarom protestanten Maria nodig hebben
https://open.spotify.com/episode/4hewHt3qhGYsqhBpvz59Bk?si=w4jzt0yJRY-G2lMdt8EVlQ&nd=1&dlsi=01ce53a4d583498d
🎧 #127 Voor wie is de hel? https://open.spotify.com/episode/6k5gYkdyKIHM3h3cMZyMbz

Nov 7, 2025 • 50min
#221 Ben ik gered, en wat mag er voor het huwelijk? Zo werd Refoweb de vraagbaak van reformatorischen
Met Gert Janssen van Refoweb en panellid, dominee Arie Simons. 23 duizend vragen (!) heeft Refoweb in een kleine 25 jaar al beantwoord. Die variëren van ‘Hoe ver mag ik gaan tijdens mijn verkering?’ tot ‘Hebben dieren een ziel?’ en ‘Ben ik een kind van God?’. Waarom is er onder reformatorische jongeren zo’n enorme behoefte aan een ‘eigen’ online vraagbaak? Dick en Daniël zochten uit: 1 op de 5 vragen gaat over geloof, en 1 op de 3 over relaties en seksualiteit. Over dat laatste wordt niet open genoeg gepraat, zeggen Gert en Arie. ‘Eigenlijk zou Refoweb overbodig moeten zijn.’ Voor buitenstaanders gaat het soms om absurde vragen, maar in refo-kring is ‘een zuiver leven’ vaak een voorwaarde voor het ware geloof. De van oorsprong oud-gereformeerde Arie Simons kan zich goed verplaatsen in reformatorische vraagstellers die twijfelen over hun geloof, vertelt hij. ‘Eigenlijk ben ik een dominee voor het hele land.’

Oct 31, 2025 • 53min
#220 Twee Haagse dominees reageren op de verkiezingsuitslag. ‘Chris, ga je bijbel lezen’
Te gast zijn dominees Ad van Nieuwpoort en Bettelies Westerbeek. We leven daags na de Tweede Kamerverkiezingen. Ad en Bettelies werken beiden in Den Haag, maar in heel verschillende wijken. Hoe kijken ze naar de verkiezingsuitslag? Waar maken ze zich zorgen om? En hoe ‘politiek’ kun je als dominee zijn? In het arme Moerwijk heeft Bettelies oog gekregen voor het feit dat sommige partijen daadwerkelijk verschil maken, en andere niet. Ad schreef het boekje ‘Buig niet’ over hoe de Bijbelse Daniël waakzaam bleef in een autocratisch systeem. Dominees moeten volgens Ad werken aan meer ‘geestelijke weerbaarheid’ tegenover de machten van deze tijd. Verbijsterend vinden zowel Bettelies als Ad het gemak waarmee christenen zich laten inpakken door rechts-populistische partijen die flirten met het christendom. ‘Dan kies je voor de haat.’ Voor Chris Stoffer (SGP) die PVV verkiest boven GroenLinks-PvdA heeft Ad wel een advies: ‘Chris, ga je bijbel lezen.’
📘 'Buig niet'. Bijbels tegengif voor nu van Ad van Nieuwpoort is verschenen bij uitgever Prometheus en voor 17,50 euro verkrijgbaar bij de boekhandel.

Oct 24, 2025 • 53min
#219 Waarom je door de doop écht een kind van God wordt
Te gast is hoogleraar theologie Wim van Vlastuin. Hij schreef ‘In Christus gedoopt’ over wat in de gereformeerde traditie de doop werkelijk betekent. Je wordt als kind niet alleen maar lid van de kerk, of op de ‘erf van het verbond’ geplaatst. Je wordt een kind van God. Punt. De doop is zoals een trouwring, stelt Wim. Het ritueel is het teken van Gods huwelijksverbond met jou. Dus toen een man, die zes kinderen uit de kerk zag vertrekken, aan Wim vroeg: “Mag ik ervan uitgaan dat ze behouden zijn?”, kon hij dat alleen maar bevestigen. Zowel in strikt-reformatorische als in evangelische kring wordt er heel anders tegen de doop aangekeken, erkent Wim. ‘Meer vanuit ons mensen dan vanuit God.’ In de strikt-reformatorische kijk, die zich helemaal richt op de wedergeboorte, komt de doop ‘in de lucht te hangen’. In de kern is die opvatting volgens Wim dan ook niet gereformeerd meer. Betekent dit dat het niet meer uitmaakt of mensen geloven? En wat zou Wim, als fervent voorstander van de kinderdoop doen als een van zijn kinderen zou zeggen: pa, mooi wat je er allemaal over zegt – maar ik wil als volwassene opnieuw gedoopt worden?
📘 Meer informatie over het boek:
https://www.debanier.nl/in-christus-gedoopt
Wim van Vlastuin was eerder te gast
🎧 #156 Waarom de hersteld-hervormden zo aantrekkelijk zijn voor refo’s:
https://open.spotify.com/episode/0QzyFe6nzV6K92VTj9cZui?si=oqn4CVltQTunffCu1-2kCg
Dick en Daniël maakten eerder twee afleveringen over de doop:
🎧 #143 Een of twee keer dopen? - hoe kerken uit deze discussie kunnen komen:
https://open.spotify.com/episode/3EKiFAbGoXMifkpWPybMuf?si=tJkV8UoWQ06bYTiLrO7ubQ
🎧 #152 Waarom de doop steeds minder voorwaarde wordt om bij de baptisten te horen:
https://open.spotify.com/episode/4SlvCj6w1JvPP8vu1UXagc?si=eXT78Pq8RoSYGmhluUJlVw

Oct 17, 2025 • 52min
#218 Bidden heeft wél zin zegt Derk Boswijk (CDA) tegen zijn partijleider Henri Bontenbal
Te gast is Derk Boswijk, nummer 3 op de CDA-lijst en ‘misschien wel het meest behoudende CDA-Kamerlid’. Hoewel hij in een SGP-bubbel leeft, kiest Derk principieel voor het CDA. Waarom? Daarvoor vertelt hij het bijbelverhaal van de profeet Elia en stalmeester Obadja (1 Koningen 18). Voor Derk is de zondag heilig. Liefst twee keer naar de kerk in zijn hervormde gemeente, en geen mediaoptredens. ‘Als Buitenhof belt, kom ik niet.’ Derk heeft liever een orgel en psalmen (en een handvol oude, vertrouwde gezangen) dan Opwekkingsliederen, en als mensen hem na de dienst aanschieten, neemt hij bewust de tijd. ‘Ook al heb ik er niet altijd zin in.’ Anders dan zijn partijleider Henri Bontenbal gelooft Derk wel dat bidden voor ‘onbenullige dingen’ zin heeft. Voor Nederland bidt hij veel om ‘saaie politiek’. Want de polarisatie baart hem ernstig zorgen. Hoewel zeer gelovig en kerkgaand mijdt Derk liever het avondmaal. Want is hij daarvoor goed genoeg? ‘Dat is wel een worsteling.’
🎧 Dick & Daniël spraken in 2022 met Henri Bontenbal:
#73: Hoe een christelijke politicus in de energiecrisis lichtpuntjes ziet
https://open.spotify.com/episode/0KgnE3mPrL05LqswakfOgD?si=AM2MDDuLSj-rHwpD1PKQLw
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.


