De Universiteit van Nederland Podcast

“Doen we zo nog één biertje op het terras?” Je had je nog zo voorgenomen om een dagje geen alcohol te drinken, maar ach, het is wel zo gezellig. Daarbij, dat ene drankje kan vast niet zoveel kwaad. Toch hebben we in Nederland ruim een miljoen probleemdrinkers en is alcohol de grootste oorzaak van verslaving. Hersenwetenschapper Janna Cousijn van de Erasmus Universiteit Rotterdam doet al jaren onderzoek naar het verslaafde brein en vertelt dat het probleem van alcoholverslaving zich waarschijnlijk al ontpopt ver voordat jij je eerste biertje opentrekt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een herinnering van wat je 10 jaar geleden deed, of een schattige foto van je neefje of nichtje. Sociale media houden ons volledige leven voor ons bij. Alleen blijft het niet bij ons verleden, ze kunnen ook steeds beter de toekomst voorspellen. Weten grote techbedrijven wat jouw volgende baan is? En zelfs of je over twintig jaar een ziekte krijgt? Je hoort het van privacy-expert Bart van der Sloot van Tilburg University.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er dreigt een oorlog... Met mogelijk nog grotere gevolgen voor ons dan de oorlog in Oekraïne. China is eropuit om het naastgelegen eiland Taiwan in z’n greep te krijgen. Het is een conflict dat al tientallen jaren speelt. China-expert Casper Wits van Universiteit Leiden legt in deze aflevering uit waarom de spanning juist nu zo hoog oplopen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zou jij een bak vol sprinkhanen eten of kruipen door de modder om bij een studentenvereniging te horen? In deze aflevering duikt sociaal psycholoog Roos Vonk van de Radboud Universiteit in de eeuwenoude traditie van ontgroeningen bij studentenverenigingen. Ze legt uit wat het nut is van dit ritueel, waarom het wél blijkt te werken, maar ook waarom niemand lijkt in te grijpen als het uit de hand loopt.Wil meer weten? Roos Vonk brengt in 12 september haar boek 'Mijn ego heeft altijd gelijk' uit. Dat gaat over zelfbedrog en is inhoudelijke nauw verbonden met deze podcast. Het is inmiddels te reserveren via de bekende boekenverkoop-kanaal zowel online als offline.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bijna de helft van de Nederlandse dijken is afgekeurd. Werk aan de winkel dus. En als het aan wetenschappers ligt, gaan die dijken er heel anders uitzien dan nu. Weg met de bakken cement of de klassieke grasmatten, wat we nodig hebben zijn: bloemetjes. In deze aflevering vertelt ecoloog Hans de Kroon (Radboud Universiteit) waarom juist bloemen ons beschermen tegen het woeste water.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 1 juli 2023 start het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Het is dan 160 jaar geleden dat slavernij bij wet werd afgeschaft en 150 jaar geleden dat slavernij daadwerkelijk stopte. Koning Willem-Alexander spreekt tijdens de nationale herdenking en in het nieuws wordt druk gespeculeerd over de vraag of hij excuses zal maken. Wat zou dat betekenen? Je hoort het in deze podcast met antropoloog Guno Jones en hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart (VU).See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Sranantongo (Surinaams) is een vreemde taal. 'Sranan' bestaat uit woorden die afkomstig zijn uit allerlei talen van over de hele wereld. De geschiedenis van Sranantongo is niet los te zien van slavernij en toch het is ook iets moois. Sranan is een taal die leeft, ook tatas hebben het tegenwoordig over patas. Fresco Sam-Sin taalwetenschapper (Universiteit Leiden) en directeur van het Taalmuseum, vertelt graag over de taal van zijn oma. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens de wet ben je op je achttiende volwassen. Je mag stemmen, alcohol kopen, autorijden en een lening afsluiten. Maar neuropsycholoog Barbara Braams (VU) legt in deze aflevering uit dat je hersenen op die leeftijd nog volop in ontwikkeling zijn: zoals het deel van je hersenen dat belangrijk is bij het controleren van impulsen en het remmen van ongewenst gedrag.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie wel eens een vleesvervanger uit de supermarkt op zijn bord heeft liggen weet - het lijkt niet op vlees. En de meningen zijn verdeeld, maar echt lekker is het ook niet altijd. Dat kan beter vindt levensmiddelentechnoloog Miek Schlangen (Wageningen University). Zij werkt aan een vleesvervanger die wél lijkt op vlees, en tegelijkertijd ook nog eens een heel stuk duurzamer is.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Grote kans dat je op dit moment iets draagt, een t-shirt of sneakers, gemaakt door Oeigoeren in heropvoedingskampen. China-expert Casper Wits van de Universiteit Leiden neemt ons deze aflevering mee naar West-China. Hier wonen de Oeigoeren, een islamitische bevolkingsgroep. Zij worden door de Chinese regering vervolgd en gevangengezet in kampen waar ze onder dwang werken, bijvoorbeeld in katoenproductie. Maar dwangarbeid is slechts een klein onderdeel van een nog veel groter leed: de culturele uitwissing van een heel volk…See omnystudio.com/listener for privacy information.