drie boeken

In deze 100ste aflevering is mijn gast de Nederlandse cabaretier Freek de Jonge.  Freek de Jonge werd geboren in 1944, zijn vader was dominee. Samen met Bram Vermeulen vormde hij Neerlands Hoop, In Bange Dagen, waarmee ze het Nederlandse cabaret voor altijd zouden veranderen. Later ging Freek de Jonge solo. Hij maakte conferences en theater, schreef boeken, maakte films, presenteerde op televisie en maakte muziek, hij kwam op 1 in de Nederlandse hitparade met Leven na de dood. Freek de Jonge is een monument in het Nederlandse cabaret en cultuurleven. Hij trouwde in 1971 met Hella. Zij is beeldhouwster, kostuumontwerpster, schrijfster en de vrouw die ervoor zorgt dat er enige structuur zit in het huishouden.  Freek nodigde mij bij hem thuis uit, in Muiderberg in Nederland. Toen ik aanbelde, deed Hella open en liet mij het schilderij zien waaraan ze werkte voor een tentoonstelling. Daarna kwam Freek mij halen voor ons gesprek. We wandelden door het huis, door de living, langs een piano, door een lange gang, en gingen achteraan in het huis zitten, in de werkplaats van Freek. Ik zag een boekenkast, een gitaar, een foto van Neerlands Hoop en aan een andere muur een grote tekening van Gerard Reve. We gingen zitten aan het bureau van Freek, waarop een laptop stonden en hier en daar boeken lagen.  Ons gesprek ging uiteraard over lezen, over de opdracht die hij zichzelf gesteld heeft om klassiekers te lezen, over zijn leesritueel ’s avonds in bed. Over opgroeien in een religieus huis, over hoe Bram Vermeulen het talent in hem naar boven haalde, én over de boekenreeks waaraan hij nu aan werkt: zijn memoires. Wat je niet kan horen, is het typische Freek de Jonge monkellachje, zo bekend van zijn optredens - waarmee hij mij tijdens het gesprek zat aan te kijken.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Freek de Jonge zijn:  1. Fernando Aramburu: Vaderland  2. Tara Westover: Leerschool  3. Tobi Lakmaker: De geschiedenis van mijn seksualiteit

Tinne Van der Straeten (1978) is politica voor de partij Groen!. Ze heeft een advocatenbureau in de energiesector en is huidig federaal minister van energie in de regering van Alexander De Croo. Ze heeft twee dochters en woont in Koekelberg bij Brussel.  We hadden afgesproken op haar kabinet, in de gigantische Financietoren aan de Kruidtuinlaan in Brussel. Het ministerie van energie was net van verdieping verhuisd. Het bureau van de minister kijkt uit op de Brusselse Botanique. In haar bureau: een plooifiets, papieren, én een stapeltje van niet drie, maar vier boeken.  In ons gesprek vertelt ze welke (vreemde) vraag ze ooit stelde aan dichter Peter Verhelst. Over haar mailtje naar Jeroen Olyslaegers. Over naar de bibliotheek gaan en boetes betalen, over haar dochters, over de dichtbundel die steeds klaarligt op de kast in haar bureau. Op het einde gaat het even over Kristof Calvo. Tinne Van der Straeten werd minister en Kristof Calvo niet, een moeilijke en pijnlijke episode bij Groen! een tijd geleden.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Tinne Van der Straeten zijn:  1. Nino Haratischwili: Het achtste leven  2. Jeroen Olyslaegers: Wil  3. Judith Vanistendael: Penelope

Stephan Vanfleteren (1969) is fotograaf, bekend van heel wat iconische foto’s. Hij heeft een aantal groten der aarde gefotografeerd, maar ook van heel wat Belgen is zijn foto dé foto die iedereen kent. Zijn werk wordt internationaal tentoongesteld en wereldwijd gepubliceerd in kranten. Hij heeft met zijn werk ook heel wat prijzen gewonnen en kreeg een eredoctoraat aan de VUB. Hij heeft een heel aantal fotoboeken uitgebracht: Belgicum, Atlantic Wall, Charleroi, Flandrien over wielrennen, Surftribe en Portret. Een recent boek van hem is Dagboek van een fotograaf, waarin hij zijn wandelingen tijdens corona beschrijft, en waarin geen enkele foto staat.  We hadden afgesproken in Veurne, waar hij samen met zijn vrouw Natacha in een oud bankgebouw woont. Onderaan is zijn atelier én de uitgeverij Hannibal Books, die ze samen opgericht hebben. Voor ons gesprek gingen we naar beneden, naar een klein kamertje in de kelder, waar twee zetels staan, een tafel, en waarvan de vier muren bomvol kleine foto’s hangen, een overblijfsel van zijn retrospectief project Present.  Ons gesprek ging over Ilja Leonard Pfeijffer, wat er gebeurde toen Stephan Vanfleteren tegen Pfeijffer zei dat hij zijn covers lelijk vond. En hoe daaruit een intense samenwerking ontstond. Hij spreekt over zijn dyslectie, hoe die hem een trage lezer én een fotograaf maakte. Over fotografie, vormgeving en literatuur. En hoe ik stress had om een selfie te nemen met de grootste fotograaf van ons land.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Stephan Vanfleteren zijn:  1. Ilja Leonard Pfeijffer: La superba  2. Andrew Roth: The book of 101 books: Seminal photographic Books of the Twentieth Century  3. Dylan Thomas: Collected Poems

Astrid Barbier (1996) behoort tot de Belgische schaaktop. Ze begon al op heel jonge leeftijd te schaken en werd Belgisch kampioen in 2014. Haar zus werd recent ook Belgisch kampioen, en ook haar broers zijn schakers. Na haar studies ging ze werken als coördinator kinderwerking in Brussel.  We spraken elkaar in het appartement in Brussel waar ze nu nog met haar ouders woont. Binnenkort gaat ze alleen wonen. We gingen zitten in de living. Astrid vertelt over schaken vanaf je vier jaar in een gezin waarin iedereen schaakt. Over het boek dat ze las tijdens haar studie en dat haar veranderde, en dan vooral de manier waarop ze communiceert. Het gaat over haar dyslectie en of dat haar schaken slechter of beter maakt. En ik vraag haar wat ze van de Netflix-reeks The Queen’s Gambit vindt.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Astrid Barbier zijn:  1. Ludo Enckels: Ben ik dom?  2. Marshall Rosenberg: Geweldloze communicatie  3. Naïma Charkaoui: Racisme: Over wonden en veerkracht

Bart Stouten (1956) is presentator op de klassieke radiozender Klara. Hij presenteert zijn laatste uitzending op de dag dat deze aflevering online komt. Eerder werkte hij voor literaire en culturele programma’s op de radio en maakte hij zelfs een reeks hoorspelen, ondermeer van werk van Samuel Beckett. Bart Stouten is de meest poëtische van alle radiopresentatoren. Elke presentatie van hem is bijna een gedicht. Als schrijver maakte hij een essay over Proust en Beckett.  Hij woont zelf in Antwerpen, maar wilde voor ons gesprek absoluut naar het Plantin en Moretus-museum in Antwerpen, de plaats waar de boekdrukkunst ontstaan is. We gingen zitten op een bankje in de tuin van het prachtige museum.  Bart Stouten vertelt over Marcel Proust, hoe die hem bijna letterlijk genezen heeft nadat zijn ouders en zijn zus vroeg gestorven waren. Over zijn correspondentie met de maîtresse van Samuel Beckett, en zijn ontmoeting met de Canadese bestseller schrijver van een van zijn drie boeken. Het gaat over radio presenteren en poëzie schrijven, en over wat hij gaat doen nu hij met pensioen gaat.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Bart Stouten zijn:  1. Marguerite Yourcenar: Hadrianus' Gedenkschriften  2. John Williams: Stoner  3. Yann Martel: Het leven van Pi

Greet Op de Beeck (1971) was jarenlang journaliste bij de VRT, werkte voor radio en TV, en werd wereldberoemd in Vlaanderen door haar deelname aan De Slimste Mens Ter Wereld. In 2005 moest ze weg van de politieke redactie omdat ze een relatie had met politicus Patrick Dewael, met wie ze intussen getrouwd is. Na de VRT, en na een sabbatjaar ging Greet Op de Beeck werken als adviseur op het kabinet van Bart Tommelein en nu bij minister Bart Somers, bij wie ze adviseur communicatie is.  Ik was bij haar thuis in Tongeren, in een huis waar ik overal propere stapeltjes boeken zag liggen of staan, op tafeltjes of in boekenkasten. En naast één van die kasten - een kast met een speciale naam - gingen we zitten, aan een bureau, naast ons een kamer met een piano, om over boeken te praten.  Ons gesprek gaat over de leeskring in Tongeren waarvan ze de voorzitter is, en over de naam van de leesclub, die ook de titel van een boek is. Over de tijd die ze als kind doorbracht in de bibliotheek. Over waarom ze geen dystopische romans leest, en over haar speciaal schap.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be De drie boeken van Greet Op de Beeck zijn:  1. José Saramago: De stad der blinden  2. Simon van Booy: De Illusie van alleenzijn  3. Henning Mankell: Italiaanse schoenen

Walter Prevenier (1934)is historicus gespecialiseerd in de geschiedenis van de middeleeuwen, paleografie en oorkondenleer. Paleografie is de studie van oude handschriften. Hij doceerde aan de Universiteit Gent, maar ging in zijn carrière ook verschillende keren lesgeven in de Verenigde Staten. Hij gaf de populaire basiscursus Historische kritiek, die ik zelf ooit heb kunnen volgen. Hij is getrouwd, heeft twee dochters en twee kleinkinderen.  We spraken elkaar in zijn appartement aan de Bijloke in Gent. Walter Prevenier kiest drie boeken waarmee hij een heel persoonlijke band heeft, en in het geval van Stefan Hertmans - zijn eerste boek - zorgt hij zelfs voor een persoonlijke aanvulling op het boek. Ons gesprek gaat over het leven als professor aan de universiteit, over geschiedschrijving, over waarheid en leugen en wat ertussen zit, over bronnenonderzoek en fake news. Hij vertelt over het boek dat hij vond in Parijs en dat zijn leven veranderde. Over de Bourgondiërs én het boek waarmee hij nu bezig is.  Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Walter Prevenier zijn:  1. Stefan Hertmans: De opgang  2. Bart Van Loo: De Bourgondiërs  3. John Williams: Stoner

Fien Sabbe (1966) is bekend als radio- en tv-presentatrice.  Ze werkte ondermeer voor Radio Donna, presenteerde het cultuurprogramma L!nk op Canvas, ze was jarenlang gastvrouw van het Filmfestival Gent en het gezicht van de boekenprijs De Gouden Uil. Fien Sabbe werkt nu als advocate. Ze presenteert ook het boekenprogramma Uitgelezen van de Vooruit in Gent, waar ik haar enkele maanden voor deze opname ontmoette. Ik moest toen als gast zelf enkele boeken lezen en een eigen boekentip meebrengen. Ik ging naar haar toe in Heusden bij Destelbergen, in het huis waar ze woont met haar man en haar twee zonen. We ging zitten aan de eettafel, iets verder stond de witte boekenkast waar ze mij tijdens het gesprek mee naartoe zou nemen. Fien Sabbe vertelt over haar voorkeur voor dunne boeken, dat ze traag leest, maar dat er iemand in huis is die nòg trager leest. Ze vertelt hoe het is om Uitgelezen te presenteren en wat de invloed is op je leven als lezer. En we hebben geroddeld over Jos Geysels (ok, gepraat eerder dan geroddeld, maar toch. De woorden: achter zijn rug zijn toch gevallen) Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Fien Sabbe zijn:  1. Jean de la Ville de Mirmont: De zondagen van Jean Dézert  2. Robert Seethaler: Een heel leven  3. Philippe Claudel: Het verslag van Brodeck

Jan De Meulemeester (1980) is journalist. Hij studeerde geschiedenis, begon als redacteur voor Het Nieuwsblad en voor Terzake, ging voor het VRT-journaal werken en werd politiek journalist bij het VTM Nieuws. Op dit moment is hij nieuwsanker op zakenzender Kanaal Z en doet hij interviews op Vlaams Parlement tv.  Ik ging langs bij hem thuis in Edegem bij Antwerpen, waar zijn vriendin boven zat te telewerken, en wij beneden gingen zitten, aan de grote eettafel, om over boeken te praten. Ons gesprek ging over zijn fascinatie voor fossielen en politici, over ijdelheid in de politiek. Hij vertelt welk boek Bart De Wever hem aanraadde. We hebben het ook veelvuldig over het boek dat hij misschien zelf gaat schrijven. Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Jan De Meulemeester zijn:  1. Daniel Kahneman: Ons feilbare denken  2. Anthony Everitt: De geboorte van Rome  3. Richard Dawkins: The Selfish Gene

Wivina Demeester (1943) is een Belgische politica. Ze heeft voor haar partij CD&V verschillende ministerposten bekleed, ondermeer Financiën, Begroting, Welzijn, Gezin en Gezondheidsbeleid. Ze heeft tijdens haar indrukwekkende politieke carrière gewerkt aan de wet op orgaantransplantatie, het rookverbod in openbare gebouwen en de aanstelling van een Vlaamse bouwmeester. Ze kreeg ook een eredoctoraat van de KU Leuven voor haar inzet op het vlak van de ontwikkeling van de bio-ethiek in België. Buiten de politiek heeft Wivina Demeester in Zoersel Monnikenheide opgericht, een dienstencentrum voor mensen met een mentale handicap. Haar zoon Steven is geboren met het syndroom van Down. Ik was bij haar thuis in Zoersel, waar je als je binnenkomt meteen omsingeld bent door boeken. In elke richting waar je kijkt, staat een overvolle boekenkast. Vanop de plaats waar ik zat aan haar bureau tijdens ons gesprek, zag ik er een vijftal. Wivina Demeester stroomt over van enthousiasme over boeken. Ons gesprek gaat over hoe ze soms samen met haar man hetzelfde boek leest, zij op e-reader en hij het fysieke exemplaar. Over wat ze herkende in het boek A Promised Land van Barack Obama. Over dementie, covid en volksgezondheid. Over haar favoriete ministerpost. En helemaal op het einde vertelt ze dat ze nog gebabysit heeft op een monument van de Vlaamse literatuur. Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.be  De drie boeken van Wivina Demeester zijn:  1. John Bayley: Elegie voor Iris  2. Mark Haddon: The Curious Incident of the Dog in the Night-Time  3. Ann Heberlein: Hannah Arendt