Historische BoekenCast

Napoleon maakte goede sier met zijn exotische lijfwacht Roestam de Mammeluk. Maar wie was deze schildwacht die 's nachts op een kleedje voor het bed van de keizer lag? Zijn biograaf Jos Gabriëls schuift aan om verhaal te vertellen van Napoleon en zijn favoriete lijfknecht.Het Tokio Tribunaal was een rechtspraak van de overwinnaars en vanaf het begin omstreden in Azië. Wie waren de Amerikanen en andere westerlingen om Japan moreel de les te lezen, vroegen veel betrokkenen zich af. Anne-Lot Hoek bespreekt Het Tokio Tribunaal, een opzienbarend boek van Gary J. Bass over Aziatische tegenhanger van Neurenberg.Johan Huizinga, Nederlands beroemdste historicus, is vooral bekend van zijn klassieker Herfsttij der Middeleeuwen. Een van zijn andere boeken, Homo Ludens, gaat over de spelende mens. Het was een waarschuwing tegen de vervlakkende tijdsgeest en een treurzang over een voorgoed vergane wereld. Pieter van Os beveelt de eerste dertig bladzijden van harte aan.

Annet Mooij schuift aan om te vertellen over haar biografie Alles gaat op vroeger terug. Ischa Meijer 1943-1995. Hij was een even hoekige als onmogelijke bevrijder van de 'tweede generatie oorlogsslachtoffers' en leed aan wat we nu extreem grensoverschrijdend gedrag zouden noemen. 'Hij noemde zichzelf slachtoffer van de slachtoffers en schreeuwde dat van zich af.'Het tafelkleedje voor Hitler zou de familie van historicus Bas Von Benda-Beckmann behoed hebben voor het verlies van hun zuivere Arische stamboom. De leugen dat de Von Benda's geen of goede nazi's waren, wordt door de historicus in deze voorbeeldige familiegeschiedenis volledig ontkracht, aldus boekbespreker Bas Kromhout.En deze maand in Historisch Nieuwsblad: een dossier over nepnieuws, onzin en opruiing. De boekdrukkunst leidde tot miljoenen publicaties. Maar was alles wat gedrukt werd waar? Veel Europeanen betwijfelden dat – en raakten met elkaar in conflict. 

'Inclusieve politiek bestond al in de vroege negentiende eeuw, ver voordat wij het uitvonden', zegt Joris Oddens. 'Burgers dienden voor alles en nog wat verzoekschriften in bij een bepaald niet dove overheid.' Hij schreef Op veler verzoek, over de petitie-rage van vroeger. 'De roemruchte kloof zou ermee gedicht kunnen worden,’ meent de historicus.Hij liet zijn gasten op scheetkussens zitten en liet na het diner soms tamme leeuwen en luipaarden op ze los. Mary Beard begint haar nieuwste boek met de slechtste Romeinse keizer ooit, Elagabalus. Hij was geen uitzondering, maar epidemisch voor hoe de keizers regeerden. 'In het Romeinse rijk heerste het theater van angst, zo maakt de auteur overtuigend duidelijk,' vertelt recensent Manon van der Heijden.'Je kunt hem zien als de Elon Musk van zijn tijd, maar hij was de Erasmus van het drukkersvak, een wijze en gematigde middenstander.' Annegreet van Bergen vertelt over de invloedrijke zestiende-eeuwse drukker en uitgever Christoffel Plantijn, en het boek dat zijn biograaf Sandra Langereis schreef: De Woordenaar.

Een flesje balsemolie voor het lijk van Willem van Oranje en een potje poeder uit de pruikentijd. Gewapend met geur-attributen vertellen Inger Leemans en Caro Verbeek over hun boek Neuswijzer. Geuratlas van de Lage Landen. 'Het verleden moet je ruiken,' zeggen de geurhistorici.'Bruno de Wever is een beetje de Loe de Jong van Vlaanderen,’ aldus Wim Berkelaar. 'De Belgische historicus dook in het foute Vlaamse verleden van zijn familie en schreef zijn leven lang over de schaduwkant van het Vlaamse nationalisme, dat nog altijd een tijdbom is bij onze zuiderburen.''Het is de enige en unieke foto van een slaapzaal in het Lloyd-Hotel waar vóór de oorlog Joodse vluchtelingen werden opgevangen. Je begrijpt het meteen als je dit ziet, dit was het Ter Apel van eind jaren dertig.' Bas Kromhout over een zeer bijzondere fotobijlage in het nieuwste nummer van Historisch Nieuwsblad.

Voor deze extra aflevering van de Historische BoekenCast strijken Jos Palm, Wim Berkelaar en Manon van der Heijden neer op het Geschiedenis Festival in Haarlem. Tijdens een live-opname met publiek schuiven historici aan om te vertellen over hun boeken en leestips.Philip Dröge fietste door Amerika om de laatste resten van ‘de tawl’ te ontdekken: de taal van Nederlandse immigranten die moest wijken voor het moderne Amerikaans. Het klonk, aldus een beschaafde tijdgenoot, als 'het kwaken van kikkers' en werd gesproken door 'wild, onbehouwen, ruig en meestal dronken volk.' Zo brengt De Tawl van Philip Dröge je rechtstreeks naar een voorgoed verloren gewaande tijd.Beatrice de Graaf bespreekt een van haar favoriete klassiekers: Van Hollandse jongens in de Franse tijd van W.G. Van Hulst. Het boek verhaalt hoe de dappere Jan Pommer – als een Hansje Brinker – Holland redde van de Franse bezetter in de vroege negentiende eeuw.Er wordt nogal wat overhoop gehaald in De Patriarchen. De oorsprong van de ongelijkheid van wetenschapsjournalist Angela Saini. Het boek knaagt doortastend aan de wortels van de gewaande mannelijke almacht als historische onvermijdelijkheid. Saini bewijst dat het patriarchaat steeds weer opnieuw moet worden bevochten door de heren der schepping, oordeelt recensent Manon van der Heijden.Ze was geen prinses als Sissi, maar een keiharde tante en ook nog eens mooi en charmant. Elizabeth Stuart, de kleindochter van de onthoofde Mary Stuart, kreeg in haar tijd een slechte pers: ze zou meer van haar aapjes houden dan van haar kinderen. Ten onrechte, vindt biografe Nadine Akkerman. 'Stuart was een zelfstandige vrouw, dat was een beetje wennen in de zeventiende eeuw.' Haar boek De Hartenkoningin maakt van Stuart een serieus te nemen vrouw.

In deze aflevering van de Historische BoekenCast schuift historicus Jeroen Koch aan om over zijn nieuwe boek De Kesslers te vertellen. Bas Kromhout bespreekt het boek Oorlogswinst van Gert Jan van Setten, die beschrijft hoe de Duitse bezetter aan de basis stond van onze verzorgingsstaat. Ten slotte tipt Luc Panhuysen het boek Mortal Secrets over Wenen en Sigmund Freud. De moderne mens was geen rationeel wezen, ontdekte de grondlegger van de psychoanalyse. De mens was maar een aap met verstand.

In de nieuwe aflevering van de Historische BoekenCast vertelt Frank Dragtenstein over zijn even indrukwekkende als ontluisterende boek Káasi, de rebellenleider. Het vroege verzet tegen de slavernij in Suriname. Anne-Lot Hoek bespreekt Een volksvreemd vermaak van Lizzy van Leeuwen: 'een verrassend boek over een ten onrechte verwaarloosde geschiedenis.’ Tot slot vertelt hoofdredacteur Bas Kromhout over de nieuwe verhalen in Historisch Nieuwsblad.

In deze aflevering van de Historische BoekenCast vertelt Tom Buijtendorp hoe Julius Caesar zich in de Lage Landen warmliep voor zijn dictatorschap in Rome. Manon van der Heijden las Zie de ander. Een open blik op migratie van Annemarie Cottaar, en Pieter van Os tipt een boek over Zog, de eerste en enige koning van Albanië.

In deze aflevering van de Historische BoekenCast waarschuwt kunsthistoricus Thijs Weststeijn voor de gevolgen van de klimaatcrisis voor werelderfgoed. Hoofdredacteur Bas Kromhout vertelt over nieuwe artikelen uit Historisch Nieuwsblad, en het nieuwste boek van classicus Tom Holland, Pax, wordt besproken. Daaruit blijken het geweld, overspel en gekonkel aan het Romeinse keizerlijk hof. 

In deze aflevering van de Historische BoekenCast vertelt historicus Wim Willems over de stille emancipatie van zijn generatie. Recensent Manon van der Heijden bespreekt een boek over de geschiedenis van Zuid-Azië. Hans Goedkoop tipt een boek over de Shoah en Olaf van Nimwegen vertelt over Willem V, waarin hij pleit voor een eerlijker beeld van deze Oranje. 'De man verdient beter dan zijn reputatie, want hij werd gedemoniseerd door zijn politieke tegenstanders.'