FD Toegevoegde Waarde

Deze week stond in het teken van het rapport van Peter Wennink. De oud-topman van ASML is door het kabinet gevraagd advies te geven over de Nederlandse economie en hoe we ons verdienvermogen kunnen vergroten. Al maanden wachten we hierop en vrijdag was het dan eindelijk zover, het rapport: De route naar toekomstige welvaart kwam uit, met de ondertitel: Een sterk Nederland in een relevant Europa. We gaan in op de zorgen van Wennink en kijken naar de oplossingen die hij biedt. We hebben lof, maar moeten zeker ook wat kritische kanttekeningen plaatsen.  In zijn rapport oppert Wennink ook een Nationale Investeringsbank. Daar hebben wij het eerder over gehad in Toegevoegde Waarde, zoals beloofd een link naar die aflevering.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoewel keiharde cijfers nog op zich laten wachten, lijken middelen zoals Ozempic en Wegovy een forse invloed te hebben op het aantal mensen met overgewicht. Wel zien we al concrete veranderingen in het gedrag van consumenten, voornamelijk in de VS. Restaurants passen het formaat van hun porties aan, kledingfabrikanten merken dat grotere maten minder hard over de toonbank gaan, en ook de verkoop van alcohol en tabak daalt. Anna legt uit welke invloed deze afslankspuitjes hebben op de economie. De enorme investeringen in AI gaan zelfs de cashflows van de grote Amerikaanse techbedrijven te boven. Grote spelers zoeken daarom naar allerlei vormen van financiering om de AI-race bij te benen. Een van de opvallendste vormen zijn zogeheten GPU’s ABS. Dit zijn obligaties (asset-backed securities) waarin chips (Graphic Processing Units) het onderpand zijn. Marijn vraagt zich echter af hoe stabiel deze financieringsvorm is in een markt waar de innovatie zo snel gaat, en waar dus een grote kans is op veroudering van het onderpand. De vragen van de week gaan over een eerdere aflevering over Argentinië. Meerdere luisteraars kwamen met aanvullingen en vragen. Toevalligerwijs sprak Marijn deze week Federico Sturzenegger in Den Haag, de Argentijnse minister van deregulering en staatshervorming.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

We gaan het in deze aflevering hebben over de WTO, de Wereldhandelsorganisatie, want daar is Marijn deze week. We kijken of de WTO nog leeft, wat het voor organisatie is, en wat er nog kan nu de Amerikanen de aanstelling van rechters voor het hoger beroep van de Wereldhandelsorganisatie blokkeren.  En op de arbeidsmarkt regent het ontslagen. Bij grote bedrijven in Amerika bijvoorbeeld, maar ook dichter bij huis kondigde deze week ABN Amro aan duizenden banen te schrappen. Is er sprake van een jobpocalypse, verdwijnen de banen? En hoe komt dat? Is het de economie? Is het AI??   Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een pizza hawaï klinkt misschien niet als de meest voor de hand liggende redder van de Nederlandse economie. Maar wanneer Marijn Jongsma hem in deze aflevering van Toegevoegde Waarde inzet als voorbeeld van hoe creatieve innovatie economische groei kan stimuleren, wordt het ineens een stuk aannemelijker. Innovatie leidt vaak tot de neergang van bestaande processen. Zo maakte de opkomst van de stoommachine veel vormen van handarbeid overbodig. Deze dynamiek — creative destruction, zoals econoom Joseph Schumpeter het noemde — vormt een motor van economische groei. Hoe staat het daarmee in de Nederlandse economie? De hypotheekrenteaftrek was bij de Tweede Kamerverkiezingen — net als eerder in het politieke debat — opnieuw een omstreden onderwerp. Wat gebeurt er precies als Nederland deze regeling afschaft? Leiden lagere belastingvoordelen tot dalende huizenprijzen, zoals partijen links van het politieke midden beweren? Of raken juist huiseigenaren in de problemen omdat zij het fiscale voordeel niet kunnen missen, zoals VVD-leider Dylan Yesilgöz stelt? Anna Dijkman zocht het uit. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Floyd Bonder  Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze Toegevoegde Waarde draait het om CO₂-certificaten. We onderzoeken hoe deze ‘carbon credits’ werken en of het systeem ook werkt. Zijn ze effectief? Een luisteraar suggereerde dat het interessant zou zijn daar eens wat meer over te horen en met de klimaattop in Brazilië leek dit ons een mooi moment. Verder gaan we het over de gevolgen van de brexit hebben, want de economische schade blijkt nog groter dan eerder verwacht. Bij de Post zat een paper getiteld The Economic Impact of Brexit, van economen bij onder meer Stanford, Bank of England en de Deutsche Bundesbank. De onderzoekers concluderen dat niet alleen de teruggelopen handel met de EU zorgde voor minder groei, maar dat vooral de onzekerheid een grote rol speelde.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voormalig ASML-topman Peter Wennink riep alle partijleiders in de politiek op met spoed in actie te komen tegen een dreigende stilstand van de economie. In deze aflevering van Toegevoegde Waarde kijken Anna Dijkman en Marijn Jongsma of die noodkreet terecht is. Deze week kwam Rabobank namelijk met de prognose dat de arbeidsproductiviteit de aankomende jaren weer harder zal groeien. Maar zal het genoeg zijn om andere landen in de wereld te kunnen bijhouden?  Naar aanleiding van een luistervraag bespreken we wat mogelijk de volgende crisis in het financiële systeem zou kunnen veroorzaken. Een mogelijke AI-bubbel of het omvallen van schaduwbanken zijn volgens het tweetal ontwikkelingen die tot zo’n penibele situatie kunnen leiden. Ze vergelijken de mate waarin huishoudens momenteel in AI investeren met de vertegenwoordiging van internetbedrijven in beleggingsportefeuilles tijdens de jaren van de dotcombubbel. De uitkomst van die vergelijking is opvallend. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en montage: Floyd Bonder  Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De verrassende verkiezingszege van Javier Milei roept veel vragen op over zijn radicale economische koers. Zijn strengere bezuinigingen kunnen zowel een zegen als een vloek zijn voor de Argentijnse economie, die al decennia worstelt. Daarnaast worden de geopolitieke implicaties van Amerikaanse steun en de rol van unieke economische ‘troeven’ besproken. Ook komt het concept van chokepoints aan bod, waarbij landen hun voordelen als drukmiddelen inzetten in de globale machtspolitiek. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de toekomst?

In de vierde en tevens laatste verkiezingsspecial van Toegevoegde Waarde bespreken Anna Dijkman en Marijn Jongsma het verkiezingsthema fiscaliteit. Voor deze aflevering schuift Martine Wolzak aan, FD-verslaggever in Den Haag. Zij heeft alle verkiezingsplannen doorgenomen om te vertellen wat de plannen zijn van partijen met het belastingstelsel.  In het gesprek gaan de drie in op hoe haalbaar de belastingplannen van partijen zijn en waar ze elkaar vinden. In de verkiezingsprogramma’s gaat het vaker over een simpeler en eerlijker belastingstelsel. Maar gaan die twee wel samen? En over dat laatste, wat is eerlijk, verschilt de mening per partij behoorlijk.  Wel zijn er wat algemene tendensen. Veel partijen willen arbeid minder, of in ieder geval niet extra, belasten. Alternatieven zijn het draaien aan de knoppen van het belasten van vermogen, winsten en consumptie. Waar kiezen de partijen voor? En hoe moet het verder met box 3? Het komt allemaal aan bod in deze aflevering. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Special guest: Martine Wolzak  Redactie en montage: Lisa van der Velde Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van de Toegevoegde Waarde-podcast duikt columnist Anna Dijkman, samen met parlementaire verslaggevers Martine Wolzak en Cor de Horde, in de nieuwste CPB-doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s 2025. Hoe belangrijk zijn deze analyses voor de kiezer? En welke politieke partij komt het beste uit de bus? Terwijl Marijn Jongsma afwezig is vanwege een bezoek aan het IMF in de Verenigde Staten, nemen Anna en haar gasten een duik in de cijfers van het Centraal Planbureau en bespreken ze wat de plannen écht betekenen. Cor blijkt groot fan van de doorrekeningen omdat het partijen verplicht concreet te worden over maatregelen. Dit maakt niet alleen duidelijker wat partijen nu precies willen maar het is ook goed voor het onderlinge debat. Martine plaatst wel een aantal kanttekeningen bij de mate waarin de plannen exactheid suggereren. De praktijk is volgens haar vaak weerbarstiger.  Presentatie: Anna Dijkman  Special guests: Martine Wolzak en Cor de Horde Redactie en montage: Floyd Bonder  Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week duiken we in de verkiezingsprogramma’s op zoek naar alles over het vestigingsklimaat. De hele maand oktober staat Toegevoegde Waarde in het teken van de verkiezingen. We bespreken alle mooie plannen voor de Nederlandse economie en uiteraard ook het prijskaartje dat daaraan hangt. Vorige week ging het over de woningbouw en nu dus over het vestigingsklimaat. Of moeten we ondernemingsklimaat zeggen? Of ondernemersklimaat?  Hoe het ook zij, er zijn natuurlijk zorgen op specifieke onderwerpen en die gaan we bespreken in vijf blokjes: financiering, regeldruk, arbeidsmigratie, stikstof en het stroomnet, met een speciale gast. Deze week is dat Cor de Horde, “onze man in Den Haag”. Deze week ook een experiment, want met een kookwekker leggen we onszelf aan banden: vijf minuten per blok. De eerdere Toegevoegde Waarde over de nationale investeringsbank vind je hier. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Special guest: Cor de Horde Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.