FD Toegevoegde Waarde

Deze week duiken we in de verkiezingsprogramma’s op zoek naar alles over het vestigingsklimaat. De hele maand oktober staat Toegevoegde Waarde in het teken van de verkiezingen. We bespreken alle mooie plannen voor de Nederlandse economie en uiteraard ook het prijskaartje dat daaraan hangt. Vorige week ging het over de woningbouw en nu dus over het vestigingsklimaat. Of moeten we ondernemingsklimaat zeggen? Of ondernemersklimaat?  Hoe het ook zij, er zijn natuurlijk zorgen op specifieke onderwerpen en die gaan we bespreken in vijf blokjes: financiering, regeldruk, arbeidsmigratie, stikstof en het stroomnet, met een speciale gast. Deze week is dat Cor de Horde, “onze man in Den Haag”. Deze week ook een experiment, want met een kookwekker leggen we onszelf aan banden: vijf minuten per blok. De eerdere Toegevoegde Waarde over de nationale investeringsbank vind je hier. Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Special guest: Cor de Horde Redactie en montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Bauke Schram, parlementair verslaggever voor het FD en expert in volkshuisvesting, duikt in de uitdagingen van de woningmarkt. Ze bespreken het enorme woningtekort en de rol van fiscale maatregelen zoals de hypotheekrenteaftrek bij de verkiezingen. Wat zijn de oorzaken van de trage woningbouw? En hoe kunnen partijvoorstellen, zoals planbatenheffing, impact hebben? Voorbij de cijfers onderzoeken ze ook mogelijkheden zoals kleinschalige bouw en het belang van voorzieningen in nieuwe wijken.

Nobelprijswinnaar en econoom Paul Krugman bezocht deze week de redactie van het FD. Een mooie gelegenheid voor Marijn Jongsma en Anna Dijkman om te spreken over zijn zienswijze op Nederland, Europa en de wereldhandel. Hoewel Krugman zich bescheiden opstelde over zijn kennis van de Nederlandse economie, had hij een duidelijke boodschap voor de toekomst van Europa. De grote groei, zo stelde hij, komt uit het afbreken van handelsbarrières binnen Europa. Een politiek niet onomstreden verhaal – en nog veel meer over Krugman – in deze aflevering. De vraag van de week gaat over elektrische auto’s: hoe kan het dat de prijs van deze voertuigen minder hard daalt dan de prijs van accu’s? De vraag sloot overigens goed aan bij een opvallende brief die Anna ontving van de gemeente. Zij mag haar benzineautootje laten slopen en ontvangt daarvoor duizend euro. In hoeverre zijn dit soort stimuleringsmaatregelen daadwerkelijk goed voor het milieu, vragen de twee zich af. Marijn analyseert daarnaast nogmaals het basisinkomen, naar aanleiding van het grote aantal reacties op de afgelopen twee afleveringen. De aflevering van vorige week kun je luisteren via deze link See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze Toegevoegde Waarde ploegen we de miljoenennota door. Had die vorig jaar nog als motto: Solide begroten voor welvaart en stabiliteit, dit jaar was het bij gebrek aan in elk geval politieke stabiliteit: Verantwoord begroten voor een sterke economie. Wat staat erin over koopkracht, middeninkomens en staatsschuld?  De Vraag van de Week gaat over baangarantie. De vragensteller vond de aflevering over het basisinkomen erg interessant en vraagt zich af of baangarantie een alternatief zou kunnen zijn voor het basisinkomen. Zou het effectiever zijn? Voordeel is, schrijft hij, ‘dat mensen zowel verzekerd zijn van inkomen als dat zij een actieve bijdrage leveren aan de samenleving’. We zoeken het uit.  Luister hier de eerdere Toegevoegde Waarde (van 17 februari 2024) over de middenklasse  Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma  Redactie en montage: Nelleke van der Heiden  Muziek: Gijs Friesen See omnystudio.com/listener for privacy information.

We beginnen met Frankrijk, dat er steeds meer uitziet als de zieke man van Europa. Het land móét hervormen, maar hoe? En dreigt er een nieuwe eurocrisis? Frankrijk krijgt de financiën maar niet op orde. Het begrotingstekort bedroeg vorig jaar 5,8%, bijna twee keer zo hoog als de toegestane 3% en staatsschuld is bijna 114% van het bbp. Het is ongelooflijk ingewikkeld om te hervormen, want de politiek is volledig verdeeld. Daardoor is het vrijwel onmogelijk om parlementaire meerderheden te vinden. Hoe komen impopulaire, maar noodzakelijke maatregelen er toch doorheen? Bij de post zat een boek. In een envelop zat een handzaam werk over bubbels op financiële markten, getiteld Windhandel. Ooggetuigen van 500 jaar speculatie, euforie en verlies op de internationale beurzen. Auteur Maarten Biermans, econoom en filosoof, waarschuwt voor ‘een van de hardnekkigste misverstanden’, namelijk het geloof dat dit keer alles anders is. Er komen veel bekende crises langs, zoals de dotcomcrisis en de kredietcrisis, maar het leuke van het boek Windhandel is dat er ook zeepbellen in worden behandeld die wat minder bekend zijn. Marijn pikt er drie bubbels van 1720 uit.  De Vraag van de Week draait om Hongarije. We kregen de vraag of het economisch gezien misschien wel slim is van premier Viktor Orbán om vrienden te worden met Rusland en China. Orbán is natuurlijk een dwarsligger in Europa, waardoor Hongarije ook EU-geld misloopt. Dat zou de economie enorm veel pijn moeten doen. Tegelijkertijd haalt Orbán miljardeninvesteringen binnen uit China en Rusland. Dus, luidt de vraag: is dit een politieke meesterzet?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week bespreken we de nieuwste ontwikkelingen in de aanhoudende strijd tussen Donald Trump en de Federal Reserve. Afgelopen week liet de president via Truth Social weten dat hij bestuurder Lisa Cook wil ontslaan vanwege vermeende hypotheekfraude. Trump dringt al langer aan op renteverlagingen door de Fed, en tegenstanders zien deze stap dan ook als een poging om druk uit te oefenen op de centrale bank — wat de onafhankelijkheid van het instituut in gevaar zou kunnen brengen. Als het daadwerkelijk tot een ontslag komt, zou dat een unicum zijn in het 112-jarige bestaan van de Federal Reserve.   Bij de post zit deze week een onderzoek over het basisinkomen. Na publicatie van NRC bespreken Anna en Marijn of het idee van het invoeren van een basisinkomen nu definitief van de baan is. En als dat niet de oplossing is, hoe pak je armoede dan wél effectief aan?  De vraag van de week gaat over stablecoins: hoe kun je controleren of deze gedekt zijn, en zou het creëren van nieuwe coins tot inflatie kunnen leiden?  Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma  Redactie en Montage: Floyd Bonder  Muziek: Gijs Friesen See omnystudio.com/listener for privacy information.

We verdiepen ons deze week in dumping. En wel van Chinese goederen in de Europese Unie. In augustus werd bekend dat Europa bijna 17% meer invoert uit China dan een jaar geleden, dus wordt er gevreesd voor dumping. Maar kun je daar eigenlijk van spreken, en belangrijker, wat is ertegen doen? Bij de post zit deze keer een interessante podcast van Bloomberg, Odd Lots, waarin werd besproken hoe Chinese fabrikanten reageren op Trumps heffingen en de handelsoorlog. Te gast in de podcast was Cameron Johnson, een supplychain specialist in Shanghai. En die had heel interessante dingen te vertellen.  De vraag van de week komt van onszelf. Want Marijn ergerde zich groen en geel aan alle privéstranden in Noord-Italië, terwijl Anna hetzelfde merkte in het zuiden van Italië. Waarom heeft dat land zoveel privéstrand? En mag dat wel? Presentatie: Anna Dijkman en Marijn Jongsma Redactie en Montage: Nelleke van der Heiden Muziek: Gijs FriesenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Wees eens eerlijk: voelt het als winst als je iets retourneert in een winkel en je geld terugkrijgt? Dat ‘gevoel’ is geen toeval, maar een psychologisch fenomeen dat mental accounting heet. Op social media wordt het ook wel girl math genoemd, een grappige term die suggereert dat alleen vrouwen zo denken, maar in het hoofd van een man werkt het precies hetzelfde. In deze aflevering praten we met hoogleraar consumentenethiek Marijke Leliveld (Rijksuniversiteit Groningen) over de slimme, maar soms ook misleidende rekensommen in ons hoofd, en wat dat zegt over ons allemaal en ons gedrag met geld.   Deze podcast-aflevering is een samenwerking tussen het FD en de Universiteit van Nederland. Wil je vaker naar iets van de Universiteit van Nederland luisteren? Ga dan op hun website naar podcasts of zoek op ‘Universiteit van Nederland’ in je podcast-app. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Politici en legercommandanten laten het woord oorlogseconomie vaker vallen. Wat is een oorlogseconomie? Hoe ziet je leven er dan uit? De kans dat Nederland in een echte oorlogseconomie terechtkomt is niet heel groot, denkt macro-econoom Jasper Lukkezen van de Universiteit Utrecht. Toch vindt hij het belangrijk dat we wel over die vraag nadenken, want er is wetgeving in de maak die een kwaadwillende regeringsleider kan gebruiken om Nederland te veranderen in een oorlogseconomie.  Deze podcast-aflevering is een samenwerking tussen het FD en de Universiteit van Nederland. Wil je vaker iets van de Universiteit van Nederland luisteren? Ga dan op hun website naar podcasts of zoek op “Universiteit van Nederland” in je podcast-app. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Arjen de Wit, socioloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam en expert in geefgedrag en filantropie, onthult verrassende inzichten over rijkdom en vrijgevigheid. Hij bespreekt waarom mensen met minder vaak meer geven dan rijke individuen. De impact van economische achtergrond op geefgedrag komt aan bod, evenals de geschiedenis van filantropie in Nederland. Arjen onderzoekt ook de dynamiek tussen rijkdom en zelfzucht en hoe dit ons sociale gedrag beïnvloedt. Een intrigerende blik op de relatie tussen geld en geven!