Studio Energie

De Blik op Olie en Gas-kerstspecial: A Christmas Carol over de Aardgas-crisis, met Ebenezer Scrooge, Tiny Tim en de Ghost van Aardgas Past, de Ghost van Aardgas Present en de Ghost van Aardgas Future.

Op 9 december 2021 nam Avantium – de beursgenoteerde pionier op het gebied van groene chemie – het definitieve investeringsbesluit over de bouw van hun ‘droomfabriek’. "Een beslissend moment en kantelpunt in onze reis naar de commercialisering van plantaardige kunststof”, noemde Ton van Aken, sinds 2005 hoogste baas bij Avantium, het besluit. Welke lessen heeft hij tot nu toe geleerd van de tocht door de innovatie-Vallei des Doods op weg naar hernieuwbare alternatieven voor fossiele chemicaliën en kunststoffen?

In 2030 moet de industrie 59% minder uitstoten dan in 1990, zo is vastgelegd in het Klimaatakkoord. Voor dat doel is nieuwe infrastructuur essentieel, weten ze ook in Limburg, dat met Chemelot een van de vijf industriële clusters in huis heeft. Op 26 november verscheen het eerste nationale Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat, met daarin ook afspraken over projecten voor Chemelot. Aan gedeputeerde Maarten van Gaans-Gijbels vraag ik of die afspraken voldoende zijn. Of heeft Limburg nog een wensenlijstje? En komt de nieuwe infrastructuur wel op tijd?

Vorige week verscheen een haalbaarheidsstudie naar de vergroening van Tata Steel Nederland (TSN), in opdracht van TSN en FNV. Conclusie: groene staalproductie is haalbaar. Maar wat is precies ‘haalbaar’? Is haalbaar ook realistisch? En waarom koos Tata lange tijd voor een heel andere verduurzamingsroute – met veel Carbon Capture en Storage (CCS) – om die vervolgens nog voordat de haalbaarheidsstudie ernaar was afgerond in de prullenbak te gooien? Dat en nog veel meer vraag ik aan Hans van den Berg, voorzitter Raad van Bestuur Tata Steel Nederland.

Nienke Homan, de Groningse gedeputeerde voor energietransitie en klimaat, neemt op 30 november afscheid. Een goed moment voor een uitgebreid afscheidsinterview. Wat zijn Homan’s belangrijkste transitie-lessen? Ze vertelt ze allemaal tijdens een tour door haar provincie. Zo rijden we naar Windpark N33, waar jarenlang tegen is geprotesteerd (vanaf 21 min. 50 sec.). We bezoeken Hyzon – bouwer van waterstoftrucks in Winschoten – en praten met Carl Holthausen (vanaf 40:22). Ten slotte gaan we op de koffie bij Cas König, ceo van Groningen Seaports (vanaf 1:11:10).

Het spannende schaakspel op de wereldwijde oliemarkt is een nieuwe fase ingegaan nu de VS een deel van z'n strategische oliereserves op de markt brengt. OPEC+, met Saoedi-Arabië en Rusland voorop, is voorlopig niet onder de indruk. En waarom blijft de productie in de Verenigde Staten zelf eigenlijk achter? Verder praat ik met Hans van Cleef, senior energie-econoom bij ABN Amro, over de CO2-prijs die deze week hard door de 70 euro-grens is gebroken.

Over NAM dat bijna alle bezittingen te koop zet [vanaf 03.49], Duitsland dat plots dwars ligt bij de ingebruikname van Nord Stream 2 [08.28] en de Russen die nóg een gaspijpleiding naar China willen [14.49]. Heeft Poetin straks een extra duimschroef om de EU aan te draaien? Verder zegt Nederland nieuwe steun aan fossiele export te gaan stoppen [18.29], hebben we het over ‘Glasgow’ [27.23] en gaat het – uiteraard – over het einde van Royal Dutch Shell [34.45].

Wellicht de grootste, meest complexe machine ooit door de mens gebouwd, dat is het elektriciteitsnet. Een net dat in Europa inmiddels volledig is verknoopt, zoals onlangs weer bleek: PBL kon in de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) in verband met de koppeling met het buitenland geen goede raming maken van de uitstootreductie in de Nederlandse elektriciteitssector in 2030. Met Joost Greunsven, senior Electricity Market Developer bij landelijk netbeheerder Tennet, praat ik over dat Europese net. Hoe zit het precies in elkaar? Wat zijn de uitdagingen en wat betekenen die voor Nederland?

Over vier maanden zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. En dus tijd voor een goed gesprek over lokaal energie- en klimaatbeleid. Zo heeft Amsterdam al jaren grote ambities, maar weet de gemeente inmiddels ook dat de praktijk nogal weerbarstig is. Daarvoor praat ik met Marieke van Doorninck, namens GroenLinks wethouder van energietransitie, circulaire economie en duurzaamheid. - klimaatambities [11.03] - windmolens [26.42] - aardgasvrij [39.37] - mini-burgerberaad [47.21]

Afgelopen donderdag, tijdens de ‘klimaatdag’, bood zij de Tweede Kamer de ‘klimaatnota’ aan. Oftewel het jaarlijkse rapport over de voortgang van het Nederlandse klimaat- en energiebeleid. Over die voortgang praat ik met Dilan Yeşilgöz-Zegerius, demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, met de portefeuille Klimaat & Energie.