De Jortcast

Half mei sprak dr Kelder op het live NPO Podcast Event met drie van zijn favoriete gasten de grote onderwerpen van deze tijd, in quiz-vorm. Weet jij het beter dan de doct- en professoren van dienst? Met prof. dr. Iris Sommer, dr. Peter-Hein van Mulligen en dr. Jelle van Baardewijk.

We denken dat we de wetenschappelijke wereld wel zo’n beetje hebben uitgespeeld. Maar er schuilt zoveel creativiteit en ontspanning in het uitgangspunt van niét-weten. Prof. dr. ir. Tjerk Oosterkamp is hoogleraar Experimentele Natuurkunde te Leiden en legt uit wat we kunnen leren van de allerkleinste deeltjes in het universum.

Een vroegtijdige val van een kabinet levert de partij die de premier levert gemiddeld vijf procent electorale winst op. Dat zegt politicoloog dr. Mariken van der Velden in dr Kelder en Co tegen invallend presentator Rosanne Hertzberger, op de dag nadat het kabinet viel. En zo'n val kan nadelige effecten op de democratie als geheel. In gesprek met de universitair hoofddocent Politieke Communicatie over partij- en landsbelangen.

Deze week presenteert Rosanne Hertzberger en te gast zijn dr. Mariken van der Velden, verbonden aan de VU en is gespecialiseerd in politieke communicatie. Wat hebben we de afgelopen 24 uur aan communicatie gezien?    De jonge dr. Marcello Aspria weet alles over medische patiendossiers en hoe die de afgelopen 15 jaar in de file stonden op de digitale snelweg.    En hoe zit ons leven in elkaar? Dat kan (niet) verklaart worden door de kwantum mechanica dat bewijst dat een deeltje op twee plekken tegelijk kan zijn. Wat zegt dat over ons wereldbeeld en over ons omniversum? Met natuurkundige prof. dr. ir. Tjerk Oosterkamp van de Universiteit Leiden. 

Volodymyr Zelensky, van clown naar president. Wie is deze man in dat olijfgroene shirt die ook ooit miljoenen Russen via romantische koemdies liet lachen? Hoe functioneert hij in deze oorlog en waarom lukt het hem zijn boodschap van verzet tegen Poetin wereldwijd te verspreiden en nieuwe wapens te krijgen? En lukt het hem de corruptie te bestrijden of is hij zelf onderdeel van belastingontduiking en omkoping? Wat is de kracht van Volodymyr Zelensky, juist nu ook de macht van Poetin verder lijkt te verzwakken?  Te gast zijn journalist, oud-Ruslandcorrespondent (NRC) en schrijver van het boek 'Zelensky - de Oorlogspresident' (aanrader!) Steven Derix en prof. dr. Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. 

Gemiddeld krijgen we steeds later en steeds minder kinderen. Evolutionair psycholoog Mark van Vugt legt uit hoe het komt. Dat is een complex probleem voor de maatschappij. Met Van Vugt en econoom prof. dr. Barbara Baarsma bespreekt dr Kelder hoe je mensen kan stimuleren elkaar eerder te bevruchten.

Een driftige baas met een kort lontje, dat is niet meer van deze tijd. Autoritair, ongepast of gewoon grensoverschrijdend in de ruime zin van het woord? De in allerijl gespecialiseerde onderzoeksbureautjesregistreren gretig al uw klachten over bazen die uit de band sprongen. Dennis Wiersma en een eerste Kamervoorzitter waren onlangs nog subject. Worden alle sociale verhoudingen daardoor nu veiliger, en wat is dat precies: veiligheid op de werkvloer? In gesprek met evolutionair psycholoog dr. Mark van Vugt.

Wil Nederland haar welvaart behouden, dan is migratie onmisbaar. Om de economie draaiende te houden in een vergrijzend arbeidslandschap kunnen we de extra handen goed gebruiken. Maar ongebreidelde instroom brengt de sociale cohesie in gevaar. De politiek handelt weinig voortvarend, maar gelukkig zijn daar denktanks als die van prof. dr. Barbara Baarsma die de feiten op een rij zetten en daar conclusies uit durven trekken.  Klik hier voor het rapport van prof. dr. Baarsma en haar collega's.

Wat Rutte mee moet nemen uit Afrika Afgelopen week was Mark Rutte op migratietournee door Afrika. Maar welke deal zou hij eruit moeten slepen? Prof dr. Barbara Baarsma, econome en verbonden aan de UvA heeft met haar denktank een rapport geschreven over migratie in Nederland. Zonder nieuwe Nederlanders zal ons land vergrijzen en vastlopen. Maar wie moet hier dan wonen en kun je selecteren? En moeten we die vurig gewenste ‘groene groei’ wel willen? Morgen staan de actievoerders klaar bij Tata Steel, zij willen zogenaamde degrowth, volgens Baarsma onmogelijk en onhoudbaar.  Morele vragen op de werkvloer Hoe bespreek je morele vraagstukken op de werkvloer? Denk dan bijvoorbeeld aan uiteenlopende onderwerpen zoals wat seksueel grensoverschrijdend gedrag is, maar ook of je wel of niet meewerkt aan dierproeven. Dit soort dilemma’s zijn niet altijd makkelijk bespreekbaar binnen een bedrijf waarin iedereen andere belangen heeft in een productieproces. Hoe pak je dat aan? Onze jonge dr. van dienst, Henriette Bout heeft daar jarenlang onderzoek naar gedaan bij Nyenrode en legt uit.  De boze, witte man Er ligt een week van boze, witte (oude) politici achter ons. De een gooit het bijltje erbij neer en de ander doet nog een verwoede poging bovenop de rots te blijven zitten. Waarom gedragen die mannetjes zich zo? Waarom al dat geschreeuw en al die intimidatie? Volgens prof. dr. Mark van Vugt is dit gedrag te verklaren vanuit de evolutie. Maar belangrijker, is het af te leren? Of gaan de vrouwen dit gedrag ook overnemen? En nu we het toch over vrouwen hebben, een ander ding dat Mark ook heeft onderzocht samen met een groep internationale onderzoekers, waarom vrouwen tegenwoordig geen kinderen meer willen en wat dat betekent voor de wereldbevolking. Ook dat pogen we te bespreken.

In de nazit praten we met filosoof dr. Ad Verbrugge en seksuologe dr. Marieke Dewitte over BDSM en andere seks-gerelateerde zaken. BDS-wat?! Geen zorgen. Voor de nette mensen komen ook onderwerpen als monogame relaties in de 'ik'-maatschappij, de oude Grieken en de maatschappelijke imact van seksuele frustratie aan bod.