De Jortcast

Het aanbod aan radicale politiek is groter dan de vraag van kiezer en de kiezer is consequent teleurgesteld. Econoom prof. dr. Bas Jacobs deelt zijn visie op de oorzaak. Psychiater prof. dr. Jim van Os analyseert de collectieve geestelijke gesteldheid, en legt de vinger op de zere plek: een gebrek aan verbondenheid.

Velen in de geschiedenis die tot grote dingen in staat bleken, waren ook een beetje gek. Of heel erg gek. Hoewel dat een term is die psychiater dr. Jim van Os liever niet bezig. In deze aflevering brengt hij een ode aan gekte en is hij kritisch op de GGZ, die zelf kenmerken van waanzin vertoont.

De afgelopen jaren is er door het kabinet met geld gesmeten, maar gratis geld behoort tot het verleden. Wat moeten we weten over hoe de overheid geld uitgeeft en welke plannen zij op de lange termijn heeft? Econoom prof. dr. Bas Jacobs schuift aan over geldsmijterij en zijn wensen voor Prinsjesdag.

Het mag wel een paar miljard minder De afgelopen jaren is er door het kabinet met geld gesmeten, een klimaatfonds hier, een stikstof fonds daar, nog wat hulp bij corona en natuurlijk moeten we het innovatiefonds niet vergeten. Maar het gratis geld schijnt nu toch echt op te zijn met de stijgende rente en de berekeningen van de deze week verschenen Studiegroep Begrotingsruimte zijn niet mals. Als we zo doorgaan bouwen we een enorme schuldenlast voor de volgende generatie op. Prima, dan zijn we er toch niet meer?! Of moeten we toch eens luisteren naar die economen die tegenwoordig vrij eensgezind zijn. Wonderbaarlijk, en dat in tijden dat het politieke speelveld dat juist niet is en bijna uit de voegen barst door de polarisatie. Help, prof. dr. Bas Jacobs, hoogleraar Overheidsfinanciën, hoe pakken we dit aan?  Geniaal of gek? De biografie van Elon Musk (geschreven door Walter Isaacson) laat een man zien die een uniek succes is, en tegelijkertijd kampt met trauma’s en asperger. Musk is niet het enige genie met een steekje los. Steve Jobs en Bill Gates hebben ook autisme. Winston Churchill en Abraham Lincoln kampten met depressies. En Bart Chabot en Pierre Wind zijn notoire ADHD’ers. Zijn zij ondanks of dankzij zijn psychische aandoening succesvol? Psychiater prof. dr. Jim van Os beschouwt geestesziekten liever als ‘mentale variatie’, die je heel goed in je voordeel kan gebruiken.  De schadelijke werking van licht Bepaalde moleculen vallen uit elkaar als ze botsen met licht. Dit kan gebruikt worden om water te zuiveren, maar het kan er ook voor zorgen dat voedingsstoffen afgebroken worden of dat kunstwerken vervagen. Jonge dokter dr. Iris Groeneveld onderzocht hoe deze fotodegradatie precies werkt. Want als we niet weten hoe het werkt, kunnen we kunst nooit beschermen tegen lichtschade.  Een oplossing tegen het woningtekort: Krotbelasting  De Belgen proberen leegstand tegen te gaan met zogenaamde ‘Krotbelasting’, een belasting op leegstaande panden. Nederland kent een vergelijkbare verordening in 16 gemeenten. Wat Sandra Beckerman (#2 op de SP-lijst) betreft zou dit landelijk ingevoerd moeten worden. Hoe flink hoog moet die belasting eigenlijk zijn voor de vaak flamboyante huisjesmelkers en wie gaat dat allemaal controleren of de gordijnen te lang dicht blijven? 

In de nazit met prof. dr. Ronald Kroeze en dr. Ini Vanwesenbeeck kon Jort het toch niet laten om die geschiedenis van de corruptie toch nog eens goed onder de lope te nemen. Waarom doen Singapore en Denemarken het zo goed? En wat hebben Trump en Omtzigt gemeen? 

Hoeveel geld verdient Jort met die TikTokfilmpjes? En waarom staan we opeens allemaal in dezelfde rij bij die koekjesbakker of parfumwinkel die je op social media ‘toevallig’ voorbij zag komen? Hoe werkt dat, die sluikreclame en dat ge-influence op social media? En hoe invloedrijk is dat Chinese social media bedrijf waar de Tweede Kamer zich afgelopen week over heeft laten bijpraten? Dr. Ini vanWesenbeeck is communicatiewetenschapper en praat je bij. 

We zitten midden in de parlementaire enquête over Fraude-aanpak en wat we nu opnieuw horen is dat onze fraude-aanpak verre van goed is. Maar toch staan we hoog op de lijst van de corruptie-index. Klopt dat dan wel? En waarom staat Denemarken elk jaar bovenaan in die lijstjes? Hoe gaat het met Oekraïne en hun strijd tegen omkoping nu de minister van Defensie is ontslagen? Prof. dr. Ronald Kroeze, verbonden aan de Radboud Universiteit doet hier al jaren historisch onderzoek naar en legt uit. 

Hoe corrupt is Nederland?  Hebben we net een week achter de rug van een parlementaire enquête over Fraude-aanpak en wat we nu opnieuw hebben gehoord is dat onze fraude-aanpak verre van goed is. Maar toch staan we hoog op de lijst van de corruptie-index. Klopt dat dan wel? En waarom staat Denemarken altijd bovenaan? Hoe gaat het met Oekraïne en hun strijd tegen omkoping nu de minister van Defensie is ontslagen? Prof. dr. Ronald Kroeze, verbonden aan de Radboud Universiteit doet hier al jaren historisch onderzoek naar en legt uit.  Zwarte gaten, je ziet ze nauwelijks, maar ze zijn er wel Je kunt je heel klein voelen als je leest over de laatste wetenschappelijke publicaties over ons universum en de mysterieuze zwarte gaten. Onze jonge dr. van dienst, Lieke van Son gaat ons uitleggen dat die zwarte gaten helemaal niet zo uitzonderlijk zijn, maar dat je ze als een soort chemisch fabriekje moet beschouwen. Zonder een zwart gat is er echt niets. En als ze op elkaar botsen, kun je dat zelfs horen op aarde.  Laat je niet influencen Ook in de rij gestaan tijdens de vakantie bij bijzonder bakkertje of parfumwinkel die je op social media ‘toevallig’ voorbij zag komen? Hoe werkt dat, die sluikreclame en dat ge-influence op social media? En hoe invloedrijk is TikTok eigenlijk, het Chinese bedrijf waar de Tweede Kamer zich deze week over heeft laten bijpraten? Dr. Ini Vanwesenbeeck is communicatiewetenschapper en  weet alles over de mom- en fitfluencer. 

Klimaatwetenschappers krijgen regelmatig te maken karaktermoord. Of roepen ze dit op zichzelf af, als ze mee gaan demonstreren met bijvoorbeeld Extinction Rebellion? Jort bespreekt het met prof. dr. Maarten van Aalst en dr. Edwina Hagen. 

Overstromingen, gigantische hagelstenen, langdurige droogte - is er ook nog gemiddeld weer? We vragen het prof. dr. Maarten van Aalst, hoofddirecteur en Chief Science Officer van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Is er nog iets aan te doen, aan die extremen? En zo ja, wat kost dat?