Macro met Boot en Mujagić | BNR

De impact van de nieuwe NAVO-norm van 5% wordt onder de loep genomen, met een focus op hoe defensiebudgetten effectief kunnen worden ingezet. Er wordt gediscussieerd over de uitdagingen en strategieën die Europese landen moeten aangaan om de 2%-doelstelling te bereiken. Daarnaast wordt de cruciale rol van de Europese Investeringsbank besproken in de samenwerking voor defensiecapaciteit. Bestuurlijke controlemechanismen zijn essentieel voor een sterke, duurzame verdediging van Europa.

De hele discussie over beloning in het Nederlandse bankwezen is letterlijk totaal ontspoord. Als je geen variabel loon meer kunt geven aan mensen die buitengewoon goed presteren, ben je letterlijk op symptomen aan het inspelen, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Dan ben je dus niet meer bezig met wat goed is voor het bankwezen en de financiële sector in het algemeen.’  De Nederlandsche Bank (DNB) legde ABN Amro deze week een boete van 15 miljoen euro op wegens het overtreden van het bonusverbod voor banken die staatssteun ontvangen. De wetgever heeft in 2012 banken die staatssteun ontvangen verboden om bonussen toe te kennen aan raden van bestuur, in 2015 werd dit uitgebreid naar het tweede echelon van de instelling. Volgens Boot zit de hele regulering van de financiële sector helemaal verkeerd in elkaar. ‘Die komt erop neer dat alle winsten privaat zijn als het goed gaat, maar de sector gered moet worden als het slecht gaat.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Edin Mujagić, macro-econoom en regelmatige gast bij BNR, bespreekt de laatste rentepeiling van de Fed. Hij legt uit hoe de recente economische stabiliteit, met lage werkloosheid en beheersbare inflatie, bijdraagt aan hun besluit om de rente niet te verhogen. De vermindering van economische onzekerheid, vooral rondom importheffingen, komt ook ter sprake. Met een kritische blik werpt Mujagić licht op de complexe interactie tussen monetair beleid en politieke invloeden, wat leidt tot zowel inzichtelijk als humoristisch commentaar.

De hoge schulden in de wereld blijven een hot topic. Econoom Edin Mujagic pleit voor een dynamische benadering van schuldenrisico's. Hij wijst op het belang van toekomstige uitgaven aan zaken als defensie en energietransitie. Traditionele analyses schieten tekort; het is tijd voor een vernieuwd model dat de werkelijke risico's beter inschat. Schulden zijn niet alleen cijfers, maar zijn direct verbonden aan groei en inflatie.

De recente stijging van de olieprijzen door de conflicten in het Midden-Oosten zorgt voor grote onrust op de financiële markten. De escalatie tussen Israël en Iran heeft niet alleen politieke gevolgen, maar raakt ook de wereldeconomie hard. Macro-econoom Edin Mujagic wijst op de cruciale rol van Iran als olieleverancier en de mogelijke blokkades van de Straat van Hormuz. Daarnaast worden de effecten van fluctuaties in olieprijzen op inflatie en de strategieën van de Fed besproken.

De economische gevolgen van het conflict tussen Iran en Israël blijven nog relatief beperkt, ondanks alle heftige geopolitieke en humanitaire gevolgen. De olieprijs is wel wát gestegen, maar er wordt vooral voorgesorteerd op een nog slechter scenario, waarin de echte waardeketen van olie en energie wordt geraakt, zegt Menno Middeldorp, hoofd van Rabo Research. ‘En dat is nog niet het geval, of maar zeer beperkt. Maar als het gebeurt heb je echt een heel groot probleem. Het is een van die gevallen van ‘lage waarschijnlijkheid, hoge impact’.  Nu het conflict verder verdiept, kunnen de scenarioanalyses van eind 2023 voor een belangrijk deel de prullenbak in, zegt Middeldorp. Dat inmiddels ook energie-installaties in Israël en Iran zijn geraakt, wil niet zeggen dat de energievoorziening in de rest van Europa al flink geraakt wordt. ‘Voor Europa is gas daarin het allerbelangrijkst: we zijn nu bijna net zo afhankelijk van gas over zee dan voorheen van Russisch gas. Dus pas als de gasbevoorrading vanuit het Midden-Oosten stokt, kan dat een flinke prijsschok veroorzaken.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Personeel van de NS staakt uit onvrede over magere loonbod, waarbij vakbonden hun eisen verhogen. Arnoud Boot wijst op de belangen die niet parallel lopen met het landsbelang. De machtsverhouding tussen personeel en directie wordt onder de loep genomen, terwijl salarisconflicten leiden tot frustraties bij medewerkers. Tevens wordt de invloed van vakbonden besproken, met een pleidooi voor meer concurrentie op het spoor, wat essentieel is voor de toekomst van de Nederlandse spoorwegindustrie.

Hoewel de Amerikaanse inflatie stabiliseert, ligt die nog altijd aanzienlijk boven het niveau dat de Fed ambieert. En het is ook nog te vroeg om te concluderen dat alle invoerheffingen van de regering-Trump amper invloed hebben op het gemiddelde prijsniveau in de VS, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Dit zijn de prijzen die begin mei verzameld zijn, dus dat was misschien nog net iets te vroeg.’ Het effect van heffingsmaatregelen werkt zelden zo snel door, als gevolg van een aantal factoren. Zo hebben veel bedrijven nog voorraden die tegen oude prijzen zijn aangeschaft, waardoor ze de prijzen voorlopig redelijk onveranderd kunnen laten. ‘De krimp van de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal werd vooral veroorzaakt doordat bedrijven op grote schaal de aanschaf van spullen die ze in de loop van dit jaar wilden kopen naar voren hebben gehaald, anticiperend op de invoerheffingen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een deal over een raamwerk waarbinnen men een staakt-het-vuren overeen hoopt te komen ten aanzien van de handelsoorlog. Dat is de zo zorgvuldig mogelijk geformuleerde definitie van de overeenstemming die China en de VS hebben bereikt in hun handelsoorlogsgesprekken, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Het betekent niet dat de handelsoorlog ten einde is gekomen, en evenmin dat het einde van de handelsoorlog nabij is.’  Even pauzeren, meer zat er op dit moment kennelijk niet in het vat. Alleen al het feit dat de Amerikaanse handelsminister Howard Lutnick geen details wilde geven over de gesprekken is een veeg teken, zegt Mujagic. En voorlopig lijkt president Donald Trump ook nog niet volledig doordrongen van het besef dat die handelsoorlog en alle heffingen eigenlijk hun doel voorbijschieten. ‘Helaas is dat ook niet de aanleiding voor deze gesprekken, dat is eerder de pijn die de Amerikanen ondervinden van de afgesneden uitvoer van zeldzame metalen door China, en daar kunnen de tech-, auto- en defensie-industrie eigenlijk niet zonder.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Econom macro-econoom Edin Mujagic gaat in op de gevolgen van invoerheffingen en handelsoorlogen. Hij verkent historische parallelle situaties van globalisering tussen 1860 en 2008. Volgens Mujagic leert de geschiedenis dat ingrijpende maatregelen zelden het gewenste effect hebben. Hij bekritiseert bijvoorbeeld de plannen van Trump om belastingverlagingen te financieren met invoerheffingen. De realiteit is dat de economische situatie en overheidsuitgaven nu veel complexer zijn dan in het verleden.