Macro met Boot en Mujagić | BNR

De groei van de Nederlandse economie is onverwacht met 0,4 procent gestegen. Dit roept vragen op over de betrouwbaarheid van economische modellen. Er zijn grote verschillen tussen voorlopige groeicijfers van het CBS, wat leidt tot de noodzaak voor herijking. De sprekers benadrukken dat modellen schijnzekerheid bieden, maar nooit exact de effecten van beleid kunnen voorspellen. Ook wordt er ingegaan op de rol van centrale banken en de uitdagingen van het werken met schattingen.

Edin Mujagić, een macro-econoom, legt uit hoe defensie-uitgaven een belangrijke rol spelen in de productiviteit en economische groei. Hij bespreekt de link tussen investeringen in technologie voor defensie en innovaties die ook civiele toepassingen hebben, zoals navigatie en het internet. Mujagić benadrukt dat de vergrijzende bevolking ons dwingt om sterker in te zetten op productiviteit, en daarom zijn investeringen in onderzoek en ontwikkeling cruciaal. Oorlog kan immers nieuwe technologieën versnellen en daarmee de samenleving als geheel ten goede komen.

De impact van de nieuwe NAVO-norm van 5% wordt onder de loep genomen, met een focus op hoe defensiebudgetten effectief kunnen worden ingezet. Er wordt gediscussieerd over de uitdagingen en strategieën die Europese landen moeten aangaan om de 2%-doelstelling te bereiken. Daarnaast wordt de cruciale rol van de Europese Investeringsbank besproken in de samenwerking voor defensiecapaciteit. Bestuurlijke controlemechanismen zijn essentieel voor een sterke, duurzame verdediging van Europa.

De hele discussie over beloning in het Nederlandse bankwezen is letterlijk totaal ontspoord. Als je geen variabel loon meer kunt geven aan mensen die buitengewoon goed presteren, ben je letterlijk op symptomen aan het inspelen, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Dan ben je dus niet meer bezig met wat goed is voor het bankwezen en de financiële sector in het algemeen.’  De Nederlandsche Bank (DNB) legde ABN Amro deze week een boete van 15 miljoen euro op wegens het overtreden van het bonusverbod voor banken die staatssteun ontvangen. De wetgever heeft in 2012 banken die staatssteun ontvangen verboden om bonussen toe te kennen aan raden van bestuur, in 2015 werd dit uitgebreid naar het tweede echelon van de instelling. Volgens Boot zit de hele regulering van de financiële sector helemaal verkeerd in elkaar. ‘Die komt erop neer dat alle winsten privaat zijn als het goed gaat, maar de sector gered moet worden als het slecht gaat.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Edin Mujagić, macro-econoom en regelmatige gast bij BNR, bespreekt de laatste rentepeiling van de Fed. Hij legt uit hoe de recente economische stabiliteit, met lage werkloosheid en beheersbare inflatie, bijdraagt aan hun besluit om de rente niet te verhogen. De vermindering van economische onzekerheid, vooral rondom importheffingen, komt ook ter sprake. Met een kritische blik werpt Mujagić licht op de complexe interactie tussen monetair beleid en politieke invloeden, wat leidt tot zowel inzichtelijk als humoristisch commentaar.

De hoge schulden in de wereld blijven een hot topic. Econoom Edin Mujagic pleit voor een dynamische benadering van schuldenrisico's. Hij wijst op het belang van toekomstige uitgaven aan zaken als defensie en energietransitie. Traditionele analyses schieten tekort; het is tijd voor een vernieuwd model dat de werkelijke risico's beter inschat. Schulden zijn niet alleen cijfers, maar zijn direct verbonden aan groei en inflatie.

De recente stijging van de olieprijzen door de conflicten in het Midden-Oosten zorgt voor grote onrust op de financiële markten. De escalatie tussen Israël en Iran heeft niet alleen politieke gevolgen, maar raakt ook de wereldeconomie hard. Macro-econoom Edin Mujagic wijst op de cruciale rol van Iran als olieleverancier en de mogelijke blokkades van de Straat van Hormuz. Daarnaast worden de effecten van fluctuaties in olieprijzen op inflatie en de strategieën van de Fed besproken.

De economische gevolgen van het conflict tussen Iran en Israël blijven nog relatief beperkt, ondanks alle heftige geopolitieke en humanitaire gevolgen. De olieprijs is wel wát gestegen, maar er wordt vooral voorgesorteerd op een nog slechter scenario, waarin de echte waardeketen van olie en energie wordt geraakt, zegt Menno Middeldorp, hoofd van Rabo Research. ‘En dat is nog niet het geval, of maar zeer beperkt. Maar als het gebeurt heb je echt een heel groot probleem. Het is een van die gevallen van ‘lage waarschijnlijkheid, hoge impact’.  Nu het conflict verder verdiept, kunnen de scenarioanalyses van eind 2023 voor een belangrijk deel de prullenbak in, zegt Middeldorp. Dat inmiddels ook energie-installaties in Israël en Iran zijn geraakt, wil niet zeggen dat de energievoorziening in de rest van Europa al flink geraakt wordt. ‘Voor Europa is gas daarin het allerbelangrijkst: we zijn nu bijna net zo afhankelijk van gas over zee dan voorheen van Russisch gas. Dus pas als de gasbevoorrading vanuit het Midden-Oosten stokt, kan dat een flinke prijsschok veroorzaken.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Personeel van de NS staakt uit onvrede over magere loonbod, waarbij vakbonden hun eisen verhogen. Arnoud Boot wijst op de belangen die niet parallel lopen met het landsbelang. De machtsverhouding tussen personeel en directie wordt onder de loep genomen, terwijl salarisconflicten leiden tot frustraties bij medewerkers. Tevens wordt de invloed van vakbonden besproken, met een pleidooi voor meer concurrentie op het spoor, wat essentieel is voor de toekomst van de Nederlandse spoorwegindustrie.

Hoewel de Amerikaanse inflatie stabiliseert, ligt die nog altijd aanzienlijk boven het niveau dat de Fed ambieert. En het is ook nog te vroeg om te concluderen dat alle invoerheffingen van de regering-Trump amper invloed hebben op het gemiddelde prijsniveau in de VS, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Dit zijn de prijzen die begin mei verzameld zijn, dus dat was misschien nog net iets te vroeg.’ Het effect van heffingsmaatregelen werkt zelden zo snel door, als gevolg van een aantal factoren. Zo hebben veel bedrijven nog voorraden die tegen oude prijzen zijn aangeschaft, waardoor ze de prijzen voorlopig redelijk onveranderd kunnen laten. ‘De krimp van de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal werd vooral veroorzaakt doordat bedrijven op grote schaal de aanschaf van spullen die ze in de loop van dit jaar wilden kopen naar voren hebben gehaald, anticiperend op de invoerheffingen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.