De Stemming van Vullings en De Rooy

De Haagse week werd uiteraard weer gedomineerd door al het nieuws over het coronavirus. De crisis heeft onverwachte effecten. De rollen van de oppositie en de coalitie lijken soms omgedraaid. Ook ongewoon: de PVV en de PvdA vonden elkaar in een gezamenlijke motie. Xander en Joost bespreken de besluiten van het kabinet, de diplomatieke storm die minister Hoekstra en premier Rutte veroorzaakten en de waardering die hij krijgt van het publiek. De populariteitscijfers van premier Rutte gaan skyhigh, dat is een logisch effect van een crisis. Hoe is het andere premiers vergaan bij andere grote gebeurtenissen? In het Haags Geheugen vragen Joost en Xander het aan oud-senator Joop van den Berg. En in de Wandelgangen volgen we de premier bij een bezoek aan een basisschool, waar hij herinneringen oproept aan Emile Ratelband. Ook komen Joost en Xander terug op het interview met Tunahan Kuzu in de vorige aflevering. Zijn ze bedrogen door de gewezen partijleider van DENK?

Ook deze Stemming staat bijna geheel in het teken van de coronacrisis. Hoe pakken de politici het aan? "Er stonden vier papa's op het podium maandag tijdens de persconferentie. Ze waren allemaal boos, omdat wij ons met z'n allen niet aan de maatregelen hielden", aldus Joost. Maar vier ministers was wel een beetje veel, het zorgde ook voor verwarring, al die nieuwe maatregelen. "Het had strakker gekund", gaf ook premier Rutte toe. Ook werd er deze week gedebatteerd in de Tweede Kamer over de aanpak van Nederland. Opvallend is dat Forum voor Democratie en de PVV een andere toon aansloegen dan vorige week. Toen waren de partijen nog veel kritischer op de aanpak van het kabinet. In de rubriek De Wandelgangen doen Joost en Xander een rondje Binnenhof, maar er is helemaal niemand. En: het sneeuwde bijna onder in het coronanieuws: Tunahan Kuzu van Denk stapt uit de politiek. In de Stemming reageert hij voor het eerst op zijn vertrek.

Een bomvolle politieke week en dus ook een extra volle podcast. Joost en Xander beschouwen de bijzondere televisietoespraak van premier Rutte. Er was veel lof voor maar achteraf zorgde die ook voor veel onrust en verwarring, tot zelfs in Duitsland. In het Haags Geheugen vertelt Van der Wulp senior - oud-parlementair journalist én voormalig directeur-generaal van de Rijksvoorlichtingsdienst - hoe hij luisterde naar de toespraak. Verder: Durven onze politici om echt politiek te bedrijven tijdens deze crisis? Natuurlijk, al is het soms politiek met een kleine p. Ook zoeken politici naar de juiste toon en daar slagen ze niet allemaal even goed in.

"Je wilt niet te weinig doen, als kabinet, maar ook niet teveel." In deze Stemming bespreken Joost en Xander het dilemma waar het kabinet mee te maken heeft in de coronacrisis. "De druk op de politiek en het RIVM is natuurlijk enorm", zegt Xander. "Zeker nadat Trump het inreisverbod voor Europese landen afkondigde. Toen moest er iets gebeuren." Joost voegt daar aan toe: "de stemming in Den Haag veranderde ook enorm in de loop van de week. Donderdag was de toon van Rutte een stuk serieuzer dan op de persconferentie van maandag, waar bekend werd gemaakt dat we geen handen meer mogen schudden." Verder bespreken Joost en Xander die andere politieke gebeurtenis van deze week: de presentatie van het tweede rapport van de commissie-Donner. Over de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. De persconferentie van de oud-minister was geen succes, is de conclusie: "niemand begreep waar hij het over had."

In deze nieuwe Stemming bespreken Joost en Xander of deze coalitie de eindstreep gaat halen, nu de spanning de laatste weken merkbaar oploopt. De partijen gaan al in campagnemodus. Verder: Hoe ver willen de linkse partijen gaan in hun samenwerking? Met ook bijzonder archiefmateriaal. We laten een fragment horen waarin wijlen Max van Weezel, met wie Joost deze podcast in 2017 begon, het fenomeen "linkse samenwerking" beschouwt. Uiteraard komt ook het corona-virus voorbij en vooral hoe de Haagse politiek daarop reageert. En Joost en Xander zochten uit wat wordt gedaan om te voorkomen dat het corona-virus doordringt tot op het Binnenhof.

In deze nieuwe Stemming spreken Joost en Xander met de oud-commissaris van de koningin in Zeeland Karla Peijs. Ze is erg boos dat de verhuizing van de marinierskazerne naar Vlissingen van de baan is en vindt dat staatssecretaris Barbara Visser had moeten aftreden. Verder in deze podcast: de verhoren van de parlementaire commissie die onderzoek doet naar buitenlandse beïnvloeding van Nederlandse moskeeën. En ook analyseren Joost en Xander de bijdrage van Forum voor Democratieleider Baudet in het debat over de Europese begroting.

Het was hét debat van de afgelopen week: de Tweede Kamer sprak over het CETA-verdrag, een handelsverdrag tussen de EU en Canada. Het viel Joost Vullings niet mee om het te volgen, geeft hij toe in deze Stemming. "Ik ben niet snel geïrriteerd, maar als politici dingen zeggen die zo haaks op elkaar staan dan weet je dat er ergens gelogen wordt. En er worden beelden geschetst richting de burger die niet kloppen. Daar erger ik me aan." Ook Xander van der Wulp viel het op dat de partijen allemaal in hun eigen werkelijkheid zaten, en emotionele argumenten gebruikten om hun punt te maken. Volgens hem sloeg minister Kaag bijvoorbeeld wel een beetje door toen ze de oorlog erbij haalde en sprak over 'Canada, het land dat ons bevrijd heeft'. "Waarom is dat nodig, zegt Xander, waarom kun je niet gewoon inhoudelijke argumenten gebruiken om je punt te maken?" Een andere politieke kwestie van deze week: het CDA in Brabant gaat misschien samenwerken met Forum voor Democratie. Dat deed Joost en Xander denken aan een kwestie uit het verleden, ze spreken erover met oud CDA-Kamerlid Kathleen Ferrier.

Het was een heet hangijzer tijdens de formatie: de medisch-ethische kwesties, waaronder het 'voltooid leven'. Daarom werd besloten dat er eerst maar eens grondig onderzoek naar moest worden gedaan. Zo geschiedde: deze week kwam er een rapport uit van de commissie-Van Wijngaarden. Daarin staat dat 10.000 mensen boven de 55 een wens tot levensbeëindiging hebben. "Toen ik het rapport las, zegt Joost Vullings, dacht ik: dit is fijner voor de ChristenUnie dan voor D66." Toch heeft D66 aangekondigd binnen een paar weken met een voorstel te komen voor een wet voor hulp bij zelfdoding voor mensen die levensmoe zijn. "Pia Dijkstra (D66) weet dat dit soort kwesties heel lang kunnen duren, dat was ook bij de donorwet het geval. Je moet een heel lange adem hebben. En ze hoopt dat het er bij een volgend kabinet wel doorkomt." Verder bespreken Joost en Xander in deze Stemming het debat tussen Rob Jetten (D66) en Thierry Baudet (Forum voor Democratie) bij Nieuwsuur over de vraag of rechters niet teveel op de stoel van de politiek zitten.

Hoe ga je een hervorming van de arbeidsmarkt realiseren -zoals de commissie-Borstlap die adviseert- in zo'n politiek versnipperd landschap? Het is een van de kwesties die voorbij komt in deze nieuwe Stemming. Volgens Joost wordt het straks enorm polderen. "Maar je ziet aan de reacties dat er wel wil is om eruit te komen", zegt hij. "Zelfs de VVD, de 'beschermheer van de ZZP'er', zegt nu: het is te ver gegaan en er moeten maatregelen komen." Verder onderzoeken ze in deze podcast of het legaliseren van harddrugs, zoals D66 wil, historisch baanbrekend is. Tot slot: Xander en Joost denken nu echt te weten wie de nieuwe staatssecretarissen zijn die verantwoordelijk worden voor De Belastingdienst.

In de eerste aflevering van onze politieke podcast van 2020: politiek armpje drukken gaat Lelystad Airport niet helpen, er komt zeker uitstel van de opening van de luchthaven. Xander en Joost voorspellen dat het een belangrijk verkiezingsthema gaat worden in 2021. Verder: hoe maakten de VVD en het CDA zo snel de draai in de discussie over het vuurwerkverbod en hoe verkochten ze die moeilijke boodschap vervolgens? Gerard van der Wulp, vader van Xander, was gedurende zo'n 25 jaar elke vrijdag bij de wekelijke persconferentie na de ministerraad. Hij is te gast in de rubriek het Haags Geheugen.