

Skądinąd
Tomasz Stawiszynski
Podcast Tomasza Stawiszyńskiego, filozofa, eseisty, znanego m.in. z anteny Radia TOK FM, autora m.in. książek ”Potyczki z Freudem. Mity, pokusy i pułapki psychoterapii” (2013), ”Co robić przed końcem świata” (2021). ”Ucieczka od bezradności” (2021) oraz ”Misja Sowy. Tosia, Franek i sekrety filozofii” (2022).
Episodes
Mentioned books

Sep 20, 2020 • 1h 29min
#16 Skąd się bierze świadomość? Rozmowa z dr. Pawłem Boguszewskim
Tym razem w „Skądinąd” gościmy – już po raz drugi i zdecydowanie nie ostatni – dr. Pawła Boguszewskiego, neurofizjologa z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk.
A rozmawiamy o tym, skąd się bierze świadomość? Jakie są jej źródła, co na temat jej powstawania mówi współczesna nauka?
Rozmawiamy także:
– o tym, jak mózg tworzy świadomość
– o tym, czy w mózgu istnieje jakiś jeden ośrodek odpowiedzialny za nasze poczucie „ja”
– o technikach badania mózgu
– o innych niż człowiek zwierzętach i innych formach świadomości
– o ewolucji homo sapiens
– o tym, czy da się stworzyć sztuczną świadomość
– o tym, jak sprawdzić czy taka sztuczna świadomość jest faktycznie świadoma
– o tym, czym jest śmierć i jak się ją stwierdza
– o tym, że człowiek jest zwierzęciem nieunikalnym
I o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Sep 13, 2020 • 1h 27min
15# Polska szkoła magii. Rozmowa z dr. Zbigniewem Łagoszem
Tym razem gościem „Skądinąd” jest dr Zbigniew Łagosz, religioznawca, autor m.in. książki „Czesław Czyński. Czarny adept”, badacz historii magii i ezoteryki w Polsce, zastępca redaktora naczelnego kwartalnika „Hermaion”, pierwszego polskiego naukowego pisma poświęconego badaniu tradycji ezoterycznej. A także - były mistrz polski w kickboxingu oraz utytułowany sędzia boksu zawodowego.
A rozmawiamy o tym, czy istnieje „polska szkoła magii”. I o historii duchowości alternatywnych w Polsce.
Rozmawiamy także:
– o związkach sztuk walki i duchowości
– o karate i kickboxingu
– o tym, czym się zajmuje sędzia boksu zawodowego
– o odpowiedzialności jaka się z tym wiąże
– o magicznej kontrkulturze i alternatywnej duchowości
– o czarnej legendzie Czesława Czyńskiego, przedwojennego hipnotyzera i ezoteryka
– o tym, czym jest ezoteryka
– o XX-wiecznym odrodzeniu magii
– o antropozofii i szkołach waldorfskich
– o tym, czy magia działa
– o psychologicznym wymiarze magii
– o opętaniu i egzorcyzmach
- o znamienitych przedstawicielach polskiej ezoteryki
A także o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Sep 6, 2020 • 1h 41min
#14 Z najnowszej historii polskiego ateizmu. Rozmowa z prof. Bohdanem Chwedeńczukiem
Tym razem w „Skądinąd” gościmy prof. Bohdana Chwedeńczuka, filozofa, emerytowanego pracownika naukowego Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, autora m.in. książek „Spór o naturę prawdy”, „Trzeba w coś wierzyć?” i „Przekonania religijne”, współzałożyciela wraz z Barbarą Stanosz racjonalistycznego pisma „Bez Dogmatu” – w latach 90. krytykowanego za radykalny ateizm i antyklerykalizm także przez środowiska liberalne.
A rozmawiamy o tym, jak to było być ateistą w latach 90. w Polsce. I dlaczego dzisiaj językiem „Bez Dogmatu” mówi lewicowo-liberalny mainstream.
Rozmawiamy także:
– o dominującej pozycji Kościoła w Polsce po 1989 roku
– o demokracji wyznaniowej
– o początkach „Bez Dogmatu” wraz ze szczegółowym przeglądem zawartości pierwszego numeru
– o stosunku środowiska „Gazety Wyborczej” do ateizmu „Bez Dogmatu”
– o atmosferze i stylu życia umysłowego w Polsce
– o tym, czy religia jest potrzeba demokracji, bo bez religii grozi nam anarchia
– o tym, czy polskie społeczeństwo jest klerykalne
– o relacjach pomiędzy religią a polityką według Leszka Kołakowskiego
– o tym, że religia powinna przynależeć do sfery prywatnej
– o religii jako generatorze agresji
– o tym jak jest pozycja ateizmu i ateistów w dzisiejszej Polsce
– o tym, czy pozycja Kościoła w Polsce będzie słabła
A także o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Aug 30, 2020 • 1h 20min
#13 Kiedy nastąpi koniec kapitalizmu? Rozmowa z prof. Małgorzatą Jacyno
W najnowszym odcinku „Skądinąd” gościmy prof. Małgorzatę Jacyno, socjolożkę z Instytutu Socjologii UW, autorkę m.in. „Kultury indywidualizmu”.
A rozmawiamy o tym, czy – i kiedy – nastąpi koniec kapitalizmu.
Rozmawiamy także:
- o tym dlaczego łatwiej wyobrazić sobie koniec świata
- o nierównościach i o tym dlaczego się na nie zgadzamy
- o tym dlaczego kapitalizm się nie wyczerpuje
- o micie samoregulującego się rynku
- o tym dlaczego kapitalizm wydaje się nam naturalny
- o kryzysie finansowym z 2007 roku i jego dalekosiężnych konsekwencjach
- o fabrykowaniu konsensusu
- o micie Ameryki jako supermocarstwa
- o tym, że nie wszystko da się kupić
- o tym, co dyskusje o dogmacie Trójcy Świętej z IV wieku mają wspólnego ze współczesnością
- o... musztardzie
- o tym, czy inny świat jest możliwy
- o tym, że jest w nas głód równości
A także o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Aug 23, 2020 • 1h 13min
#12 Kościół katolicki oczami swoich ofiar. Rozmowa z Arturem Nowakiem
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gościmy Artura Nowaka, prawnika od lat reprezentującego ofiary nadużyć seksualnych w Kościele katolickim, autora wielu książek poświęconych patologiom polskiego katolicyzmu, w tym m.in. rozmowy-rzeki z prof. Stanisławem Obirkiem „Wąska ścieżka. Dlaczego odszedłem z Kościoła” (wyd. Agora, 2020), współpracownika braci Tomasza i Marka Sekielskich.
A rozmawiamy o ofiarach nadużyć seksualnych w Kościele. Oraz o ideologii, która spowalnia proces wewnętrznego i zewnętrznego oczyszczenia tej instytucji.
Rozmawiamy także:
- o tym, jak wygląda Kościół z perspektywy ofiar
- o hegemonicznej pozycji Kościoła w Polsce
- o społecznej roli księży
- o bezkarności biskupów
- o kościelnym projekcie totalnej kontroli ludzkiego życia
- o hipokryzji
- o konfliktach Kościoła z nauką
- o ateizmie i wolności religijnej
- o tym, czy papież Franciszek coś zmieni
- o tym, dlaczego przedstawiciele polskiego Kościoła wciąż ignorują swoje ofiary
- o męskiej dominacji w Kościele i jej skutkach
Oraz o wielu innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Aug 16, 2020 • 1h 18min
#11 Osobne drogi, osobne ścieżki. Odsłona pierwsza: rozmowa z Wojciechem Jóźwiakiem
W najnowszej odsłonie "Skądinąd" rozpoczynamy nowy nieregularny cykl, w którym będę rozmawiał z postaciami nietuzinkowymi, ekscentrykami, oryginałami, ludźmi, którzy w myśleniu i życiu chodzą własnymi drogami.
Nie mogłem sobie wyobrazić lepszego gościa na inaugurację tego cyklu niż Wojciech Jóźwiak – z wykształcenia biofizyk, z zawodu i pasji astrolog, tarocista, pionier neoszamanizmu w Polsce oraz wieloletni wydawca magazynu internetowego Taraka (www.taraka.pl).
A rozmawiamy o tym jaki jest świat.
Czy taki, jak twierdzi współczesna nauka – złożony z materii, pozbawiony sensu i celu – czy też raczej taki, jakim go widziały różne religie i różne ezoteryczne filozofie na przestrzeni dziejów?
Rozmawiamy także:
- o podobieństwach pomiędzy różnymi epokami
- o ukrytym porządku jaki niektórzy widzą w ruchu planet
- o koncepcji astrohistorii autorstwa Richarda Tarnasa
- o tym czy istnieje jakaś niewidzialna harmonia wszechrzeczy
- o ekscentryczności i budowaniu własnego światopoglądu
- o bogach i duchach
- o wiedzy tajemnej, okultyzmie i ezoteryce
- o szamanizmie i neoszamanizmie w epoce katastrofy klimatycznej
- o buddyzmie zen bez zen
- o poszukiwaniu niezwykłych doświadczeń
Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Aug 9, 2020 • 1h 22min
#10 Co to znaczy normalność? Rozmowa z prof. Andrzejem Lederem
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gościmy prof. Andrzeja Ledera, filozofa, psychiatrę, pracownika naukowego Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, autora m.in. książek „Nauka Freuda w epoce Sein und Zeit”, „Prześniona rewolucja” i „Rysa na tafli”.
A rozmawiamy o normalności.
O tym, co to znaczy, że coś jest normalne albo nienormalne, zdrowe albo chore, zaburzone albo niezaburzone.
Rozmawiamy także:
- o psychiatrii, psychoanalizie i antypsychiatrii
- o racjonalności i nieracjonalności
- o potężnym wpływie filozofów na rzeczywistość społeczną
- o zmieniających się definicjach choroby psychicznej
- o relacjach pomiędzy polityką, ekonomią a psychiatrią
- o wpływie firm ubezpieczeniowych i firm farmaceutycznych na nasze rozumienie choroby i zdrowia
- o cierpieniu psychicznym
- o biologicznym i psychologicznym rozumieniu ludzkiego doświadczenia
- o tym, czy „depresja jest jak grypa”
- o sporach wokół orientacji seksualnej
- o kulturze narcyzmu i jej związku z epidemią depresji
A także o wielu innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Aug 2, 2020 • 1h 25min
#9 Człowiek i inne zwierzęta. Rozmowa z Dariuszem Gzyrą
W najnowszym odcinku „Skądinąd” gościmy Dariusza Gzyrę, aktywistę, działacza na rzecz praw zwierząt, filozofa i publicystę, autora książki „Dziękuję za świńskie oczy”, prawdziwą ikonę ruchu prozwierzęcego w Polsce.
A rozmawiamy oczywiście o zwierzętach. O podmiotowości zwierząt i prawach zwierząt.
Rozmawiamy także:
– o sile ulicznych protestów kiedyś i dziś
– o tym, jak się żyło wegetarianom w latach 90. ubiegłego wieku
– o tym, dlaczego sformułowanie „zwierzęta pozaludzkie” budzi tyle emocji
– o tym, że pomiędzy człowiekiem a innymi zwierzętami istnieje kontinuum, a nie skok jakościowy
– o różnych nurtach w studiach nad zwierzętami
– o tym, że zwierzęta mają swoje polityczne pragnienia i interesy
– o tym, czy możliwe jest ukształtowanie świata z uwzględnieniem tych pragnień i interesów
– o tym, czy moda na weganizm zwiastuje poważną zmianę społeczną
A także o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Jul 26, 2020 • 1h 16min
#8 Czy podróżowanie ma przyszłość? Rozmowa z Pauliną Wilk
Tym razem w „Skądinąd” gościmy Paulinę Wilk, reporterkę, pisarkę, publicystkę związaną m.in. z Tygodnikiem Polityka i Kwartalnikiem Przekrój, autorkę wielu znakomitych książek, m.in. „Lalek w ogniu” i – ostatnio – „Miast przyszłości”, współtwórczynię – wraz z Anną Król – Big Book Festival oraz Big Book Cafe na warszawskim Mokotowie.
Oraz – last but not least – podróżniczkę.
A rozmawiamy właśnie o podróżowaniu.
O tym jak podróżowało się kiedyś i jak będzie się podróżować po koronawirusie.
Rozmawiamy także:
– o odkrywaniu wewnętrznych i zewnętrznych światów
– o tym, czy w dzisiejszym świecie istnieje jeszcze coś nieznanego i nieodkrytego
– o lęku w podróży
– o poszukiwaniu nowych miejsc i wracaniu do tych, w których już się było
– o tym, czy wyjeżdżając do innego kraju możemy zacząć wszystko od nowa?
– o mediach społecznościowych, które sprawiają, że podróż zamienia się w konkurs piękności
– o wszechobecności smartfonów i kolekcjonowaniu wrażeń, które zastąpiło autentyczne doznania
– o turystyce czyli pozbawionemu ryzyka przemieszczaniu się po wielkim, światowym centrum handlowym
– o powrocie do nacjonalizmów i zamykania się w reakcji na przeciążenie globalizacją
– o kryzysie ciekawości świata i kryzysie ciekawości innego
– o końcu marzenia o pokojowym współistnieniu wielu kultur
– o tym czy koronawirus położy kres podróżom
A także o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!

Jul 19, 2020 • 1h 16min
#7 Koniec mitu JPII? Rozmowa z prof. Arkadiuszem Stempinem
W najnowszym odcinku „Skądinąd” gościmy prof. Arkadiusza Stempina, politologa i historyka z Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie oraz Uniwersytetu we Fryburgu.
A rozmawiamy o Janie Pawle II, którego setna rocznica urodzin minęła 18 maja.
Zastanawiamy się czy na idealnym wizerunku polskiego, świętego papieża pojawiają się – m.in. w związku z ujawnianiem kolejnych pedofilskich afer – pierwsze rysy. Czy zatem czeka nas głęboka rewizja naszego stosunku do Karola Wojtyły? I jaki właściwie – z dzisiejszej perspektywy – jest bilans jego pontyfikatu?
Rozmawiamy także o Jana Pawła II:
- roli w walce z komunizmem
- wiedzy albo niewiedzy o przestępstwach pedofilskich w polskim i nie tylko polskim kościele
- faworyzowaniu Marciala Maciela Degollado, seksualnego drapieżnika, założyciela Legionu Chrystusa
- krytycznym stosunku do teologii wyzwolenia, którą ostatecznie zdelegalizował
- decyzji o odebraniu prawa nauczania dwóm liberalnym teologom: Hansowi Küngowi i Eugenowi Drewermannowi
- o idealistycznej wizji Kościoła i manichejskiej wizji świata
– relacjach z pancernym kardynałem Josefem Ratzingerem
– zdecydowanie negatywnym stosunku do antykoncepcji w epoce pandemii AIDS w Afryce
A także o wielu jeszcze innych sprawach.
Owocnego słuchania!