Techstorie - rozmowy o technologiach

TikTok z filmikami nagrywanymi przez dzieciaki, lip syncami i troszkę cringe'owymi tańcami już się kończy. Dziś to coraz potężniejsza siła technologiczna, która zaczyna urządzać nam świat. Od tego, jakiej muzyki słuchamy, po to, kto nami rządzi. Dlatego radzimy wysłuchać dzisiejszy odcinek do końca. Opowiemy w nim, jak TikTok wybrał prezydenta w ponad stumilionowym kraju, jak miesza na listach przebojów i znów staje się języczkiem u wagi w wyścigu mocarstw. W odcinku: Wprowadzenie 00:00 Co wydarzyło się na Filipinach 01:23 Fenomen TikToka 07:30 Chińskie pochodzenie 13:30 Tiktokizacja muzyki 17:20 Tiktokizacja polityki 19:40 TikTok na poważnie 20:38 Dezinformacja przed wyborami 24:18 Magia algorytmu TikToka 31:58 Donald Trump miał rację? 43:28 TikTok jest na tyle ważnym medium społecznościowym, że warto obserwować jego rozwój oraz wpływ na świat. Jeżeli chcecie pogłębić temat, ale także dowiedzieć się więcej o poruszanych przez nas w tym odcinku wątkach, to polecamy następujące źródła: O Filipinach: https://www.businessinsider.com/bongbong-marcos-tiktok-philippines-election-2022-5?IR=T&fbclid=IwAR1uvHhuyPOOL6c8KbE0CbvqLGpRsHNDjbnyQkGMbt0phf6-J_02bIT3GOY O platformie rozrywkowej: https://www.cnbc.com/2022/06/16/tiktok-were-an-entertainment-app-not-a-social-network-like-facebook.html?fbclid=IwAR1SpKC_L7TZNpy6Gkgvc8p27DCaEhaxvjZZZAEtxE25DpfNFIB8Awxydjg&fs=e&s=cl Donald Tusk na TikToku: https://www.tiktok.com/@donald_tusk/video/7109097640377306373?is_copy_url=1&is_from_webapp=v1&lang=pl-PL Jak Tik Tok zmienia rynek muzyczny: https://spidersweb.pl/plus/2022/06/tik-tok-muzyka-rewolucja-przeboje O Kenii: https://www.wired.com/story/kenya-tiktok-election-disinformation-hate-speech/ Jeszcze o Kenii: https://foundation.mozilla.org/en/campaigns/kenya-tiktok/ O dezinformacji na TikToku: https://mediamanipulation.org/research/tiktok-war-ukraine-and-10-features-make-app-vulnerable-misinformation O fenomenie TikToka: https://wyborcza.biz/biznes/7,177150,24748326,aplikacja-tiktok-strefa-wolna-od-doroslych-ci-dopiero.html?_ga=2.18356081.997637972.1654499043-1134565580.1625990399 O kontrowersjach wokół decyzji Trumpa, by rozbić TikToka: https://spidersweb.pl/plus/2020/08/tiktok-usa-blokada-chiny-microsoft O chińskim podsłuchu: https://www.buzzfeednews.com/article/emilybakerwhite/tiktok-tapes-us-user-data-china-bytedance-access?fbclid=IwAR3vS6Hf_g67RnCx3rFb0Jh66c8KvgsFlgoPE8F8nbM09zUO-XMSEn2EZE0

To ona pomogła z dość mizoginicznego serwisu do oceny studentek zrobić globalny fenomen biznesowo-technologiczny, dziś znany jako Meta. Jako jedna z najbardziej wpływowych menadżerek świata stała się znana także z tego, że głośno zwracała uwagę na rolę kobiet w miejscu pracy, ich prawo do robienia kariery, ale też że publicznie mówiła o prawie do przeżywania żałoby. Równocześnie jednak stała się symbolem stawiania biznesu nad dobro społeczne, gdy okazało się, że Facebook wiedział o tym, że Rosja wykorzystuje jego mechanizmy do wpływania na wybory w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku. Jest więc architektką w zasadzie całego obowiązującego obecnie ładu internetowego, rewolucji, która porwała każdego z nas i sprawiła, że Sheryl Sandberg zyskała piękny przydomek “tyfusowej Mary”. W tym odcinku: Koniec epoki 00:00 Orędowniczka praw kobiet 03:20 Królowa Facebooka i tyfusowa Mary 12:42 Sandberg vs. Zuckerberg 16:44 Królowa biznesu 22:35 Imperium eksploduje 26:07 Zmowa reklamowa 35:05 Dziedzictwo Sandberg 43:45 Źródła: "Włącz się do gry. Kobiety, praca i chęć przywództwa", Sheryl Sandberg "Brotopia: Breaking Up the Boys' Club of Silicon Valley", Emily Chang "Brzydka prawda. Kulisy walki Facebooka o dominację", Sheera Frenkel, Cecilia Kang "Wiek kapitalizmu inwigilacji", Shoshana Zuboff O tym, jak Sandberg nie przetrwała Trumpa: https://www.nytimes.com/2021/07/08/business/mark-zuckerberg-sheryl-sandberg-facebook.html O kapitalizmie nadzoru: https://wyborcza.biz/biznes/7,177150,24596970,kto-upoluje-lowce-pokemonow-czyli-jak-dziala-inwigilacja-i.html O rosnącej roli Nicka Clegga, prezesa Facebooka ds. globalnych https://spidersweb.pl/plus/2022/05/nick-clegg-meta-facebook-lobbing Partnerem podcastu jest The:Protocol.

W tym odcinku: Wprowadzenie 00:00 Geniusz i wizjoner 03:49 Dziecko 21:19 Szef i prezes 22:58 Partner i ojciec 25:50 Troll 27:20 Saga Muska i Twittera 32:05 Elon Musk to postać na więcej niż jeden odcinek podcastu, dlatego jeżeli chcecie dowiedzieć się o nim więcej, to polecamy następujące źródła: Ashlee Vance, "Elon Musk. Biografia twórcy Paypala, Tesli, SpaceX", Wyd. Znak 61 znaków, które zaszkodziły Muskowi: https://twitter.com/elonmusk/status/1026872652290379776 Maciej Jarkowskiej, "Wolność słowa wg Muska" https://spidersweb.pl/plus/2022/04/elon-musk-twitter Radosław Kosarzycki, "Prezes SpaceX: człowiek będzie chodził po Marsie już za osiem lat. Tak, jasne" https://spidersweb.pl/2022/05/spacex-mars-2.html Inti Pacheco, "Meet the Twitter Army of Elon Musk Superfanshttps", The Wall Streat Journal https://www.wsj.com/articles/meet-the-twitter-army-of-elon-musk-superfans-11650137427 "Elon Musk's Crash Course", The New York Times W tym odcinku wspominałyśmy też świetne seriale: "Powrót w kosmos" na Netfliksie, "We Crashed" Apple TV, "Młody Sheldon" w Polsce dostępny na HBO MAX, "Wielka teoria podrywu", też na HBO MAX. Odcinek z Muskiem to "The Platonic Permutation", czyli 9 odc. 9 sezonu.

“Elon Musk jest zaangażowany w dostarczanie faszystowskim siłom w Ukrainie wojskowego sprzętu łączności” - powiedział o założycielu Tesli, SpaceX i Starlinka Dmitrij Rogozin, dyrektor generalny Roskosmosu, a wcześniej rosyjski wicepremier ds. przemysłu obronnego i kosmicznego. I dodał, że Musk zostanie za to “pociągnięty do odpowiedzialności”. O co poszło? Oczywiście o to, że Musk, na prośbę ukraińskiego ministra cyfryzacji Mychajła Fedorowa dostarczył Ukrainie sprzęt do obsługi satelitarnego internetu. Ta historia dobitnie pokazuje, jak ważnym zasobem jest w czasie wojny internet. I to ważnym dla każdej ze stron - i tej okupującej, i tej odpierającej atak. Dlatego dziś opowiemy państwu, czego pod względem cyfryzacji możemy nauczyć się od Ukrainy, jakim cudem ten bombardowany od niemal 3 miesięcy kraj wciąż ma dostęp do internetu, telewizji i radia, i zastanowimy się, czy dostęp do sieci jest dziś niezbędny nie tylko do zarządzania państwem, lecz by w ogóle jako państwo przetrwać, szczególnie w obliczu zagrożenia. Wprowadzenie - 00:00 Internet w Ukrainie działa w czasie wojny. Jak? - 01:50 Gdy internetu nie ma - 12:35 Starlinki na pomoc - 13:45 E-państwo i Dija - 20:07 Minister cyfryzacji zmienia kraj - 26:30 E-Wróg i zmiana społeczna - 42:20 Więcej o tym, jak na Ukrainie utrzymywany jest internet i jak budowane jest tamtejsze cyfrowe państwo, można przeczytać i obejrzeć w źródłach, które wyliczamy poniżej. Polecamy też obserwować ministra Mychaiło Fedorowa na Twitterze. O internecie satelitarnym Muska: https://foreignpolicy.com/2022/05/04/starlink-ukraine-elon-musk-satellite-internet-broadband-drones/ Jak Starlinki działają w Ukrainie: https://www.wired.com/story/starlink-ukraine-internet/ O groźbach Rosjan wobec Muska: https://wyborcza.biz/biznes/7,177150,28431802,rosjanie-groza-elonowi-muskowi-jesli-umre-w-tajemniczych-okolicznosciach.html Dlaczego internet w Ukrainie wciąż działa: https://www.washingtonpost.com/technology/2022/03/29/ukraine-internet-faq/ Aplikacja Diia i jej rozwój: https://spidersweb.pl/plus/2022/05/diia-ukraina-cyfryzacja-wojna-eurowizja Diia Summit 2022, czyli jak rząd Ukrainy chwalił się tuz przed wojną rozwojem e-państwa: https://www.youtube.com/watch?v=n0FsIxDc6Iw&t=81s

Dlaczego Rosjanie wierzą, że Ukraińcy to naziści? Jak Władimirowi Putinowi udało się zawrócić kijem Moskwę i dosłownie zmienić historię? Dlaczego cieszenie się z tego, że rosyjska dezinformacja nie działa, jest myśleniem życzeniowym? I co wspólnego ma z tym rosyjska Dolina Krzemowa? O tym wszystkim w tym odcinku. W odcinku: Wprowadzenie - 00:00 Szalone lata 90. - 02:45 Kursk i kneblowanie mediów - 04:35 Internet i techoligarchowie - 12:40 Wojna o podręczniki historii - 22:40 Początek nagonki na Ukrainę - 35:10 Generacja Putin - 46:45 Budowanie autorytarnego społeczeństwa w Rosji za pomocą polityki historycznej, mediów, internetu i dezinformacji to historia tyleż straszna co i ważna do zrozumienia, By ją lepiej poznać polecamy świetne książki dogłębnie te procesy pokazujące: "Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina" Krystyna Kurczab-Redlich, wyd. W.A.B. "Powrót rosyjskiego Lewiatana", Siergiej Miedwiediew, Wyd. Czarne Warto sięgać po teksty i podcasty naszych ekspertów. Podcast o historii pisarki ocalonej z Mariupola w tłumaczeniu Agnieszki Szypielewicz https://voicehouse.co/odcinki/ocalona-z-piekla/ Własysław Radziwinowicz, "Crème de la Kreml. 172 opowieści o Rosji" Warszawa 2016 Michał Potocki, "Machina wojny" - próba reinterpretacji działań poprzedzających inwację Rosji magazyn Dziennik Gazeta Prawna (TO BEDZIE NA DNIACH DOŁOZYMY POTEM LINK OK?) Więcej o poruszanych przez nas wątkach: "Zima w ogniu" ("Winter on Fire: Ukraine fight fir Freedom") reż Jewgienij Ainijewski, Netflix Jak służby uciszały rodziny marynarzy Kurska: https://www.youtube.com/watch?v=Wxo7fPvhqkI O rannych Rosjanach w ukraińskich szpitalach: https://wyborcza.pl/7,179012,28317023,nazisci-powybijamy-was-mowia-ranni-rosyjscy-zolnierze-do.html Kim jest twórca Telegrama: https://spidersweb.pl/plus/2022/03/telegram-tajemnice-durow-vkontakte-rosja-kreml O tym, że Rosjanie się nie zmieniają: https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,28224440,kiedys-wierzylem-ze-rosjanie-sie-zmienia-ale-teraz-juz-nie.html O tym, co Rosja "powinna" zrobić z Ukrainą: https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art36019771-plan-kremla-deukrainizacja-czyli-europa-bez-ukrainy

W tym odcinku zanurzamy w świat bez skrupułów i moralności i przeprowadzamy prawdziwą wiwisekcję dezinformacji. Uprzedzamy też, że ten odcinek może wywoływać poczucie absurdu i poważne bóle głowy, ale to temat na tyle ważny, że polecamy odsłuchać go razem z dziećmi, z rodzicami czy dziadkami, bo wiedza o mechanizmach dezinformacji powinna stać się nam tak bliska, jak świadomość choćby zagrożeń drogowych. W tym odcinku: Wprowadzenie - świat bez skrupułów - 00:00 Cele dezinformacji - 03:25 Rosyjskie narracje - 13:18 Zgniły śledź i inne techniki dezinfo - 21:16 Jak walczyć z dezinformacją - 45:24 Walka w Polsce - 51:00 Czego nie robią bigtechy - 55:55 Czy media są gotowe - 1:01:38 By poszerzyć temat dezinformacji w wykonaniu Rosji, polecamy sięgnąć do publikacji, seriali i tekstów - o części z nich była mowa w dzisiejszym odcinku: O tym, co propaganda robi Rosjanom z mózgu: https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,28262465,tydzien-z-kremlowska-propaganda-pytalam-siebie-czy-czlowiek.html O tym, jak Rosja przygotowywała społeczeństwo do wojny: https://euvsdisinfo.eu/pl/kremlowska-strategia-sfabrykowanie-pretekstu-do-inwazji-na-ukraine-wiecej-mitow/ Serial o tym, jak Rosja manipuluje USA: https://www.canalplus.com/pl/seriale/homeland/h/10015589_70008 Serial o QAnon: https://www.hbo.com/q-into-the-storm Najlepsze serwisy fact-checkingowe: https://demagog.org.pl/, https://sprawdzam.afp.com/list O trollach i mechanizmach dezinfo: "Trolle Putina. Prawdziwe historie z frontów rosyjskiej wojny informacyjnej", Jessikka Aro, Wydawnictwo: Sine Qua Non O pożytecznych idiotach: https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,28256108,polski-front-cyberwojny-jak-pozyteczni-idioci-i-agenci-wplywu.html O tym, że dezinformacja od zawsze pisana była cyrylicą: https://spidersweb.pl/plus/2022/02/dezinformacja-od-zawsze-pisana-byla-cyrylica-jak-dziala-machina-rosyjskiej-propagandy O tym, jak ewoluuje dezinformacja: https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8387344,rosyjska-dezinformacja-wojna-informacyjna-ukraina-bildziukiewicz.html

Po wybuchu wojny w Ukrainie jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać inicjatywy - np. serwisy internetowe, które mają pomagać uchodźcom z zaatakowanego przez Rosję kraju. Czy to działa? Czy to ma sens? Czy technologia wreszcie się sprawdziła? A może znów coś poszło nie tak? A jeśli tak, to co? I czego nauczyliśmy się z kryzysu covidowego? Dziś w odcinku: 00:00 Piękny technologiczny zryw 07:10 Airbnb dla uchodźców 19:40 Walka z dezinformacją 21:09 Wielki zryw pandemiczny 27:30 Czym różni się kryzys migracyjny od pandemii 43:45 Zarządzanie kryzysem 46:20 Wielki nieobecny Więcej o pułapkach techsolucjonizmu opowiadałyśmy w 1 odc. naszego podcastu. Jak chcesz posłuchać, jak technologie nas nie zbawiaja i dlaczego, zachęcamy do jego odsłuchania. Wciąż też "biblią antytechsolucjonistów" pozostaje "To save everything click here" Jewgienij Morozow O projektach technologicznych na rzecz pomocy Ukrainie: https://www.pb.pl/300-firm-technologicznych-razem-dla-ukrainy-1143024 Można też przyłączyć się do nich w ramach prac Fundacji Tech To The Rescue https://www.techtotherescue.org/tech/tech-for-ukraine Informacje o mieszkaniach zbiera serwis UAsos https://uasos.org/ Ale oczywiście jeżeli wolicie amerykański serwis, to można skorzystać z tego stworzonego przez Aviego Schiffmanna i Marco Bursteina: https://icanhelp.host/ Nakarmić algorytm informacjami o dezinformacji można w serwisie FakeOver https://fakeover.pl/ Jeżeli wolicie je tylko zgłosić, licząc na masowość takich działań, to można to zrobić tutaj: https://zglostrolla.pl/

Pod warstwą wojny konwencjonalnej w Ukrainie, toczy się wojna w cyberprzestrzeni. Z jednej strony jest to wojna informacyjna, którą wydaje się wygrywać Ukraina, z drugiej - dezinformacyjna. I tu Rosja wciąż działa bardzo szeroko. Dziś w odcinku: 00:00 Wprowadzenie 02:05 Cyberataki przed atakiem 04:50 Anonymous - cyfrowi partyzanci 13:35 Wojna informacyjna 16:09 Rosyjska dezinformacja 30:37 Sankcje gospodarcze i technologiczne 40:24 Odcięcie mediów i splinternet Oto wspominane przez nas w tym odcinku ciekawe i ważne źródła informacji dotyczące cyfrowego oblicza wojny wywołanej przez Rosję w Ukrainie: Anonymous w obronie pornografii: https://www.wired.com/2010/02/anonymous-unfurls-operation-titstorm/ O rosyjskich czołgach dezinformacji: https://wyborcza.pl/Jutronauci/7,165057,28180663,rosyjskie-czolgi-dezinformacyjne-sa-w-warszawie-od-lat.html Jessikka Aro o tym, jak zmienia się rosyjska dezinformacja: https://spidersweb.pl/plus/2022/03/jessikka-aro-trolle-dezinformacja-rosja-wojna Polecamy też całą jej książkę "Trolle Putina. Prawdziwe historie z frontów rosyjskiej wojny informacyjnej”, która w 2020 roku ukazała się także w Polsce. "Washington Post" o innym, niż byśmy się spodziewali, obliczu cyberataków: https://www.washingtonpost.com/technology/2022/02/28/internet-war-cyber-russia-ukraine/ Podcast Sceptech o naciskach na BigTechy, by wzięły odpowiedzialność za dezinformację https://open.spotify.com/episode/3GiPoyTr5YngMe93dAn0mJ Apel do platform cyfrowych zarządzających największymi serwisami social media o bardziej stanowczą walkę z rosyjską dezinformacją: https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,28185554,miedzynarodowe-koncerny-staly-sie-mimowolnymi-sojusznikami.html Oto źródła w mediach społecznościowych ilustrujące wydarzenia, o których opowiadałyśmy: Ukraińska piosenka o dronach: https://www.youtube.com/watch?v=wSO1_-8c1fY Anonymous o USA: https://twitter.com/AnonymousNewsHQ/status/1498164001628377090 Zdjęcie wystylizowane na słynny obraz Ilii Repina "Zaporożcy piszący list do sułtana" >>

0:00 Stan na teraz 1:00 Wprowadzenie 4:48 Styczeń: pierwszy w 2022 r. cyberatak na Ukrainę 13:02 Estonia 2007 18:17 Gruzja 2008 19:40 Rosyjska dezinformacja 29:10 Największy w historii cyberatak Rosji 41:50 Pierwszy i drugi atak na sieć energetyczną 50:20 Cyberszpiedzy inwigilują Polskę 56:29 Świat a sprawa ukraińska Aktywność Rosji na polu wojny hybrydowej jest coraz większa. Dziś najsilniej obserwujemy ją wokół Ukrainy, ale tak naprawdę te działania są znacznie szersze. Sporo opublikowano już analiz i dezinformacji o rosyjskim nacechowaniu i działania tzw. trolli z Petersburga, ale i po prostu ataków cybernetycznych najprawdopodobniej powiązanych z Kremlem. Chcącym poszerzyć wiedzę polecamy: Książki: “Sandworm. Nowa era cyberwojny i polowanie na najbardziej niebezpiecznych hakerów Kremla” Andy Greenberg, Wydawnictwo Naukowe PWN O kulisach ataku NotPetya z 2017 roku. "This Is How They Tell Me the World Ends: The Cyberweapons Arms Race" Nicole Perlroth Dziennikarka New York Times opisuje rozwój metod i środków stosowanych w cyberpotyczkach. "Trolle Putina. Prawdziwie historie z frontów rosyjskiej wojny informacyjnej", Jessikka Aro. Śledztwo finlandzkiej dziennikarki, która po tym jak zajęła się tematem trolli z Petersburga została tak zaszczuta w swojej ojczyźnie, że musiała ją opuścić. Materiały, które wspominamy w tym odcinku: O tym, jak Rosja atakowała Olimpiadę: https://www.nbcnews.com/tech/security/olympics-are-guard-favorite-target-russian-hackers-rcna1422 O wojnie hybrydowej na Ukrainie: https://theconversation.com/russia-has-been-at-war-with-ukraine-for-years-in-cyberspace-176221 O tym jakie są geopolityczne zamierzenia Rosji w ramach wojny hybrydowej: https://spidersweb.pl/plus/2022/02/rosja-ukraina-cyberataki-dezinformacja-wojna-hybrydowa O tym, jak mogą wyglądać cyberataki na Ukrainę: https://www.mandiant.com/resources/ukraine-crisis-cyber-threats O ataku NotPetya: https://wyborcza.pl/7,75399,21803502,potezny-cyberatak-na-szpitale-na-calym-swiecie-placowki-odsylaja.html?_ga=2.260455437.1874131622.1644766071-1389896801.1625993101 O tym jak działają Trolle Putina: https://spidersweb.pl/plus/2020/09/rosyjskie-trolle-dezinformacja-wybory-fake-news O tym jak amerykański wywiad oskarżył serwis Zero Hedge o sianie dezinformacji: https://apnews.com/article/russia-ukraine-coronavirus-pandemic-health-moscow-media-ff4a56b7b08bcdc6adaf02313a85edd9

Na co patrzyć, obserwując igrzyska olimpijskie w Pekinie? Gdzie zaglądać, by dostrzec to, co Chiny niekoniecznie chcą światu pokazać? Joanna Sosnowska i Sylwia Czubkowska opowiadają o wiosce olimpijskiej, która stała się państwem w państwie, o strachu przed pandemią - takim, którego Europejczyk chyba nie jest w stanie zrozumieć. O technologicznych fajerwerkach i zasłonach dymnych. I o tym, czy działają. Co w odcinku: 00:00 Co nam się podobało na otwarciu Olimpiady 05:12 Co wspólnego ma skóra rekina z Mount Everest 06:13 Chiny prężą technologiczne muskuły 11:55 Pekin 2008 vs Pekin 2022 17:05 Jak Pekin walczy z COVID-19 20:00 Roboty, stołówka, jedzenie 27:25 E-juan 32:03 Zielone technologie 37:35 Telewizja w 8K 40:30 Czy dalej jesteśmy zafascynowani Chinami? Zmiany zachodzące w Chinach to fascynujący i bardzo szeroki temat. Dlatego jeżeli macie ochotę poszerzyć wiedzę w tym temacie, to polecamy kilka źródeł: "Chiny 5.0. Jak powstaje cyfrowa dyktatura", Kai Strittmater, 2020 rok, Wydawnictwo WAB "Japonia, Chiny, Korea. O ludziach skłóconych na śmierć i życie", Michael Booth, 2020 rok, BOWiem Podcast Mao Powiedziane prowadzony przez trójkę Polaków mieszkających w Szanghaju: Piotra Sochonia, Weronikę Truszczyńską i Nadię Urban. Np. odcinek o biedzie w Chinach https://www.youtube.com/watch?v=EuFr0XTzmec O tym, jak Chiny szykują się na Igrzyska Olimpijskie i jakie są tła tych przygotowań: "Armia robotów, drony, cyfrowy juan. Tak Chiny chcą zareklamować się światu podczas Igrzysk Olimpijskich", Sylwia Czubkowska, Magazyn Spider'sWeb+ https://spidersweb.pl/plus/2022/02/armia-robotow-drony-cyfrowy-juan-i-walka-z-pandemia-tak-chiny-igrzyska-olimpiada "Omikron w Chinach – polityka „zero tolerancji” przed XX zjazdem partii", Michał Bogusz, analiza Ośrodka Studiów Wschodnich https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2022-01-20/omikron-w-chinach-polityka-zero-tolerancji-przed-xx-zjazdem-partii "Pekin 2022. Perełka na dwa tygodnie. Dwie dekady marnowania olimpijskich skoczni" Michał Chmielewski, TVP Sport https://sport.tvp.pl/58325137/pekin-2022-dwie-dekady-marnowania-olimpijskich-skoczni Ile faktycznie kosztowały IO w Pekinie w 2022 roku - raport Insider. https://www.insider.com/real-cost-of-beijing-games-10-times-chinas-reported-figure-2022-1 Odizolowane miasto. Jak Pekin przygotowuje się do zimowych igrzysk olimpijskich https://wyborcza.pl/7,154903,28047967,odizolowane-miasto-jak-pekin-przygotowuje-sie-do-zimowych-igrzysk.html