Bernard Hammelburg | BNR

Is de NAVO zonder Amerika sterk genoeg om een Russische aanval te weerstaan? Na de inval in Oekraïne verdween die vraag naar de achtergrond, omdat Amerika zijn rol als leider van het vrije westen zonder aarzeling opnam. Of beter gezegd: terugnam. Want tijdens Trump was de eenheid onder de bondgenoten stevig afgebrokkeld. Nu wordt de vraag opnieuw actueel: wat doen we als de Russische dreiging aanhoudt en het Amerika van Trump-II zich van ons distantieert?  Westerse regeringen proberen bij die vraag zoveel mogelijk weg te duiken. Formeel hebben wij ons niet te bemoeien met de interne aangelegenheden van een soeverein land, dus ook niet met de Amerikaanse verkiezingen. Maar informeel houdt iedereen zijn hart vast, vooral in West-Europa. Trumps populariteit groeit recht evenredig met het aantal tegen hem aangespannen rechtszaken. De voorsprong op zijn rivalen ligt rond de veertig procent. Zijn volgelingen zijn ervan overtuigd dat hij het slachtoffer is van een heksenjacht onder supervisie van Joe Biden, die bij gebrek aan politiek gewicht zijn tegenstander probeert via een corrupt rechtssysteem het zwijgen op te leggen.  Op het totale electoraat is de aanhang van Trump een minderheid, en de Democraten gokken erop dat Joe Biden hem opnieuw kan verslaan. Maar de positie van Biden is, onder zijn eigen achterban, verontrustend zwak, en dus is de kans op een overwinning van Trump aanzienlijk. En Trump ziet niets in de tientallen miljarden kostende hulp aan Oekraïne, net als zijn belangrijkste rivaal, Ron DeSantis. Sterker nog: ze hebben geen belangstelling voor Europa.  In Europese hoofdsteden worden sommetjes gemaakt over de NAVO zonder de VS. In totale hoeveelheden wapens valt dat best mee, en Europa is zeker geen tandeloze tijger. Bovendien is er de steun van Canada, en van niet-NAVO-leden zoals Australië en Nieuw-Zeeland. Maar dan moeten de neuzen wel allemaal dezelfde kant op staan, en dat is niet het geval. Het is niet voor niets dat de NAVO Oekraïne niet als blok steunt, maar levering van geld en wapens overlaat aan de individuele lidstaten. De Centraal-Europese landen hebben veel minder moeite met Trump dan het Westen.  En daar zit het grootste probleem. Europa is simpelweg geen blok. Zoals Andreas Kluth van Bloomberg het formuleert: de EU blijft een confederatie die de schijn ophoudt een federatie te zijn. Dat geldt voor de NAVO evenzeer. Dat is een oppermachtig blok zolang de Amerikaanse president aan de knoppen zit. Als die niet aan de knoppen wenst te zitten, zijn we griezelig kwetsbaar. Dat gevaar wijkt niet door erover te zwijgen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland heeft de Oekraïners dan wel F16's toegezegd, ze zullen er misschien nog een hele tijd op moeten wachten voor ze er ook echt zijn. Mogelijk eind volgend jaar pas, schrijft NRC. Verder is Zelensky in Griekenland, komen de BRICS-landen zonder Poetin bijeen in Zuid-Afrika en aast Kyiv op nog meer wapens. Afgelopen gebeurde er ook veel in Oekraïne en Rusland. Er kwamen drones neer in de Russische hoofdstad Moskou en Zelensky's geboortestad Kryvyi Rih. Oekraïne zegt dat er 20 huizen zijn beschadigd en infrastructuur is geraakt. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Polen is nu al in de ban van de parlementsverkiezingen van 15 oktober. De campagne tussen de regerende PiS-partij en de oppositie gaat er hard aan toe. Sinds PiS in 2015 aan de macht kwam zijn er veel botsingen geweest tussen Polen en de EU, onder meer over de democratie en rechtsstaat. Maar de oorlog in Oekraïne heeft dat doen veranderen. Te gast is Thijs Reuten, Europarlementariër in de S&D-fractie namens de PvdA. Ook Europa-verslaggever Geert Jan Hahn Schuift aan.   Luister ook | Wagner in Polen zou groot gevaar zijn  Duikvlucht van de roebel  De Russische centrale bank verhoogt de rente naar 12 procent om de duikvlucht van de roebel te remmen. De Russen merken de gevolgen van de oorlog in hun portemonnee. Maar doet dat iets met de steun voor Poetin? En ook in Oekraïne is er natuurlijk werk aan de winkel; aan de economie, wederopbouw en bovenal aan hervormingen van bijvoorbeeld de rechtstaat. Te gast is ondernemer Jeroen Ketting.   Lees ook | Daling roebel is 'teken dat sancties werken' Wie het laatst lacht ... De timing was opvallend: Hilary Clinton werd live op televisie geïnterviewd toen het nieuws van Trump's vierde aanklacht binnenkwam. Daar moest ze toch een beetje om lachen. Vanuit Washington onze correspondent Jan Postma.    Luister ook | #192 Trumps triomfSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne speelt zich af op het Oekraïense vasteland, de Zwarte Zee en uiteraard ook in de geopolitieke achterkamertjes. Een update met buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Precies twee jaar na het overhaaste en omstreden vertrek van de westerse strijdkrachten uit Afghanistan, zijn we terug tot voor de Amerikaanse inval in 2001. Terug bij de Taliban, het schrikregime met zijn terreur tegen vrouwen en meisjes, met zijn sadistische interpretatie van de sharia, terug in het stenen tijdperk, met als enig eigentijds anachronisme de pick-up trucks waarop de mannen met de wapperende baarden en tulbanden staan, Kalasjnikov in de aanslag. Een regime dat door geen enkel land wordt erkend.  Amerika begon aan het hopeloze avontuur op grond van eenzelfde fout als die in Vietnam was gemaakt. Daar moest ‘het communisme’ worden verslagen, in Afghanistan ‘het terrorisme.’ En al zaten Osama bin Laden en Al Qaida, verantwoordelijk voor 9/11, in Afghanistan, ‘het terrorisme’ viel evenmin te verslaan als ‘het communisme.’ Solidaire bondgenoten deden mee, vol goede voornemens, zoals Nederland met z’n 3D-strategie – defensie, diplomatie en ontwikkeling. Er zou een gekozen parlement en president komen, een onafhankelijke rechtbank, professionele politie, een goed getraind leger. Vrouwen mochten aan het werk, meisjes gingen naar school en universiteit, boeren gingen andere gewassen kweken dan papaver. Een vuistvol illusies, en een slagveld met bijna 200.000 doden. De Amerikanen staken 2300 miljard dollar in de oorlog. Dat is 220.000 dollar per minuut – twintig jaar lang.  Het plotselinge vertrek van de Amerikanen, in die laatste dagen van augustus 2021, was niet plotseling. Obama had de aanzet gegeven, Trump zette het versneld voort en Biden deed wat hij in zijn campagne had beloofd. Wat ze vergaten was de Afghanen mee te nemen die voor hen hadden gewerkt. Er wachten nog steeds duizenden op hun Amerikaanse visa. Nederland vond dat het overrompeld was door het Amerikaanse vertrek, alsof we dat niet al maanden, zo niet jaren, hadden zien aankomen. Het Nederlandse vertrek werd een tenenkrommende chaos. Er was te weinig transport, en ook wij hadden vergeten te denken aan de Afghanen die hadden geholpen bij de uitvoering van die in de fantasie van politici levende 3D-strategie. Sigrid Kaag, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, werd met een motie van afkeuring de Barbertje die moest hangen. En daarmee, totaal onverdiend, het symbool van twintig jaar politieke verantwoordelijkheid voor de polonaise waarin al die bondgenoten, net als wij, twintig jaar achter de waandenkbeelden van de grote leiders uit Washington hadden aangehuppeld. Tegen het terrorisme. Vóór democratie. Vóór meisjes naar school. Ik hoor het ze nog zo zeggen. Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburgSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens Turkse media bezoekt de Russische president Poetin binnenkort zijn Turkse ambtgenoot Erdogan. Op de agenda staat natuurlijk: de graandeal. Is Erdogan weer de leider die afspraken met Poetin kan maken hierover?En de roebel is gigantisch in waarde gezakt. De Russische Centrale Bank komt vandaag samen om een oplossing te bedenken. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Wagnergroep mag even niet meedoen in Oekraïne. Het huurlingenleger verkaste naar Belarus. En daar maakt Polen zich steeds meer zorgen over. Ondertussen blijft  Rusland Oekraïne bestoken. Wat kan het Westen nog meer doen? Te gast is Pieter Cobelens, voormalig hoofd van de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst, de MIVD. Luister ook | Is het tijd voor een no-flyzone? Iran grootste dreiging De Revolutionaire Garde in Iran is volgens de Britten de grootste dreiging voor het land. Volgens oud-minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal geldt dat voor het hele Westen. Wat hem betreft staat het elitekorps liever vandaag dan morgen op de terrorismelijst. En dat vinden de Amerikanen ook. Verkiezingen in Europa | Europa Update Europaverslaggever Geert Jan Hahn blijft even in Polen. Want hoewel het land zich misschien terecht zorgen maakt en de grenzen versterkt - zijn er daar ook bijna verkiezingen. Wat speelt er daar? En hoe zit het met de Russische inmenging?  Trump op je verjaardag | Postma in Amerika Het regent aanklachten tegen Trump. En dat zorgt niet niet alleen voor extra werk voor advocaten, maar ook voor look-a-likes. Volgens correspondent Jan Postma worden ze niet alleen geboekt als persiflage, maar ook door fans.  Luister ook | #191 En dat is drieSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Russische aanvallen op Pokrovsk en Zaporizja, en drone-aanvallen op Moskou die waarschijnlijk van Oekraïne afkomstig zijn. Het geweld in de oorlog in Oekraïne lijkt verder op te laaien. Tijd om de balans op te maken met onze buitenlandcommentator Bernard Hammelburg in Amsterdam en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Evenals de misleidende term ‘zinloos geweld’ suggereert dat er ook zoiets bestaat als zinvol geweld, doet de term ‘schone oorlog’ vermoeden dat die zich zou onderscheiden van een vuile oorlog. In een ‘schone oorlog’ wordt uitsluitend geschoten op militaire doelen. Dat kan een kazerne vol soldaten zijn. Maar op flatgebouwen of ziekenhuizen schieten is een terroristische daad, en dus een vuile oorlog. Als vlakbij die kazerne een school staat, of naast het ziekenhuis een artilleriebatterij, wat dan? Oorlogen zijn altijd vuil.  In november 1940 bombardeerden de Duitsers de Britse stad Coventry. Naar verluidt wist Churchill dat al uren van tevoren, maar gelastte geen evacuatie omdat de Duitsers dan zouden begrijpen dat de Britten hun communicatie hadden onderschept. Als dat waar is, beging Churchill dan een oorlogsmisdrijf? In februari 1945, toen Nazi-Duitsland feitelijk al had verloren, gooiden de Britten en Amerikanen Dresden plat. Misschien was het Churchills wraak, misschien woede, zo vlak na de bevrijding van Auschwitz. Maar strategisch had het bombardement geen nut, en tussen de 150.000 en 200.000 burgers kwamen om. Oorlogsmisdrijf?  Een vuile of schone oorlog hangt niet alleen af van de geraakte doelen, maar ook van de gebruikte methodes. Na hun geklungel in de eerste fase van de oorlog, hebben de Russen een lesje geleerd. Defensie-expert Michael Peck dook ik de opbouw van het front, waar de Russen gigantische versterkingen hebben aangelegd en duizenden mijnen hebben geplaatst. De troepenmacht bestaat, vanaf het front naar achteren, uit veroordeelde gevangenen, dienstplichtigen, beroepsmilitairen en Spetsnaz commando’s. Aan het front staat dus ‘opofferbare infanterie,’ kanonnenvlees dat voor de glorie van de rodina, het moederland, de dood in wordt gejaagd. Oorlogsmisdrijf?  Eric Miller, van de Amerikaanse denktank RAND, onthult in de Moscow Times de schaduwzijde van de Oekraïense inzet. Sinds 2014 vechten milities uit Tsjetsjenië, Rusland en Belarus mee, niet omdat ze warme gevoelens koesteren voor team-Zelensky, maar om hun eigen ambities te verwezenlijken. De Tsjetsjenen willen onafhankelijkheid, de Wit-Russen willen Loekasjenko omleggen. Net als aan het begin van de oorlog de extreemrechtse Azov-brigade meevocht, vechten er nu eenheden mee van het neonazistische Russische en etnisch-Russische Vrijwilligers Corps, dat een staatsgreep in het Kremlin wil. Allemaal mannen die, zogezegd, staan te popelen om oorlogsmisdrijven te plegen.  De dood van onschuldige burgers is het gruwelijke refrein van elk oorlogsrelaas. Om te winnen vraagt Zelenski niet om artsen, verpleegkundigen en pleisters, maar om wapens. Om door de Russische linies te breken. Wat daar klaar staat is het Russische kanonnenvlees. Maar ja, dat is een militair doel, dus het mag.   Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburgSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens de Oekraïense president Zelensky heeft Oekraïne een 'significant deel' van de Russische aanvallen afgeslagen door Westerse afweersystemen. Er zouden zeker 65 raket- en 178 drone-aanvallen zijn afgeslagen, alleen al in de afgelopen week. Toch werd er vanmorgen weer een raketaanval gemeld. Daarbij vielen acht doden in de Oekraïense stad Pokrovks. Heeft Oekraïne wel genoeg middelen om Ruslands luchtaanvallen af te weren?See omnystudio.com/listener for privacy information.