DOCS

De Rotterdamse priester Remy Jacobs en theatermaker Marjolijn van Heemstra speelden enige tijd geleden een heftige voorstelling over het misbruik binnen de kerk. Jacobs, zelf ooit slachtoffer van dat misbruik, doorbreekt na lang beraad met zichzelf het zwijgen, en roept de geloofsgemeenschap en vooral de paus op tot meer openheid en liefde en minder hypocrisie. De voorstelling 'Als ik de liefde niet heb’ werd een persoonlijk verhaal over liefde en de afwezigheid daarvan, over machtsmisbruik binnen systemen en de vraag hoe een kwetsbaar individu zich staande houdt tegenover grote structuren. Maar daarmee was het nog niet klaar. In deze documentaire hoort u het vervolg van Remy en Marjolijn zelf. En passant redden ze nog even een mensenleven. En de allerlaatste aflevering van Het leven, een gebruiksaanwijzing in deze uitzending.

Na 52 jaar burgeroorlog ligt er in Colombia een vredesakkoord tussen de regering en guerrillabeweging FARC. De oorlog begon om een eerlijkere verdeling van land, maar eindigde in een bloedig conflict dat draaide om drugs en macht. Daarbij vielen honderdduizenden doden en hebben bijna zes miljoen mensen hun huis en grond moeten ontvluchten. Radiomakers Margot de Nooijer en Sytske Jellema onderzochten in radiodocumentaire ‘Dit is mijn land’ de betekenis van de grond in Colombia. Dat deden ze via verhalen van onder meer een gevluchte boerin in de hoofdstad die terugverlangt naar haar land, een voormalig FARC-strijder die landmijnen uit de grond haalt die hij er ooit zelf in stopte, en een paramilitair commandant die vertelt hoe hij zijn verse lijken in de aarde begroef. De onwaarschijnlijke verhalen vinden hun nuchtere tegenhanger in het werk van de Nederlandse Mathilde Molendijk van het Kadaster International. Haar missie is de Colombiaanse grond gemeten en gekadastreerd krijgen, om daarmee bij te dragen aan een transparante en vreedzame toekomst. Gaandeweg ontstaat het beeld van een land waar de aarde de voedingsbodem werd van dromen en nachtmerries, hoop en chaos, leven en dood. Dit programma kwam tot stand met steun van het Mediafonds.

Ruim een halve eeuw werkte Herman Hertzberger (84) aan een imposant en vernieuwend bouwkundig oeuvre: onder meer de Studentenflat in de Weesperstraat in Amsterdam, Centraal Beheer in Apeldoorn, Vredenburg in Utrecht en het voormalige ministerie van Sociale Zaken in Den Haag. Ondertussen is de architect steeds vaker betrokken bij de vernieuwing van zijn eigen gebouwen. Hertzberger bezoekt, met documentairemaker Tom Rooduijn, behalve een aantal van zijn ontwerpen ook door hem bewonderde bouwwerken van collega’s en ontmoet architecten gespecialiseerd in de restauratie van twintigste-eeuws bouwkundig erfgoed. Op deze rondreis verklaart Hertzberger zijn opvattingen over een speelse architectuur van de menselijke maat uit gebeurtenissen in zijn jeugd. En aflevering 12 van Een leven, een gebruiksaanwijzing: Hoe te leven met je spiegelbeeld.

Vandaag in Radio Doc een selectie van bijzondere podcasts van eigen bodem met verhalen uit o.a. MakersRadio en De Kostgangers. En aflevering 11 van Het leven, een gebruiksaanwijzing: hoe een ander te veranderen.

In juli 2010 krijgt de Amsterdamse Joanne Brouwer een zwaar fietsongeluk in Spanje. Ze zweeft 6 dagen lang tussen leven en dood in het ziekenhuis van Leon. Wanneer Joanne ontwaakt uit haar coma, kennen haar familieleden haar nauwelijks terug. Joanne, die altijd nogal zwaar op de hand was, is nu een euforische uitgelaten versie van haarzelf. Ze maakt de ene grap na de ander, geniet intens van mierzoete automatenkoffie, die ze daarvoor niet kon velen, en vliegt iedereen om de hals. Zo gauw ze weer kan lopen, danst ze alleen door haar ziekenhuiskamer, met Michael Jackson op 
haar koptelefoon. Zielsgelukkig. Haar man is in eerste instantie enorm opgelucht. Maar dan slaat de twijfel toe: moet ik met dit lachebekje de rest van mijn leven door? Reset van Jan Maarten Deurvorst. En in deze uitzending aflevering 10 van Het leven, een gebruiksaanwijzing: Hoe een goed mens te zijn?

Een hijskraan beklimmen zonder veiligheidsharnas of met een dun koordje aan een rotswand bungelen; het is niet ongevaarlijk. De een doet het zonder blikken of blozen en geniet er zelfs van, een ander moet er niet aan denken. Een documentaire van Heleen Humnmelen over de vraag waar roekeloosheid vandaan komt en of die ergens goed voor is. Met o.a. expeditiearts Ronald Hulsebosch, hoogleraar psychiatrie Theo Doreleijers, stuntman Rob de Groot en suïcidespecialist Jan Mokkenstorm. En in deze uitzending aflevering 9 van Het leven, een gebruiksaanwijzing: Hoe de juiste keuze te maken?

Een carrière in de wetenschap verloopt meestal volgens vaste patronen: studeren aan een universiteit, jarenlang onderzoek doen en collega's die het werk steeds kritisch toetsen. Maar wat als je zomaar een theorie hebt bedacht, zonder expertise, ervaring of scholing? Wat moet je doen als outsider om serieus genomen te worden door de wetenschap? Radiomaker René van Es sprak mensen met een theorie waar ze heilig in blijven geloven, ook al willen de hoogleraren niet naar hen luisteren. En aflevering 8 van een Leven, een gebruiksaanwijzing.

Bert van der Sluis is de zoon van een Italiaanse gastarbeider die in de jaren zestig naar Nederland kwam om in een fabriek te werken. Het enige dat Bert van zijn biologische vader weet is zijn voornaam, en dat deze Giuseppe zijn moeder tegenkwam in de Rutex, een Utrechtse dansgelegenheid. Al meer dan vijftig jaar zoekt Bert zonder succes. En in deze uitzending aflevering 7 van Een Leven, een gebruiksaanwijzing.

Zo gauw duidelijk werd dat de Britten voor de Brexit hadden gestemd, begon het te broeien. De burgemeester van Beziers twitterde (in het Frans) dat de Engelse taal iedere legitimiteit in Brussel had verkwanseld. Ook andere Franse politici vonden dat het Engels niet meer een van de drie werktalen van de EU kon zijn. Het Frans leek hen veel geschikter. Maar Engels raakt zijn positie als wereldtaal niet zomaar kwijt, wat de Fransen ook proberen. Over het ENgels als wereldtaal hoort u taalwetenschapper Arthur van Essen en Latinist Piet Gerbrandy in deze documentaire van Leonie Wolters: Engels zonder de Engelsen. En aflevering 6 van Het leven, een gebruiksaanwijzing: Hoe te doen alsof er niets aan de hand is

Met lawinegevaar een berg beklimmen. Oorlogsgebied in Afghanistan verkennen. Als vrouw alleen door Oost-Europa liften. Vrijwilligers? De meeste mensen hebben een instinctieve afkeer van risico´s. En we leven niet bepaald in een cultuur die waaghalzen op een voetstuk zet. Toch zijn er mensen die zich vol overgave in een situatie storten die wel eens fataal zou kunnen aflopen. Wat bezielt hen? Documentairemakers Saar Slegers en Marieke Drost vroegen drie durvers hoe zij het gevaar navigeren en hoe ze omgaan met een omgeving die hen niet begrijpt – en soms sterk veroordeelt. En ze vroegen zich ook af: heeft risico mijden niet ook zijn risico´s? Met o.a. oorlogscorrespondente Bette Dam off piste skiër Michiel Engelsman en bore out coach Frouke Vermeulen. En in deze uitzending Het leven, een gebruiksaanwijzing - Aflevering 5: Hoe te helpen Anderen helpen maakt gelukkig. Geen wonder dus dat het helpen van de hulpelozen voor sommigen een soort missie is, waar ze al hun tijd aan besteden. Maar wat doe je als je hulp niets uithaalt? Of als mensen je hulp niet waarderen?