Podkast amerykański

Wracamy po przerwie i rozmawiamy – rzecz jasna – o wycofywaniu wojsk amerykańskich z Afganistanu i toczącym się na naszych oczach kryzysie humanitarnym: na lotnisku w Kabulu trwa chaotyczna i pospieszna ewakuacja; w zamachu terrorystycznym 26 sierpnia zginęło prawie dwieście osób. Amerykańskie media piszą o „klęsce Bidena”, lewica domaga się przyjęcia uchodźców, a prawica wzywa do impeachmentu prezydenta, choć jeszcze rok temu chwaliła Trumpa za porozumienie z talibami i zapowiedź wyjścia z Afganistanu. Dlaczego Stany Zjednoczone okazały się zupełnie nieprzygotowane na tę sytuację, dlaczego ewakuacja odbywa się w ostatniej chwili i czy słuszne są porównania z upadkiem Sajgonu w 1975 roku? Czy Biden miał dobre wyjście z tej sytuacji i czy uczciwe jest zrzucanie na Trumpa całej winy za obecną kompromitację? Przypominamy jak to z tą wojną było, kto ją 20 lat temu popierał – i kto dziś popiera wycofanie wojsk z Afganistanu. Zastanawiamy się też czy Demokraci zapłacą za to polityczną cenę w przyszłorocznych wyborach i – szerzej – co afgańska klęska może oznaczać dla wizerunku USA na świecie. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Ostatni odcinek przed przerwą wakacyjną poświęcamy książkom o Stanach Zjednoczonych, które ostatnio przeczytaliśmy i które Państwu – w mniejszym lub większym stopniu – polecamy. Trzy po polsku, trzy po angielsku, trzy od Łukasza, trzy od Piotra. Mówimy o epidemii przemocy i zabójstwach czarnych Amerykanów w Los Angeles i Chicago (Jill Leovy,„Wszyscy wiedzą”; Alex Kotlowitz, „Amerykańskie lato”) i o wydanym dopiero co po polsku głośnym eseju Ta-Nehisiego Coatesa („Między światem a mną”) o doświadczeniu byciu Afroamerykaninem. O tym dlaczego zdaniem historyczki Heather Cox Richardson Konfederacja niekoniecznie przegrała wojnę secesyjną („How the South Won the Civil War”) i o alternatywnych historiach USA (Jeff Greenfield, „Then Everything Changed”). Recenzujemy też zbiór reportaży Macieja Jarkowca („Rewolwer obok Biblii”). Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

W 245. rocznicę ogłoszenia Deklaracji niepodległości rozmawiamy o tym, dlaczego dokument z 4 lipca ten jest tak przełomowy; o równości ludzi i ich niezbywalnych prawach o których mówi, ale także o tym, jak realizacja tych szczytnych ideałów wyglądała w praktyce; o napięciach między Deklaracją niepodległości a Konstytucją; o tym, dlaczego dla większości Amerykanów – kobiet i niewolników – rok 1776 nie był żadnym przełomem. O tym, jak założycielski sprzeciw wobec tyranii manifestuje się we współczesnych Stanach Zjednoczonych i co znaczy dla Amerykanów „patriotyzm” i jak odróżnić go od nacjonalizmu. Mówimy o wizji historii konserwatystów w której Ameryka jest projektem skończonym i doskonałym, a mówić o niej można tylko w samych superlatywach; a także o progresywnej wizji patriotyzmu w której należy mierzyć się z tym, co w historii wstydliwe. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

W 6. rocznicę przełomowego wyroku Sądu Najwyższego Obergefell kontra Hodges mówimy o historii walki o równość małżeńską w USA. Jak to się stało, że dziś aż 70 procent Amerykanów, w tym po raz pierwszy większość Republikanów, uważa, że małżeństwa osób tej samej płci powinny być uznawane przez prawo i mieć takie sama prawa jak inne małżeństwa? Jak to się stało, że 20 lat temu osoby LGBT nie mogły służyć w wojsku, nie mogły zawierać małżeństwa, z powodu orientacji można je było zwolnić z pracy, w niektórych stanach seks homoseksualny był wciąż karalny, a dziś wiceprezydentka kraju bierze udział w waszyngtońskiej paradzie Pride? Mówimy o kluczowych wyrokach sądowych, które zmieniły sytuację prawną osób LGBT, ale też o ewolucji podejścia Amerykanów, bez której równość małżeńska nie byłaby dziś możliwa. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

O pierwszej podróży zagranicznej Joego Bidena jako prezydenta: spotkaniu G7 w Wielkiej Brytanii, szczycie NATO w Brukseli, rozmowach z przywódcami Unii Europejskiej i wreszcie o spotkaniu w cztery oczy z Władimirem Putinem w Genewie. O nowym otwarciu w relacjach USA z Europą – powrocie do retoryki wartości i praw człowieka, ale także o konkretnych ustaleniach, jak np. minimalny globalny podatek dla korporacji. O celach tej podróży: pokazaniu, że po Trumpowym interludium Stany Zjednoczone wróciły do gry; naprawieniu relacji z Europą i „zebraniu starej drużyny” przed czekającymi ją wyzwaniami. Biden ma na myśli przede wszystkim Chiny, ale w tym celu potrzebuje nie tylko sojuszników, ale i względnego spokoju w relacjach z Rosją. Mówimy o tym, co dało Bidenowi spotkanie z Putinem i o zarysowującym się nowym, pragmatycznym podejściu Waszyngtonu w relacjach z Moskwą. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

O dwóch postaciach Partii Demokratycznej, które znalazły się na kursie kolizyjnym: o Joem Manchinie, najpotężniejszym senatorze tej partii (a w tym momencie może i najpoteżniejszym senatorze w ogóle) oraz wiceprezydentce Kamali Harris. Manchin ogłosił właśnie, że nie poprze For the People Act, kluczowej dla Demokratów ustawy mającej ułatwić głosowanie obywatelom. Podtrzymał też – a nawet zaostrzył – swój sprzeciw wobec jakiejkolwiek reformy filibustru, który paraliżuje Senat i uniemozliwia rządzenie Demokratom. Zastanawiamy się z czego wynika postawa Manchina i co oznacza ona dla Kamali Harris, której Joe Biden powierzył zadanie uchwalenia tej ustawy. Mówimy o nierozwiązywalnych paradoksach i problemach wiceprezydentury, o niełatwiej dynamice relacji między prezydentem i jego wice, i o tym, jak póki co z tej roli wywiązuje się Kamala Harris. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

O nadchodzących prawyborach Demokratów w Nowym Jorku, których zwycięzca ma praktycznie w kieszeni wygraną z Republikaninem w listopadzie. Z jakimi problemami mierzy się największe miasto USA? Na kogo postawią wyborcy? Na kogoś centrowego, jak były policjant, Eric Adams; na bardzo doświadczoną, ale mało charyzmatyczną urzędniczkę, Kathryn Garcię; czy na Andrew Yanga, niedoszłego kandydata na prezydenta i celebrytę określanego czasem mianem lewicowego Trumpa? Dlaczego w tak postępowym mieście jak Nowy Jork partyjna lewica nie wystawiła jednej osoby, tylko podzieliła się między aż troje kandydatów i gdzie w tej całej układance najsłynniejsza nowojorska polityczka: Alexandria Ocasio-Cortez? Wreszcie: czy nowojorskie prawybory mówią nam coś ważnego o Partii Demokratycznej i polityce krajowej?

Dokładnie sto lat w Tulsie, w Oklahomie, biały motłoch spalił 35 kwartałów ulic: sklepy, kina, hotele, restauracje itd. Dokładna liczba ofiar śmiertelnych nie jest znana, ale dom straciło 10 tysięcy osób, kwitnąca dzielnica Afroamerykanów, zwana „Czarną Wall Street”, po prostu przestała istnieć. Pamięć o tym wydarzeniu na dziesięciolecia wyparto tak skutecznie, że wielu Amerykanów dowiedziało się o nim dopiero niedawno. Rozmawiamy o tym, dlaczego sto sześćdziesiąt lat po wyzwoleniu niewolników i siedemdziesiąt lat po zniesieniu segregacji Afroamerykanie wciąż wypadają gorzej we wszystkich wskaźnikach socjoekonomicznych. Mówimy o tym, dlaczego narracja „rasizm się skończył, wszystko jest kwestią woli i ciężkiej pracy” jest fałszywa. Opowiadamy o tym, dlaczego największa redystrybucja bogactwa w XX-wiecznych Stanach Zjednoczonych, programy Nowego Ładu, nie objęła Afroamerykanów; dlaczego, kiedy po wojnie powstawała klasa średnia, czarni weterani nie kupowali domów, nie zakładali biznesów, nie szli na studia. Rozmawiamy też o pomysłach na zmniejszanie nierówności, także o tym najbardziej kontrowersyjnym, tzn. o reparacjach dla Afroamerykanów. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na http://patronite.pl/podkastamerykanski

O tym, jak najnowsza odsłona konfliktu palestyńsko-izraelskiego odsłoniła podziały wśród Demokratów; o tym, że według pokaźnej części partii poparcie dla Izraela nie powinno być już całkowite i bezwarunkowe, co najlepiej pokazał list do „New York Timesa” senatora Berniego Sandersa, który o konflikcie mówi językiem praw człowieka, porównując los Palestyńczyków z losem Afroamerykanów: „Palestinian lives matter”. List 29 demokratycznych senatorów wzywających do zawieszenia broni - w tym wieloletnich sojuszników Izraela – też pokazuje, że coś się zmieniło. Przyglądamy się badaniom opinii publicznej, zastanawiamy się co jest przyczyną innego podejścia Demokratów, partii na którą tradycyjnie głosuje znaczna większość amerykańskich Żydów, a także partii, która tradycyjnie wspierała Izrael bez żadnych zastrzeżeń. Mówimy o zmianach pokoleniowych; o innym sposobie widzenia Izraela, który z „underdoga” przekształcił się w regionalne mocarstwo; a wreszcie o rządach Benjamina Netanjahu, którego spory z Obamą i sojusz z Trumpem sprawiły, że bezdyskusyjne wspieranie Izraela nie jest już ponadpartyjnym konsensusem, a stało się kwestią polityczną i partyjną. Zastanawiamy się, co o tym wszystkim uważa sam Biden i jakie miejsce w jego polityce zagranicznej zajmuje Bliski Wschód. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski

O upadku Liz Cheney, dotychczas najważniejszej Republikanki w Izbie Reprezentantów, która jest wprawdzie ultrakonserwatystką, ale wbrew woli kierownictwa partii nie przestała powtarzać, że Trump przegrał wybory prezydenckie i odpowiadał za szturm na Kapitol 6 stycznia. Ponieważ w partii nie liczy się już ideologia, ale wierność Trumpowi, Republikanie postanowili Cheney uciszyć i wymienić ją na Elise Stefanik, niegdyś wchodzącą gwiazdę centrowego skrzydła partii, która z powodów „pragmatycznych” odnalazła w sobie uwielbienie dla Trumpa. Drugą połowę odcinka poświęcamy nadchodzącym wyborom do Kongresu w 2022 roku: mówimy o wytyczaniu nowych okręgów wyborczych na podstawie ostatniego spisu powszechnego: które stany stracą, które zyskają, dlaczego prawie na pewno skorzystają na tym Republikanie i o tym, czy Demokraci mogą w tej kwestii cokolwiek zrobić i utrzymać kontrolę nad Izbą Reprezentantów. Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na: patronite.pl/podkastamerykanski