Podkast amerykański

Piętnaście głosowań – tyle potrzeba było, żeby Izba Reprezentantów w końcu zdecydowała o wyborze spikera. Ten wybór to pierwsze i najważniejsze zadanie nowej Izby. Zwykle dokonuje się już w pierwszym głosowaniu, ale nie tym razem. Dlaczego to tak ważne? Bez spikera Izba Reprezentantów nie funkcjonuje: kongresmeni nie mogą zostać zaprzysiężeni, nie można przyjąć regulaminu, obsadzić komisji, przyjmować ustaw itd. Tymczasem Partia Republikańska, choć wygrała wybory i ma większość mandatów w Izbie, przez kilka dni nie była w stanie dogadać się sama ze sobą. Dwudziestu Republikanów nie chciało zgodzić się na kandydaturę Kevina McCarthy’ego i po raz pierwszy od 1923 roku wybór spikera zamienił się w komediodramat rozgrywający się przed oczami wyborców, choć sto lat temu do osiągnięcia celu potrzebne było „jedynie” dziewięć rund głosowania.  McCarthy nie pierwszy raz budzi niechęć członków własnej partii. Spikerem miał być już w 2015 roku, jednak radykałowie zablokowali jego kandydaturę i musiał się wycofać. Od tamtej pory dążył do zajęcia upragnionego stanowiska i żeby zasiąść w fotelu spikera gotów był na wszystko. Cel osiągnął - w nocy z 6 na 7 stycznia - ale jakim kosztem? Opowiemy dziś państwu czego dokładnie żądali buntownicy, kto należy do tej grupy, jak bardzo te ustępstwa osłabią pozycję nowego spikera i czy pod Kevinem McCarthym Izba Reprezentantów będzie w ogóle w stanie normalnie funkcjonować.

1 stycznia mija 160 lat odkąd weszła w życie Proklamacja Emancypacji, słynny dokument stawiany czasem w jednym szeregu z Deklaracją Niepodległości czy Konstytucją Stanów Zjednoczonych. Czy 1 stycznia 1862 roku prezydent Abraham Lincoln rzeczywiście wyzwolił niewolników? Ile jest prawdy w wizerunku „wielkiego wyzwoliciela”? Czy Lincoln był abolicjonistą, który wierzył w równość ludzi białych i czarnych, czy rasistą, który chciał pozbyć się czarnych z Ameryki i wysłać ich do Afryki albo Ameryki Środkowej? Czy Proklamacja została wydana z powodów etycznych czy wojskowych? Zastanowimy się dlaczego w narracji o wojnie domowej niewolnictwo jest często pomijane – i dlaczego pasuje to zarówno Północy, jak i Południu. Czy wojna secesyjna rzeczywiście toczyła się o niewolnictwo czy spór ten był sporem ekonomicznym czy ideologicznym? Opowiemy jak doszło do tego, że miliony niewolników uzyskały wreszcie wolność i dlaczego najdłużej w niewoli pozostawali mieszkańcy dwóch stanów Unii, którzy uzyskali wolność dopiero pół roku po zakończeniu wojny secesyjnej. Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Dziś odcinek albo bożonarodzeniowy, albo świąteczny, jak kto woli. Na początek będzie trochę pastusiakowania, ciekawostek na temat Bożego Narodzenia w Białym Domu: dowiecie się który prezydent jako pierwszy wstawił choinkę, a który domek z piernika; jakie są motywy dekoracji świątecznych i skąd bierze się choinkę, która staje w Pokoju Niebieskim Białego Domu. A potem przejdziemy do poważniejszego tematu: „wojny z Bożym Narodzeniem”, którą podobno prowadzi bezbożna lewica. Czy wiecie, że za czasów Baracka Obamy nie mówiło się „Merry Christmas”? Nie możecie tego wiedzieć, bo to nieprawda, ale tak twierdził Donald Trump, który w 2016 roku obiecywał, że jeśli zostanie prezydentem, to przestanie się mówić „Happy Holidays”, którą narzuciła przebrzydła poprawność polityczna. Tłumaczymy skąd wzięła się ta kontrowersja, czy to rzeczywiście coś nowego, czy może po prostu kolejna odsłona dużo starszej próby straszenie ludzi? I kto tak naprawdę zakazał w Ameryce świętowania Bożego Narodzenia? Zapraszamy Was na odcinek wigilijny i życzymy Wesołych Świąt: jeśli tylko jakieś świętujecie! :) Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Po dwudziestu latach w Partii Demokratycznej doszło do prawdziwej rewolucji pokoleniowej: 82-letnia Nancy Pelosi odchodzi na emeryturę, w roli lidera partii w Izbie Reprezentantów zastąpi ją 52 letni Hakeem Jeffries. Całe trzyosobowe kierownictwo klubu, złożone dotychczas z polityków 80+, zastąpią politycy młodsi o średnio 30 lat. Średni wiek Amerykanina to 38 lat, ale tylko 5 procent kongresmenów ma tyle lub mniej. Przed czterdziestką jest tylko jeden senator, a rekordziści dobiegają dziewięćdziesiątki i niekoniecznie wybierają się na emeryturę. Mówimy o tym, czy Amerykanom to przeszkadza i czy są jakieś pomysły zmian, które mogłyby zmienić ten stan rzeczy. Czy skoro istnieje dolna granica wieku, który pozwala ubiegać się o rozmaite stanowiska (25 lat dla członka Izby Reprezentantów, 30 lat dla senatora i 35 dla prezydenta) nie powinna istnieć też granica górna? A może rozwiązaniem są limity kadencji? Czym jest zasada starszeństwa, która premiuje wiek, a nie umiejętności? Dlaczego dla Kalifornii lepsza jest niedomagająca senatorka z trzydziestoletnim stażem, niż młodsza, ale dopiero co wybrana do Senatu? Zastanawiamy się też nad tym, czy Joe Biden, najstarszy prezydent w historii, powinien ubiegać się reelekcję w 2024 roku – i czy jest ktoś, kto mógłby go zastąpić. Bo może rację mają ci, którzy twierdzą, że skoro społeczeństwo się starzeje, to musi starzeć się także Kongres? I że w polityce doświadczenie jest cenniejsze niż młodość. Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Urzędujący senator Demokatów, Raphael Warnock, pokonał kandydata Republikanów, Herschela Walkera. Dlaczego na ten wyścig senacki obie partie wydały w sumie ponad 420 milionów dolarów? Jakim kandydatem był Walker, jakim Warnock i co jego wygrana oznacza dla Demokratów? Czy Joe Manchin przestanie być wreszcie panem i władcą Senatu? Opowiemy wam o tym jak doszło do tego, że bezpiecznie republikańska Georgia ma teraz dwóch demokratycznych senatorów i zastanowimy się nad tym, jakie znaczenie będzie miała teraz w przyszłych wyborach prezydenckich. Potem podsumujemy zły, bardzo niedobry miesiąc Donalda Trumpa, którego klęska Walkera w Georgii była tylko ukoronowaniem. Wyjaśnimy wam dlaczego u Republikanów krytykowanie Trumpa nagle zrobiło się łatwiejsze i na przykładach Mike'a Pence'a, Mitcha McConnella i Kevina McCarthy'ego pokażemy wam jak taka krytyka  (lub „krytyka”) wygląda. Spróbujemy też wyjaśnić o co chodzi w aferze „Twitter Files”: co tak naprawdę pokazały maile, które  przez Matta Taibbiego ujawnił Elon Musk: czy rzeczywiście Partia Demokratyczna kontrolowała to, co się pojawiało na Twitterze? A na końcu: Tętno pulsu powraca, historia dzieje się w trakcie nagrywania podkastu. ;) Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Prawie wszyscy są zgodni, że największym wygranym listopadowych wyborów jest Ron DeSantis, gubernator Florydy. Kiedy wygrał wyścig o reelekcję – o imponujące 20 pkt procentowych – jego zwolennicy skandowali „Jeszcze dwa lata!”. Nie cztery, ile wynosi kadencja gubernatora, ale dwa – czyli do wyborów prezydenckich w roku 2024. W dzisiejszym odcinku opowiadamy o nowej nadziei Partii Republikańskiej. W jaki sposób niewyróżniający się kongresmen został gubernatorem trzeciego największego stanu w kraju? Czy rzeczywiście jest „rozsądnym centrystą”, jak twierdzi Elon Musk, który już zapowiedział, że poprze go w wyborach? Opowiemy o walce DeSantisa z „ideologią woke”, ustawie „Don't say gay” i konflikcie z Disneyem, o policji wyborczej oraz polityce antycovidowej. Zastanawiamy się czy jego rządy na Florydzie to faktycznie „triumf konserwatywnego przywództwa”, jak twierdzą antytrumpowi Republikanie, czy może, jak obrusza się Trump, „Ron Świętoszkowaty” to „zupełnie przeciętny gubernator”, który „gra w gierki” i który niczego by bez wsparcia Trumpa nie osiągnął? Czy ewentualna wygrana DeSantisa w partyjnych prawyborach będzie oznaczała zerwanie z trumpizmem i powrót do dawnej Partii Republikańskiej, czy przeciwnie, nową, mądrzejszą, a przez to groźniejszą odsłonę trumpizmu, amerykańską wersję orbanizmu: prowadzenie wojen kulturowych przy użyciu aparatu państwowego? Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

W ostatnich odcinkach dużo było o bieżącej polityce, więc obecnie sięgamy do historii i to sięgamy głęboko, bo do początków nie tylko Stanów Zjednoczonych, lecz także mitów założycielskich narodu amerykańskiego. Wszystkim, którzy choćby w minimalnym stopniu interesują się USA, doroczne Święto Dziękczynienia kojarzy się z indykiem na talerzu, rodziną przy stole, meczem futbolu amerykańskiego w telewizji, paradami na ulicach i dość kuriozalną ceremonią „ułaskawienia” indyka przez prezydenta. Jak wszystkie tradycje, tak i te wydają się odwieczne i niezmienne, choć w rzeczywistości mają swoją burzliwą historię – zaskakująco długą albo przeciwnie, zaskakująco krótką. Dowiecie się, na przykład, który prezydent jako pierwszy darował życie indykowi i czy inne gatunki zwierząt także miały takie szczęście. W jaki sposób Święto Dziękczynienia stało się świętem ogólnonarodowym, co w tej sprawie zrobił Abraham Lincoln, a co Franklin D. Roosevelt. Przede wszystkim jednak opowiemy wam jak brzmi oficjalna narracja o początkach Święta Dziękczynienia – statku „Mayflower”, Pielgrzymach i Ousamequinie, wodzu Wampanoagów. A następnie spróbujemy tę opowieść nieco zdekonstruować, pokazać istniejące w niej przekłamania i konfabulacje. Dowiecie się dlaczego „oficjalna” wersja początków najsłynniejszego amerykańskiego święta opiera się na zmitologizowanej wersji przeszłości, upraszcza lub pomija rolę rdzennych mieszkańców Ameryki. I dlaczego część społeczności Indian, zamiast obchodzić Święto Dziękczynienia woli upamiętniać „Dzień Żałoby”. Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Republikanie przejęli kontrolę nad Izbą Reprezentantów, to już pewne. Dlaczego jednak ich przewaga będzie tak skromna? Dlaczego wielkie zwycięstwo Republikanów się nie zmaterializowało? Próbujemy odpowiedzieć na te pytania przyglądając się wynikom exit polls, a także odwiedzając dwa miejsca na mapie wyborczej Stanów Zjednoczonych: Arizonę, gdzie przegrała Republikanka Kari Lake, oraz Scranton w Pensylwanii, gdzie w głosującym na Trumpa okręgu po raz kolejny zwyciężył Demokrata. Rozmawiamy z Borysem Krawczeniukiem, wieloletnim dziennikarzem lokalnej gazety „Scranton Times Tribune”. Amerykanie w wyborach odrzucili wielu kandydatów popieranych przez Trumpa i powtarzających jego kłamstwa o sfałszowanych wyborach sprzed dwóch lat. Ale to nie znaczy, że Trump schodzi ze sceny. Zgodnie z przewidywaniami oficjalne zapowiedział, że będzie ubiegał się o prezydenturę w 2024 roku. Dlaczego ogłosił tę decyzję tak wcześnie, bo aż dwa lata przed wyborami? Jak zareagowała Partia Republikańska i którzy politycy uświetnili ten wieczór swoją obecnością? Co zrobiły prawicowe media? Czy to oznaka siły, czy słabości Trumpa? I wreszcie – dlaczego wyborcy, którzy odrzucili radykalizm, dostaną w styczniu bardziej radykalny Kongres, niż kiedykolwiek wcześniej. Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Liczenie głosów po wtorkowych wyborach jeszcze trwa, ale i tak sporo już wiemy. Chociaż okoliczności były dla Republikanów wymarzone – wysoka inflacja, nisko oceniany prezydent, rosnąca przestępczość – nadzieje na wielki sukces spełzły na niczym. Większość w Izbie Reprezentantów zapewne uda się im uzyskać, ale nawet jeśli tak się stanie, przewaga będzie niewielka. A to oznacza kłopoty dla nowego spikera Izby Reprezentantów, który będzie uzależniony od głosów najbardziej radykalnych członków republikańskiego klubu. Część nowo wybranych kongresmanów już powiedziała, że Kevin McCarthy nie może liczyć na ich bezwarunkowe poparcie. Oto pierwszy paradoks tych wyborów – mimo że Amerykanie odrzucili najbardziej radykalnych prawicowych kandydatów, to niewielka przewaga Republikanów w Kongresie sprawi, że wrosną wpływy tych radykałów, którzy swoje wybory wygrali. Niemal wszelkie historyczne analogie i przedwyborcze przewidywania okazały się chybione. I znów dlatego, że ogromną rolę w kampanii odgrywał Donald Trump. Tym razem jednak wielu Republikanów nie ma wątpliwości, że była to rola negatywna. W partii zaczęło się szukanie winnych, a były prezydent jest na szczycie listy. Media Ruperta Murdocha, z Fox News na czele, oraz rozliczni konsultanci namawiają Republikanów do zmiany przywództwa, a nowym liderem już obwołują gubernatora Florydy, Rona DeSantisa. Co z tego wszystkiego wyniknie? W odcinku omawiamy procedury wyborcze, wyjaśniamy dlaczego tak długo trzeba czekać na ostateczne rezultaty, komentujemy już znane wyniki wyborów gubernatorskich, do Senatu i do Izby Reprezentantów, ale także – na co mało kto zwraca uwagę – do legislatur stanowych i tłumaczymy, dlaczego mają tak duże znaczenie. Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Dziś zapraszamy was na odcinek wyjątkowy – i to nie tylko dlatego, że publikujemy go w poniedziałek. W sobotę spędziliśmy łącznie ponad 6 godzin na płycie lokalnego lotniska w Latrobe, w zachodniej Pensylwanii, gdzie odbył się wiec poparcia dla republikańskich kandydatów z tego stanu: Douga Mastriano i Mehmeta Oza. Główną atrakcją był jednak – nie ma co do tego wątpliwości – eksprezydent Donald Trump, który przyleciał do Latrobe swoim „Trump Force One”. W tym odcinku opowiemy wam cośmy na wiecu widzieli, cośmy słyszeli, jak zorganizowane jest takie wydarzenie, co nas zaskoczyło, a co rozbawiło. Jeśli chcecie wiedzieć jak to jest słuchać Donalda Trumpa przez bite dwie godziny, posłuchajcie naszego odcinka specjalnego, w przeddzień wyborów, prosto z Pensylwanii! Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski